"Splendor władzy" czyli przepych królów na wystawie w Łazienkach Królewskich

Dzieje dynastii Wettynów

Wettynowie (również Wettinowie lub Wettyni) to niemiecka dynastia, która wywodzi się z dzisiejszej Saksonii-Anhaltu. Panowali w Miśni, Saksonii oraz w księstwach Turyngii; na terenach dzisiejszych Niemiec, Polski, Wielkiej Brytanii, Belgii, Bułgarii i Portugalii. Polscy przedstawiciele władców z tej dynastii to elektorowie August II Mocny i August III Sas – jako królowie Polski i wielcy książęta Litwy oraz król Saksonii Fryderyk August I jako książę warszawski.

Zarówno na dworze drezdeńskim, jak i warszawskim władcy sascy prowadzili rozbudowany program kulturalny, od wystawnych uroczystości po pełną rozmachu architekturę. Podczas blisko siedemdziesięciu lat unii polsko–saskiej królowie Rzeczpospolitej Obojga Narodów zgromadzili jeden z najważniejszych zbiorów sztuki w XVIII-wiecznej Europie. Wystawa w Łazienkach Królewskich w Warszawie prezentuje aż dwieście eksponatów, w tym Krzyże Orderu Orła Białego z garnituru rubinowego i szmaragdowego, złocona Maska Słońce z podobizną Augusta II, szabla wysadzana turkusami i szmaragdami, strój galowy Augusta II ze złoto–srebrnej tkaniny z diamentowymi guzikami, klejnot z miniaturowym portretem Fryderyka Augusta II, spektakularne wyroby z miśnieńskiej porcelany, w tym przeszło metrowej wysokości papuga Ara oraz puchar w kształcie strusia w oprawie złotniczej i porcelanowej, a także obraz "Wenus".

Tworzenie takich zbiorów wpisywało się w tradycję Wettynów, którzy od wielu pokoleń rządzili Saksonią. I od początku to kolekcjonowanie służyło zarazem wspieraniu autorytetu ich władzy. Bardzo wcześnie bowiem zrozumieli, że poprzez gromadzone dzieła sztuki – zarówno obrazy, jak i rzemiosło artystyczne – budują tę magiczną otoczkę swojego panowania, niedostępności i bogactwa. Ale też starożytności, gdyż znajdujące się w zbiorach starożytne kamee pozwalały nawiązywać do spuścizny starożytnego Rzymu.

Rośnie muzeum i miasto. Warszawa z perspektywy architektury

Posłuchaj

6:07

Arcydzieła z kolekcji Wettynów w warszawskich Łazienkach

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Śladami Ludwika XIV

– Bez wątpienia mistrzem w wykorzystywaniu sztuki do celów propagandowych był Ludwik XIV. August II podczas młodzieńczego "grand tour" po Europie odwiedził m.in. Wersal Ludwika XIV i był pod ogromnym wrażeniem działań Króla Słońce. De facto realizował bardzo zbliżone działania na dworze saksońskim i próbował je także realizować w Warszawie – tłumaczy Izabella Zychowicz, współkuratorka wystawy "Splendor władzy. Wettynowie na tronie Rzeczypospolitej" w Muzeum Łazienki Królewskie.

– Jednak spektrum wykorzystywanych rodzajów sztuki w budowaniu splendoru władzy jest szerokie, a najważniejszym jest oczywiście architektura. Prezentowana na wystawie za pomocą projektów Zamku Królewskiego w Warszawie, Pałacu Saskiego czy projektu przebudowy Łaźni Lubomirskiego w Łazienkach – wskazuje Trójkowy gość. – Ale też za pomocą obrazów, medali, fantastycznych przykładów rzemiosła artystycznego. Więc to bogactwo dzieł sztuki zaprzęgniętych w politykę propagandową Augusta II jest przeogromne – wylicza.

Drezno wzorem dla Europy

Na przełomie XVII i XVIII wieku europejskie dwory prześcigały się w prezentacji swojego splendoru. – Oczywiście przykład płynący z Wersalu był najwymowniejszy i najsilniejszy. Należy jednak pamiętać, że samo Drezno i skarby zgromadzone przez Augusta II i Augusta III były też wzorem dla reszty Europy – przyznaje Izabella Zychowicz. – Drezno i jego kolekcje były uznawane za najwspanialsze w ówczesnej Europie. A organizowane tam uroczystości, turnieje i pochody za najwspanialsze "wydarzenia kulturalne", które się wówczas odbywały i ściągały uczestników praktycznie z całej Europy.

Wystawa "Splendor władzy. Wettynowie na tronie Rzeczypospolitej" w Muzeum Łazienki Królewskie/YouTube Muzeum Łazienki Królewskie

***

Tytuł audycji: Trójka przed południem
Prowadzi: Marta Piasecka
Gość: Izabella Zychowicz (współkuratorka wystawy "Splendor władzy. Wettynowie na tronie Rzeczypospolitej")
Data emisji: 1.12.2021
Godzina emisji: 11.42
pr