Szczęście w nieszczęściu
2020-11-25, 23:11 | aktualizacja 2020-11-26, 11:11
Obecny czas pandemii dla wielu jawi się jako czas zły, wręcz stracony. Czy tak jest w istocie?
Pomijając konkretne ograniczenia i trudności, na jakie naraża nas koronawirus, warto zastanowić się, czym jest szczęście? Od czego zależy? Kiedy możemy się określić mianem ludzi szczęśliwych? I co sprawia, że czujemy się ze sobą i z bliskimi dobrze? Czy dobrostan pochodzi z zewnątrz, czy też jest to nasze wewnętrzne "rozliczenie"?
Posłuchaj
Jak widzą to filozofowie? Jak wiadomo, większość z nich nie należała do osób zasobnych, a nieraz pozbywali się dóbr z własnej woli.
– Jeżeli chodzi o filozofię, odpowiedzi jest mnóstwo – zaznacza na wstępie Mikołaj Sławkowski-Rode, filozof oraz uczeń (a później asystent) Rogera Scrutona, podając przykład chyba najpopularniejszego w XXI wieku nurtu, czyli stoicyzmu. – Stoicy próbują wziąć szczęście we własne ręce i całkowicie uniezależnić je od przypadku, który, jak wiadomo, jest czymś zewnętrznym. Filozofowie greccy mieli cały program polegający na pragnieniu, żeby to szczęście pochodziło od wewnątrz – wyjaśnia gość Moniki Małkowskiej. – Ja sądzę, że jest to wizja trochę nieludzka. Współcześnie mało kto zgodziłby się z tym, że kompletna niezależność od wszystkiego, co może nas dotknąć, jest czymś dobrym – ocenia.
A jak pandemia wpływa na kreatywność artystów? Popularny "mit" głosi, że twórcom niedole sprzyjają, nieszczęścia dodają im skrzydeł, bieda (nie skrajna) artystycznie mobilizuje. Większość XIX-wiecznych artystów nie opływała w dostatki, lecz "cyganeria" i tak uważała się za wybrańców losu. Podobnie było w PRL – świadomość, że można oddawać się bez ograniczeń twórczości, sprawiała, że absolwenci studiów artystycznych postrzegani byli jako elita. Współcześnie, kiedy można się podzielić dokonaniami za pośrednictwem sieci, artyści powinni tym bardziej czuć się uprzywilejowanymi i wykorzystać przymusową izolację do poszukiwań twórczych.
Szczęście w nieszczęściu, czyli o dobrych stronach trudnych doświadczeń - dr Ewa Woydyłło-Osiatyńska/Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Monika Małkowska
Goście: Aleksandra Buszta-Bąk (muzyk, muzykolog, kustosz programu muzycznego na Zamku Królewskim w Warszawie), Mikołaj Sławkowski-Rode (filozof z UW i z Oxfordu, uczeń i asystent Rogera Scrutona)
Data emisji: 25.11.2020
Godzina emisji: 22.06
Monika Małkowska/kr