Willa Tugendhatów w Brnie (Dobrze Zaprojektowane/Trójka)
Willa Tugendhatów: klasyka architektury modernistycznej i świadek historii
2024-11-13, 11:11 | aktualizacja 2024-11-13, 11:11
Mies van der Rohe to jeden z najbardziej znanych architektów świata. Wystarczy pojechać do czeskiego Brna, by zobaczyć jedną z jego najważniejszych realizacji, która pochodzi z 1929 roku. A wszystko dzięki uwielbieniu inwestorów, Fritza i Grety Tugendhatów, dla nowoczesnej architektury.
Budynek, niegdyś należący do bogatych przedsiębiorców niemieckich, dzisiaj jest wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, zamieniony w muzeum i udostępniony do zwiedzania. Naprawdę warto wykorzystać tę możliwość.
Posłuchaj
5:36
Dodaj do playlisty
Szokujący dom
Fritz i Greta Tugendhatowie na przełomie lat 20. i 30. XX wieku zdecydowali się zbudować dom. Zaprojektowany przez Miesa van der Rohe, ultranowoczesny jak na tamten czas, został dosłownie wbity w skarpę ogrodu. Bez zdobień, ze ścianą z onyksu we wnętrzu i wielkimi połaciami okien, zapewniających m.in. piękny widok na panoramę miasta, na pewno szokował mieszkańców Brna.
Drobiazgowy projekt
Mies van der Rohe był znany z tego, że koncepcję każdego budynku miał przemyślaną aż do najmniejszego szczegółu: okna, krzesła, stoły, armatura w łazienkach, klamki w drzwiach. Właśnie, drzwi: ogromne, proste, palisandrowe drzwi wejściowe do willi nie podobały się Grecie, o czym pisała w swoim pamiętniku. Jednak architekt był nieugięty, zagroził nawet, że porzuci projekt, jeśli nie będzie realizowany tak, jak on chce. I drzwi pozostały…
Przeczytaj także:
- Katowickie neony - kolorowe wspomnienie czasów PRL
- Gmach Muzeum Sztuki Nowoczesnej zmienia wygląd centrum stolicy
- Punkt widzenia zależy od punktu siedzenia, czyli przestrzeń dla dzieci ma znaczenie
Ważna Lilly Reich
Wielki udział w projekcie willi Tugendhatów i nadaniu jej ostatecznego kształtu miała Lilly Reich, projektantka wnętrz, designerka i partnerka Miesa van der Rohe. Np. w sypialni Grety Tugendhat stoi zaprojektowany przez nią fotel Barcelona, dzisiaj ponadczasowa ikona designu.
Naziści i komuniści
Tugendhatowie w swojej willi mieszkali zaledwie siedem lat: wyjechali z Brna w 1938 roku w obawie przed nazistami. Rok później ich dom został zajęty przez gestapo, a wnętrze zmodyfikowane. Po roku 1945 komunistyczne władze wyremontowały budynek, zatracając przy okazji jego niezwykły, modernistyczny charakter. Przez lata miał on różne przeznaczenia, m.in. służył jako sala gimnastyczna do rehabilitacji dzieci oraz rządowy ośrodek wypoczynkowy.
Tu działa się historia
Na kartach historii willa Tugendhatów zapisała się jeszcze raz, w roku 1992: właśnie tu rozpoczęły się i były prowadzone rozmowy dotyczące podziału federacyjnej wtedy Czechosłowacji na dwa niezależne kraje: Czechy i Słowację.
W 2001 roku budynek jako jedyny czeski zabytek architektury współczesnej został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. 10 lat później willa została poddana kompleksowej restauracji konserwatorskiej i przywrócono jej, a także ogrodowi, w którym stoi, pierwotny wygląd. We wnętrzach umieszczono wierne repliki oryginalnych mebli.
***
Tytuł audycji: Dobrze Zaprojektowane
Autorka: Anna Dudzińska
Data emisji: 13.11.2024
Godzina emisji: 11.30
pr/wmk