O miłości, prawie i prozie życia osób LGBTQ+ w Polsce - w "Ludzkiej Sprawie"

Jacek Jelonek - polski model i osobowość telewizyjna i internetowa, Oliwer Kubiak - prezenter oraz mecenas Dominika Bielska - adwokatka specjalizująca się w prawie rodzinnym będą gośćmi dzisiejszej audycji "Ludzka Sprawa" Sylwii Gregorczyk-Abram. Rozmowa ma dotyczyć miłości, ślubu, ale także tego, jak ważne jest podniesienie świadomości prawnej osób żyjących w związkach jednopłciowych w Polsce.

Zapraszamy do jej wysłuchania.

Czym jest LGBTQ+

To skrót będący rozwinięciem starszej wersji tego akronimu: LGBT, uwzględniający orientacje seksualne i tożsamości płciowe, które nie zostały w nim wcześniej uwzględnione. Czyli, np.: osoby queer (które wykraczają poza standardowe kategorie płci lub orientacji seksualnej lub dopiero odkrywają swoją tożsamość), interpłciowe ( które urodziły się z cechami płciowymi lub genetycznymi nie wpisującymi się w klasyczny podział na kobietę i mężczyznę), czy aseksualne (które albo nie odczuwają popędu seksualnego do innych osób, albo też pociągają go w niewielkim stopniu).

Związki partnerskie w Polsce

W Polsce nie ma prawnego uznania dla związków partnerskich. Zgodnie z art. 18 Konstytucji RP "małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny (...) znajduje się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej". Osoby żyjące w związkach nieformalnych, niezależnie od tego - czy są to związki obu płci czy jednopłciowe - nie mają praw przysługujących małżonkom, jak np. prawa do dziedziczenia, do informacji medycznej, czy posiadania wspólnego majątku. Wg przepisów są dla siebie obcy. 

Temat związków partnerskich i ich uprawnień jest przedmiotem sporów polityków od lat. W czerwcu tego roku do Sejmu trafił poselski projekt ustawy o związkach partnerskich zgłoszony przez Lewicę. PSL przygotowało jednak osobny projekt o statusie osoby najbliższej. Obie partie próbowały dojść do porozumienia w tym zakresie. Negocjacje zakończyły się w tym tygodniu, ale szczegóły kompromisu mają zostać podane do publicznej wiadomości dopiero w kolejnych dniach. - Mamy dobre wyjście z patowej sytuacji i będziemy ogłaszać szczegóły w przyszłym tygodniu - poinformowała we wtorek sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP Katarzyna Kotula. Jeśli ustawa trafi do Sejmu w najbliższych dniach posłowie mogą się nią zająć na kolejnym posiedzeniu Sejmu,czyli 15 października.

Inność nadal kontrowersyjna

Osoby LGBTQ+ w przestrzeni publicznej często spotykają się z uprzedzeniami, dyskryminacją a nawet nienawiścią. Nowelizacja Kodeksu Karnego z marca br. wprowadzała zmiany w katalogu przestępstw z nienawiści rozszerzając go o cztery nowe kategorie: wiek, płeć, niepełnosprawność i orientację seksualną. Ustawodawcy zależało na tym, aby przestępstwa z nienawiści - oparte na wymienionych przesłankach - były ścigane z urzędu. Obecnie osoba pokrzywdzona sama składa skargę do sądu i występuje w roli oskarżyciela.

Zmiany w ustawie wzbudziły wątpliwość ówczesnego prezydenta RP Andrzeja Dudy, który skierował nowelizację do Trybunału Konstytucyjnego. W wyroku z 30 września Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że przepisy są niezgodne z Konstytucją RP. W uzasadnieniu do wyroku czytamy: "W niniejszej sprawie Trybunał uznał, że o ile niedopuszczalność w przestrzeni publicznej wypowiedzi o charakterze obraźliwym wobec jakichkolwiek grup oraz jednostek publicznych nie budzi wątpliwości, o tyle ograniczenie wolności wyrażania poglądów przez ustanowienie typów czynów zabronionych o niedostatecznie określonych znamionach, narusza konstytucyjną wolność słowa".

UE także walczy z dyskryminacją osób LGBTQ+

Problem dyskryminacji osób LGBTQ+ nie dotyczy wyłącznie Polski. Komisja Europejska przyjęła w tym tygodniu strategię równości , której celem jest ochrona osób LGBTQ+ przed przemocą i prześladowaniem, także w internecie. - Pracujemy nad wzmocnieniem prawa UE, aby skuteczniej zwalczać podżeganie do nienawiści i przemocy, zwłaszcza online - poinformowała unijna Komisarz ds. równości Hadja Lahbib.

Magdalena Hejna, PAP, IAR