Nieobecność i stereotypy. O kobietach na lekcjach języka polskiego i historii
Czego na szkolnych lekcjach dowiemy się o kobietach? W "Klubie Trójki" Paulina Wilk rozmawiała z profesor Izabelą Skórzyńską i doktor Aleksandrą Korczak o nieobecności kobiet w podręcznikach historii i stereotypizacji postaci kobiecych w lekturach szkolnych.
Paulina Wilk rozmawiała o postaciach kobiecych w polskich podręcznikach
Foto: Wojciech Olszanka/East News
Współautorka badania "Niegodne historii" profesor Izabela Skórzyńska przedstawiła dane, które obrazują, ile miejsca w podręcznikach do historii poświęca się kobietom. - W zależności od podręczników - 91 procent, a nawet 93 procent postaci przedstawianych w podręcznikach to mężczyźni, a od siedmiu do dziewięciu procent to postacie kobiece - mówiła prof. Skórzyńska w "Klubie Trójki".
Kobiety w podręcznikach do historii
Jeśli w podręcznikach jest mowa o kobietach, to najczęściej są to boginie, monarchinie lub bohaterki zbiorowe. Rzadziej jednak przedstawia się kobiety czynu - patriotki, żołnierki czy sufrażystki. - Na ogół mamy powierzchowne, stereotypowe opisy. Bardzo rzadko zdarza się, że przedstawiana jest szczegółowa biografia kobiety sprawczej, nie mówiąc już o zwyczajnych kobietach - powiedziała badaczka. Profesor Skórzyńska zwróciła też uwagę, że ofiarami stereotypizacji są także mężczyźni, bo historia skupia się głównie na męskich bohaterach, mających duży wpływ na wielką politykę.
Kobiety, które wpływały na losy Polski i świata, przypominamy i wspominamy w audycji "Brakująca połowa Dziejów".
Bohaterki literackie w lekturach szkolnych
Autorka książki "Bezradne i romantyczne" i polonistka dr Aleksandra Korczak opowiedziała z kolei o bohaterkach literackich w lekturach szkolnych. Według niej problemem jest fakt, że w szkole podstawowej uczniowie poznają treść książki bez wprowadzenia historyczno-literackiego, które tłumaczyłoby zachowanie przez pryzmat realiów epoki. Wtedy uczniowie inaczej spojrzeliby między innymi na zachowanie Izabeli Łęckiej z "Lalki" czy Ani Shirley z "Ani z Zielonego Wzgórza". Korczak zwróciła też uwagę, że "teksty kultury, które podsuwamy dzieciom, mogą wpływać na to, w jaki sposób przebiega socjalizacja płciowa".
Według gościni Trójki jest wiele współczesnych tekstów kultury, dzięki którym można problematyzować role kobiet i mężczyzn, ale przez napięty program nauczania nauczyciele nie mają czasu na opracowywanie dodatkowych lektur. - Jako polonistka mogłabym moim uczniom zaproponować naprawdę wiele rozwijających aktywności i alternatywnych lektur, gdyby nie egzaminy końcowe. Dzisiaj lektury szkolne czyta się po to, żeby dobrze napisać egzamin ósmoklasisty albo egzamin maturalny - przyznała dr Korczak.
Wszystkie audycje "Klubu Trójki" dostępne są na naszej stronie internetowej.
Ewelina Kołaczek