Święto Niemego Kina: chodźmy do kina jak za bardzo dawnych lat

Co tydzień maja premierę kolejne filmy, kolejne seriale. Jesteśmy zalewani kolorowym potokiem nowych produkcji. Tymczasem seanse na których pokazywane są stare filmy, pękają w szwach.

Fascynujące spojrzenie w przeszłość

Pokazy starych filmów przyciągają tłumy. Modne i bardzo popularne jest też organizowanie takich pokazów z muzyką na żywo. Co właściwie sprawia, że wciąż z taką chęcią oglądamy stare filmy, nieme kino?

- Wydaje mi się, że przede wszystkim egzotyka. Bo z jednej strony lubimy oglądać to, co znamy, to co nas otacza, ale z drugiej strony pociąga nas też coś innego, egzotycznego. A te najstarsze filmy właściwie pod każdym względem różnią się od naszych współczesnych produkcji. Więc dzięki nim można zobaczyć coś różnego, coś, czego już nie ma. I przede wszystkim zobaczyć, jak bardzo zmieniła się kinematografia. Bo to w końcu jedna z najmłodszych dziedzin sztuki: ma zaledwie 130 lat. Ale przez ten króciutki czas bardzo wiele się zmieniło – mówi dr Michał Pieńkowski z Filmoteki Narodowej. - I właśnie dzięki oglądaniu starych filmów możemy zobaczyć, jak wiele się zmieniło. Możemy tego doświadczyć na własne oczy i sami się o tym przekonać. W tych filmach można zobaczyć nie tylko tamten dawny świat: można zobaczyć, jak kiedyś wyglądały miejsca, które dzisiaj wyglądają trochę inaczej, jak wyglądają miejsca, których dzisiaj już w ogóle nie ma. Jak wtedy wyglądał świat - wskazuje.

Brak dźwięku zmienia wszystko

Stare kino pokazuje także, jak bardzo zmieniła się kinematografia i same filmy. - Przede wszystkim te najstarsze filmy nie miały dźwięku: to było poważne ograniczenie techniczne. Nie było możliwości zapisywania dźwięku z obrazem, więc zapisywano sam obraz. A to ograniczenie techniczne wpływało też na warstwę artystyczną, bo trzeba było wszystkie emocje wyrazić bez głosu, bez dialogów, w zupełnie inny sposób. Dzisiaj się już tak nie robi, dzisiaj gra aktorska jest zupełnie inna, oparta na słowie, a wtedy była oparta na geście i mimice - tłumaczy gość audycji "Tu Myśliwiecka 3/5/7". - Konstrukcja fabuł filmowych również była zupełnie inna: były dużo prostsze niż dzisiaj, inaczej konstruowane. Także z tego powodu, że były ograniczone możliwości przekazania tego czy tamtego - wyjaśnia.

Tajemnice wykorzystania kolorów

Jest także kwestia kolorów: o wiele ważniejsza i bardziej skomplikowana, niż to może się wydawać. - Filmy były czarno-białe albo barwione na poszczególne kolory: czasami były kolorowane ręcznie. Wykorzystanie tych kolorów, ich znaczenie, bo one nie były wykorzystywane przypadkiem, miało swój sens, swoje znaczenie. To też było coś innego, coś, czego dzisiaj w kinie już się nie stosuje - opowiada rozmówca Katarzyny Borowieckiej. - Tak więc oglądając stare filmy, dobrze jest się wcześniej troszeczkę do tego przygotować. Po to, żeby wiedzieć, jak rozumieć pewne zabiegi techniczne, artystyczne, które dzisiaj już wyszły z użycia - proponuje.

20. Święto Niemego Kina odbędzie się w warszawskim kinie Iluzjon w dniach 17-21 września. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie wydarzenia i w mediach społecznościowych.

Piotr Radecki