"Kariera Nikodema Dyzmy" za oceanem. Zwycięski przekład polskiej tłumaczki
2021-04-08, 11:04 | aktualizacja 2021-04-08, 17:04
Ewa Małachowska-Pasek i Megan Thomas zostały tegorocznymi laureatkami nagrody translatorskiej Instytutu Książki oraz Instytutów Kultury Polskiej w Londynie i w Nowym Jorku za przekład na język angielski "Kariery Nikodema Dyzmy" Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Na czym polega fenomen i ponadczasowość powieści?
Za zręczność językową i kreatywność
Konkurencja była ostra – o nagrodę walczyło kilka przekładów, zarówno z rynku amerykańskiego, jak i brytyjskiego. A jednak ten zatytułowany "The Career of Nicodemus Dyzma: A Novel" zwyciężył. Jak wskazała jedna z jurorek, prof. Madeline Levine, "tłumaczkom udało się z imponującą zręcznością językową oraz kreatywnością oddać niezwykle żywy, zróżnicowany i wyrazisty charakter wypowiedzi zarówno narratora, jak i bohaterów".
Dzięki temu Ewa Małachowska-Pasek – wykładowca literatury i języków słowiańskich na Uniwersytecie Michigan wraz z Megan Thomas przybliżyły czytelnikowi anglojęzycznemu perypetie Nikodema Dyzmy oraz uniwersalny przekaz, który płynie z książki.
Posłuchaj
Dyzma, czyli od zera do milionera
Przypomnijmy – rozgrywająca się w XX-leciu międzywojennym powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza opowiada historię bezrobotnego prowincjusza z Kresów, który przebywa do Warszawy w poszukiwaniu pracy i który, dzięki kilku szczęśliwym zbiegom okoliczności i własnemu sprytowi, trafia na sam szczyt drabiny społecznej. Do dziś nazwisko Dyzmy pozostaje symbolem człowieka nieokrzesanego, pozbawionego kwalifikacji, a jednocześnie przebiegłego oszusta i karierowicza.
Powieść sprzed 80 lat nadal aktualna
– To książka nadal aktualna ze względu na to, że autor bardzo dobrze rozpoznał mechanizmy władzy. Pokazał, że nasze elity są po prostu bardzo słabej jakości i że taka przypadkowa postać jak Dyzma jest w stanie zrobić na nich ogromne wrażenie – wyjaśnia Jarosław Górecki, autor biografii Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. – Wciąż aktualna jest także kwestia brutalności życia codziennego – to, że ludzie konkurują ze sobą tam, gdzie powinni być dla siebie wparciem – dodaje.
Ewa Małachowska-Pasek i Megan Thomas oprócz "Kariery Nikodema Dyzmy" przełożyły wspólnie także "Romans Teresy Hennert", powieść Zofii Nałkowskiej z 1924 roku.
Artur Plichta, Dariusz Mol - Temat z filmu "Kariera Nikodema Dyzmy"/MTJ Wytwórnia Muzyczna
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Piotr Łodej
Autor materiału reporterskiego: Monika Suszek
Data emisji: 08.04.2021
Godzina emisji: 11.22
kr