Ostatnia Wieczerza (Klub Trójki)
53:17Różne wizje Ostatniej Wieczerzy
Ostatnia Wieczerza, ostatnie spotkanie Jezusa z uczniami, została opisana w Nowym Testamencie. To, jak przebiegała, wiemy z dość wyrywkowych relacji jej uczestników. Ewangeliści niestety nie byli zbyt hojni, jeśli chodzi o detale i opisy techniczne. Co więcej, ich przekazy nie zawsze się ze sobą zgadzają. Ten brak precyzji od dawna pobudzał wyobraźnię artystów.
Ostatnia Wieczerza – malowidło ścienne Leonarda da Vinci, wykonane w refektarzu klasztoru przy Santa Maria delle Grazie w Mediolanie
Foto: Leonardo da Vinci [Public domain], via Wikimedia Commons
W Święta Wielkanocne posłuchaj Trójki!
Ostatnia Wieczerza należy do najpopularniejszych tematów malarstwa. Artyści sięgający po ten motyw wyobrażali sobie sceny w Wieczerniku wedle własnych przemyśleń i emocji. Ostatnie spotkanie Jezusa z uczniami stało się tematem przedstawień, pozwalających pod pretekstem sceny religijnej ukazać sytuacje świeckie, oddające realia danej epoki. Toteż uczestnicy tej wyobrażonej na malowidłach wieczerzy noszą różne stroje z różnych epok, zasiadają w różnych wnętrzach, odmienne też są sposoby spożywania przez nich posiłku.
Dodaj do playlisty
Komu zatem można wierzyć? Chyba każdemu, który przemawia do emocji i wyobraźni. Jednak jeśli ktoś poszukuje twardych, historycznych danych, powinien być bardzo uważny i powściągliwy: w świetle dzisiejszych badań najbardziej popularna "Ostatnia Wieczerza", dzieło Leonarda da Vinci, niezbyt odpowiada ówczesnym realiom. Za to zawiera ukryte informacje... muzyczne!
Bartolomeo Schedoni, Ostatnia Wieczerza, 1578–1615, The Metropolitan Museum of Art – Jesteśmy przyzwyczajeni do wyobrażenia Ostatniej Wieczerzy jako spotkania Jezusa z uczniami przy długim prostokątnym stole, rzadziej okrągłym bądź półokrągłym. Te dwa ostatnie występują głównie w kościele wschodnim. Ważne też jest ustawienie krzeseł – wskazuje historyk sztuki prof. Agnieszka Bender. – A może jednak ław lub sof? Jak wiadomo, już od II w. p.n.e. Rzymianie spożywali posiłki, półleżąc przy stołach – dodaje.
Ugolino da Siena (Ugolino di Nerio), Ostatnia Wieczerza, 1325-30, The Metropolitan Museum of Art Jak się okazuje, wg najnowszych ustaleń historyków i archeologów, podczas tego spotkania stół był kwadratowy lub okrągły. Natomiast łoża, na których spoczywali Jezus i uczniowie były ustawione w podkowę.
– Naukowcy wg interpretacji różnych fragmentów Nowego Testamentu próbują ustalić które miejsca zajmowały najważniejsze postaci wydarzenia: Jezus, Jan, Judasz oraz Piotr – tłumaczy pani profesor. – Okazuje się, że Jezus z Janem i Judaszem zajmowali miejsca po lewej stronie stołu. Środkowe miejsce zawsze należało do gospodarza. Piotr był po prawej stronie, na miejscu uważanym za najmniej godne – mówi.
Możliwy warsztat Alfreda André, Ostatnia Wieczerza, przełom XIX/XX w., The Metropolitan Museum of Art ***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Monika Małkowska
Goście: prof. Agnieszka Bender (historyk sztuki, dyplomata, znawczyni kultury włoskiej, wykładowca KUL, były dyrektor Instytutu Polskiego w Rzymie), Elżbieta Zawistowska (historyk sztuki, uczestniczka ruchu kultury niezależnej, autorka kalendarium wystaw w książce Aleksandra Wojciechowskiego "Czas smutku, czas nadziei"), Tadeusz Boruta (artysta, autor tekstów o sztuce i filozofii, kurator wystawy "Oazy wolności. Niezależny ruch wystawienniczy w latach 80.").
Data emisji: 31.03.2021
Godzina emisji: 22.08
pr