Ślady dawnej Warszawy odkryte na budowie Placu Centralnego. Co się z nimi stanie?

• Przed II wojną światową w miejscu, gdzie obecnie stoi Pałac Kultury i Nauki, była gęsta sieć ulic, przy których stały kamienice. Wszystko zostało zniszczone podczas Powstania Warszawskiego i po jego upadku.
• Plac Centralny powstanie w centralnej części Placu Defilad, na osi ul. Złotej. Wraz z przebudowanym Rondem Dmowskiego i nowopowstałym Placem Pięciu Rogów ma być ważnym elementem nowego centrum Warszawy.
• – To absolutnie niepowtarzalna okazja, pierwsza od 70 lat, aby zajrzeć do Warszawy sprzed 1939 roku – mówi Jakub Dybalski, rzecznik prasowy Zarządu Dróg Miejskich.

Bazaltowy bruk i tory tramwajowe

Od kilku tygodni przed Pałacem Kultury i Nauki, w środkowej części Placu Defilad, trwają prace remontowo-budowlane: docelowo w tym miejscu, na osi ul. Złotej, powstanie Plac Centralny. – Zarazem jest to absolutnie niepowtarzalna okazja, pierwsza od 70 lat, aby zajrzeć do Warszawy sprzed 1939 roku. W tym miejscu dokładnie widać, jak to miasto jest miastem nadpisanym na innym mieście, które jest pewnie nadpisane na jeszcze innym – mówi Jakub Dybalski, rzecznik prasowy Zarządu Dróg Miejskich. – I te warstwy powoli odsłaniane pokazują nam, jak tu było kiedyś – tłumaczy.

– Na razie odsłoniliśmy poziom dawnej ulicy Złotej, która przed wojną przechodziła właściwie przez środek dzisiejszego Pałacu Kultury i Nauki. Mamy tu i dawny bazaltowy bruk ulicy i tory tramwajowe położone bodajże jeszcze przed I wojną światową. Są też pozostałości piwnic kamienic, które stały w tym miejscu – wylicza.

Zaskakująco głębokie wykopaliska

– Jest to bardzo ciekawe znalezisko, którego spodziewaliśmy się, natomiast nikt nie myślał, że ono jest tak dobrze zachowane. Mamy w idealnym stanie fragmentu bruku, mamy także przyziemia kamienic – potwierdza prof. Jakub Lewicki, mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków. – Sporym zaskoczeniem jest, że te odkryte fragmenty są bardzo głęboko, niejednokrotnie poniżej dwóch metrów, co znaczy, że cały teren wokół Pałacu Kultury został podniesiony właśnie o tyle, aby zmienić poziom użytkowy – wskazuje.

– W zależności od dalszych odkryć i tego, co uda się znaleźć, podejmiemy decyzję, jakie będą dalsze losy tych reliktów: czy będą dokumentowane i zasypywane, będą przenoszone w inne miejsce w celu ekspozycji, czy będziemy szukali innych rozwiązań – zapowiada.

Plac Centralny

Budowa Placu Centralnego to kolejny element zmian w ramach programu Nowe Centrum Warszawy zapowiedzianego przez prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego. Koncepcja przebudowy pl. Defilad na osi ul. Złotej zakłada, że w przestrzeni między Muzeum Sztuki Nowoczesnej a Pałacem Kultury i Nauki powstanie miejsce na codzienne spotkania mieszkańców i organizację wydarzeń kulturalnych. Z ogromnej przestrzeni zostanie wykrojony bardziej kameralny plac, który uatrakcyjni ścisłe centrum miasta.

Nieregularny układ chodników i zieleni odwzoruje sieć dawnych ulic i zarys budynków. Trawniki mają przypominać miejsca, w których stały kamienice. – Takie było założenie, aby stworzyć plac, który będzie przyjemnym miejscem, gdzie będzie można przyjść, usiąść przy wodzie, pod drzewem, ale jednocześnie żeby ono nawiązywało do tego, co tutaj było przed wojną – wyjaśnia Jakub Dybalski.

Na placu znajdą się trawniki o łącznej powierzchni kilku tysięcy metrów kwadratowych. Projekt zakłada też posadzenie ponad 40 gatunków roślin cebulowych i gatunków bylin. Do tego dojdzie 11 gatunków krzewów, a także 109 drzew, takich jak m.in. robinie akacjowe, jesiony, glediczje, derenie, grujeczniki, miłorzęby i magnolie.

Przeczytaj także

• Pałac Brühla i Pałac Saski: archeolodzy powoli odkrywają ich niezwykłe tajemnice. Co już znaleźli?
• Szykuje się "archeologiczna sensacja". Odkrycia polskich naukowców na Cyprze i w Chorwacji
• Muzeum Sztuki Nowoczesnej: raport z placu budowy

Posłuchaj

3:30

Trwają prace przy budowie Placu Centralnego pomiędzy Muzeum Sztuki Nowoczesnej i PKiN-em. Pod ziemią odkryto doskonale zachowane fragmenty przedwojennej Warszawy

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka przed południem
Prowadzi: Witold Lazar
Autor materiału reporterskiego: Jacek Frentzel
Data emisji: 7.08.2023
Godzina emisji: 9.19

pr