Niezwykła kolekcja amonitów z Łukowa

– Gdy miałem 6-7 lat, zbierałem rośliny do zielnika, wtedy nazywało się to herbarium. Później zacząłem kolekcjonować owady, czyli motyle, chrząszcze, a nawet pająki, a następnie zainteresowałem się okazami geologicznymi, głównie paleontologicznymi – wspomina Janusz Stanowski.

– Popularnie mówiąc, amonity to grupa wymarłych głowonogów. A głowonogi to dziś na przykład mątwy, kałamarnice, ośmiornice. Podstawową różnicą między tymi, które wymieniłem, a amonitami jest fakt, że ciało amonitów było zamknięte w spiralnie skręconej muszli. Gdy one żyły, ziemia wyglądała inaczej. W jurze i kredzie duże obszary naszego kraju pokrywały płytkie morza z amonitami właśnie – tłumaczy prof. Marcin Machalski z Instytutu Paleobiologii Polskiej Akademii Nauk.

Walory Łukowa

– W okolicach Łukowa znajduje się kilka ciemnych płatów z konkrecjami, czyli twardymi, wapiennymi bułami, w których właśnie są amonity – dodaje profesor. – Te buły preparowało się przy pomocy dłuta i młotka, najlepiej na worku z piaskiem, żeby nie uszkodzić skamieniałości, które mogły być w środku – opowiada kolekcjoner.

– Łuków ma jeden olbrzymi walor: tutaj zachowały się muszle niezmienione. Przez 160 milionów lat przetrwała ich struktura, piękna barwa. Takie okazy są poszukiwane i przez kolekcjonerów, i paleontologów – wyjaśnia Marcin Machalski.

Promocja polskiej nauki

– Chciałem, żeby kolekcja przeszła w dobre ręce. Nie było mnie jednak stać, aby przekazać ją za darmo, bo włożyłem w to dużo pracy, zdrowia i pieniędzy – mówi Janusz Stanowski.

Posłuchaj

3:23

"Fantastyczne okazy". Amonity z Łukowa (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

– Ten zbiór jest nie tylko unikatowy, ale daje duże możliwości, aby polska nauka i polscy naukowcy zapisali się na kartach światowej historii. Została uruchomiona zbiórka funduszy, która jest szansą, żeby zaangażować społeczeństwo w tworzenie nauki. U nas bardzo często pomija się tę drogę, na świecie jest to już bardziej ugruntowane – podkreśla dr Monika Koperska ze Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki. 

Zrzutka na bezcenną kolekcję amonitów / Crazy Nauka

– Celem jest to, aby kolekcja trafiła do naszej placówki jako placówki naukowej. Chcemy ją prezentować i zachować dla przyszłych pokoleń. Fantastyczne, piękne skamieniałości chcielibyśmy umieścić w Muzeum Ewolucji Instytutu Paleobiologii Polskiej Akademii Nauk – podsumowuje prof. Marcin Machalski.

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Mateusz Drozda
Autor materiału reporterskiego: Przemysław Cięgotura
Data emisji: 12.01.2022
Godzina emisji: 14.15

mk