Film nagrodzonej Oscarem Laury Poitras otworzy festiwal WATCH DOCS

WATCH DOCS to festiwal filmów dokumentalnych organizowany przez Helsińską Fundację Praw Człowieka - jedną z najbardziej uznanych organizacji pozarządowych działających na rzecz praw człowieka w Europie. Podczas festiwalu prezentowane są filmy dokumentalne o prawach człowieka.

Grudniowa edycja będzie jubileuszową, 25. odsłoną festiwalu. Odbędzie się od 5 do 14 grudnia. Festiwalowe filmy będzie można obejrzeć w trzech warszawskich kinach: Kinie Muranów, Kinotece oraz KINOMUZEUM w Muzeum Sztuki Nowoczesnej, ale także online. 

Posłuchaj audycji Trójki:

• O Liście Polskiego Dziedzictwa Filmowego w audycji "Trójkowo, filmowo"
• Palestine Cinema Days Poland także w Polsce. Audycja "Terra kultura"

"Cover-Up" filmem otwarcia WATCH DOCS 

Filmem otwarcia jubileuszowej, 25. odsłony WATCH DOCS będzie "Cover-Up" - najnowszy obraz Laury Poitras, zrealizowany wspólnie z Markiem Obenhausem. Film został premierowo zaprezentowany na tegorocznym festiwalu w Wenecji. Przybliża sylwetkę Seymoura Hersha - legendarnego amerykańskiego dziennikarza śledczego, który poświęcił życie ujawnianiu najściślej strzeżonych tajemnic naszych czasów. Dokument, podobnie jak wcześniejsze dzieła Poitras, stawia pytania o granice kontroli nad społeczeństwem i indywidualną wolnością. 

Skłonienie Hersha do ujawnienia swoich tajemnic przed kamerą zajęło reżyserce dwadzieścia lat. Hersh został nagrodzony Pulitzerem za kompleksowe śledztwo w sprawie masakry w wietnamskim My Lai. Film Poitras jest zmontowany z fascynujących archiwaliów i pokazuje szeroki społeczny i polityczny kontekst wydarzeń, które reporter wydobył na światło dzienne: bestialstwo amerykańskiej armii w Wietnamie i Iraku, afera Watergate, przewrót Pinocheta. Teraz 88-letni dziennikarz tropi kolejne nadużycia władzy, angażując się w demaskowanie zbrodni wojennych w Gazie.

- Najnowszy film Laury Poitras - legendy zaangażowanego dokumentu i laureatki Oscara za "Citizenfour" - ponownie zabiera nas do świata tajnych służb, winy, kary i ludzi, którzy znają cenę prawdy - mówił Konrad Wirkowski, dyrektor programowy festiwalu.

Sekcja "Niebo nad Palestyną" na WATCH DOCS

Organizatorzy poinformowali, że Nagroda im. Marka Nowickiego, przyznawana za szczególne osiągnięcia w dziedzinie praw człowieka, trafi w tym roku do palestyńskich dokumentalistów i dokumentalistek. W sekcji "Niebo nad Palestyną", która odsłania złożoność codziennego życia w cieniu przemocy, znalazły się trzy filmy palestyńskich twórców oraz dwie produkcje zagraniczne:

- "Gaza. List z przeszłości" / "With Hasan in Gaza", reż. Kamal Aljafari - jedyny film dokumentalny z Konkursu głównego festiwalu filmowego w Locarno (Nagroda Europa Cinemas Label, premiera polska). Wzruszająca podróż w czasie do Gazy, której już nie ma - nadmorskiej, tętniącej życiem i energią;

- "Trzy obietnice" / "Three Promises", reż. Yousef Srouji -  historia, która rozgrywa się na ekranie, została nakręcona na początku lat 2000., podczas drugiej intifady. Gdy izraelska armia rozpoczyna odwet na Zachodnim Brzegu, Suha filmuje codzienne życie swojej rodziny, która w trakcie bombardowania spędza noce w piwnicy. Jej dzieci, przestraszone i zdezorientowane, nieraz proszą matkę o wyłączenie kamery, ale ona jest nieugięta. Chce uchwycić to doświadczenie i całą gamę emocji mu towarzyszących. Jej syn powraca do tych nagrań, tworząc przejmujący obraz, który dopełnia historię rozpoczętą przez matkę, zapobiegając w ten sposób zapomnieniu, zarówno osobistemu, jak i zbiorowemu;

- "Na misji" / "The Mission", reż. The Gaza Collective, Mike Lerner - film przenosi nas do wydarzeń z ostatnich dwóch lat. Doktor Mohammed Tahir, brytyjski lekarz palestyńskiego pochodzenia jedzie do Gazy, by pomagać w miejscowym szpitalu. Film, nakręcony przez dwóch członków jego zespołu medycznego, pokazuje brutalną rzeczywistość szpitali w Strefie Gazy, zmagania z załamującą się infrastrukturą, konsekwentnie niszczoną przez izraelskie wojsko i ogromnymi kosztami emocjonalnymi. Ten bezkompromisowy dokument stanowi historyczne świadectwo solidarności w obliczu przemocy;

- "Bitwa o kampus" / "The Encampments", reż. Kei Pritsker i Michael Workman - film dokumentuje falę demonstracji propalestyńskich, która w 2024 roku ogarnęła amerykańskie uczelnie. Wszystko zaczyna się na nowojorskim Uniwersytecie Columbia, ostoi wolności słowa, gdzie w latach 60. protestowano przeciwko wojnie w Wietnamie. Gdy studenci zakładają miasteczko namiotowe, żądając wycofania się władz Columbii z inwestowania w przemysł zbrojeniowy, te wzywają policję, a strajk okupacyjny zostaje brutalnie stłumiony, stając się przyczynkiem do dyskusji o współudziale Zachodu;

- "Izraelscy osadnicy i Louis Theroux" / "The Settlers", reż. Josh Baker - słynny brytyjski dziennikarz wraca po 14 latach do Zachodniego Brzegu, żeby bliżej poznać rosnącą społeczność izraelskich osadników, w tym "matkę chrzestną", Daniellę Weiss. Ruch ten, choć kiedyś marginalny, obecnie ma zwolenników na najwyższych szczeblach izraelskiego rządu, mimo że w świetle prawa międzynarodowego jego działania pozostają nielegalne.

Pełny program festiwalu zostanie ogłoszony wkrótce. Wiadomo, że oprócz filmów z sekcji "Niebo nad Palestyną", będzie można obejrzeć także między innymi obrazy:

- "Umowa na 9 miesięcy" / "9 Month Contract", reż. Ketevan Vashagashvili - ukazana z wielkim taktem i wrażliwością historia matki, dla której surogacja stała się sposobem na życie;

- "Siostra z żelaza" / "Welded Together", reż. Anastasiya Miroshnichenko - zwycięzca Konkursu międzynarodowego na festiwalu w Sheffield. Pierwszy od kilku lat dokument bez cenzury ukazujący białoruską współczesność. Bohaterką filmu jest młoda spawaczka, która z tytanicznym samozaparciem walczy o lepsze jutro dla siebie i swojej siostry;

- "Dziecko z pyłu" / "Child of Dust", reż. Weronika Mliczewska - reżyserka śledzi z kamerą dramatyczną próbę odzyskania tożsamości przez człowieka urodzonego w Wietnamie jako dziecko wojny - jego ojcem był amerykański żołnierz, a matką - Wietnamka (Złoty Róg dla najlepszego filmu w Konkursie dokumentalnym, Złoty Lajkonik dla najlepszego polskiego pełnometrażowego dokumentu oraz Nagroda SFP za montaż w Konkursie polskim).

Nagrody na WATCH DOCS

13 grudnia, w związku z obchodami Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka, poznamy także laureatkę lub laureata Nagrody Obywatelskiej im. Henryka Wujca - wyróżnienia dla "pomagających pomagającym", czyli dla osób, które wspierają obrończynie i obrońców praw człowieka, przyznawanego przez organizacje społeczne.

Nagrody będą też przyznane w Konkursie Głównym, Konkursie Nowe Filmy Polskie oraz Zielonym Konkursie. Z kolei w sekcji "Chcę zobaczyć" będą filmy o sprawach, którymi żyje świat, a arcydzieła europejskiego dokumentu będą prezentowane w sekcji "Dokument wielkiego formatu". Najciekawsze krótkometrażowe dokumenty sezonu będą pokazane w "WATCH SHORTS". 

Festiwal objazdowy

Co roku po warszawskiej międzynarodowej odsłonie WATCH DOCS rusza w Polskę. Festiwal objazdowy, który powstał i rozwija się wyłącznie w wyniku inicjatyw oddolnych, w 2025 roku odwiedzi ponad czterdzieści miejscowości w całej Polsce. Partnerzy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka wybierają filmy z repertuaru ostatniej edycji warszawskiego MFF WATCH DOCS. Opracowują też własny program imprez towarzyszących, takich jak spotkania z ekspertami, dyskusje panelowe, fora organizacji pozarządowych, wystawy fotografii, koncerty czy spektakle. Wstęp na wszystkie projekcje filmowe i imprezy towarzyszące jest bezpłatny.

Ewelina Kołaczek, WATCH DOCS