Wsparcie dla Ukrainy i wydatki na obronność to kluczowe sprawy, na jakie powinna zwracać uwagę Polska podczas szczytu NATO, który rozpocznie się 9 lipca w Waszyngtonie - wynika z wypowiedzi gości Programu 3 Polskiego Radia. Sojusz będzie bowiem najsilniejszy wtedy, kiedy będzie zjednoczony i nie będzie "dwóch prędkości" - przekonywali goście "Śniadania w Trójce".
Na szczycie NATO w Waszyngtonie w przyszłym tygodniu szefowie państw i rządów uzgodnią kluczowy pakiet wsparcia dla Ukrainy, w tym pomoc w zakresie szkoleń, wsparcie finansowe i wojskowe - spodziewa się sekretarz generalny Sojuszu Jens Stoltenberg. Częścią pakietu jest przejęcie przez NATO koordynacji i dostarczania większości międzynarodowej pomocy dla Ukrainy. - To nie sprawi, że NATO stanie się częścią konfliktu, ale wzmocni zdolności Ukrainy do samoobrony - powiedział sekretarz generalny NATO.
- Dopóki nie będzie pokoju na Ukrainie, nie będzie mowy o tym, by Ukraina przystępowała do NATO- powiedział w Programie 3 Polskiego Radia poseł Konfederacji Witold Tumanowicz. - To jakby sprzedawać ubezpieczenie na życie osobie w ostatniej fazie raka. To jest państwo, które ma naruszony art. 4 - stwierdził polityk.
Samoobrona przed pomocą
- W interesie Polski leży sytuacja, w której wszystkie siły i wszystkie oczy mogą skupiać się na Ukrainie, to ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa - stwierdziła poseł PO JoannaKluzik-Rostkowska. Przypomniała, że w traktacie o NATO przed art. 5 jest art. 3 zobowiązujący kraje sojuszu do samoobrony. - To nie jest tak, że państwa mają tylko liczyć na pomoc innych - wskazywała.
- Oczywiście członkowie NATO są zobowiązani do wsparcia każdego z państw, które jest członkiem NATO, ale to wsparcie może wyglądać różnie. Oczywiście, z punktu widzenia gospodarki, pieniędzy, jesteśmy silniejsi niż Rosja, ale to, co dzisiaj jest pierwszoplanowe, to zrozumienie i zjednoczenie w działaniu wszystkich członków - podkreśliła.
Posłuchaj
1:17:03
Magdalena Biejat, Joanna Kluzik-Rostkowska, Miłosz Motyka, Łukasz Rzepecki, Krzysztof Szczucki i Witold Tumanowicz gośćmi Renaty Grochal (Śniadanie w Trójce/ Trójka)
Dodaj do playlisty
Obawy o jedność Sojuszu
- Szczyt NATO w Waszyngtonie to będzie okazja, by wzmocnić gwarancje i dla Europy, i dla Ukrainy - stwierdziła senator Lewicy Magdalena Biejat. - Mam nadzieję, że z takimi gwarancjami, i dopięciem programów wsparcia w jakimś stopniu uniezależniających nas od wyników wyborów i politycznych przetasowań w poszczególnych krajach, wyjdziemy jako Polska i jako cały sojusz - dodała.
- Przed nami wybory w Stanach Zjednoczonych, które wyglądają bardzo źle z punktu widzenia polskiej racji stanu, bezpieczeństwa Europy i stabilności Sojuszu Północnoatlantyckiego. Donald Trump wielokrotnie podkreślał, że Ukraina i zapewnienie pokoju w Europie średnio go interesują. Widzimy, co się dzieje po stronie demokratycznej - prezydent Biden nie robi oszałamiającej kampanii. Jest poważne ryzyko, że Donald Trump przejmie władzę - stwierdziła polityk.
Problem krajów Europy
Na państwa sojuszu inne niż USA zwrócił uwagę Krzysztof Szczucki z PiS. - Stany Zjednoczone nie mają problemów ze spełnianiem swoich zobowiązań. Zwracał na to uwagę Donald Trump, kiedy mówił, że w końcu kraje NATO też muszą zacząć inwestować w obronność i wywiązywać się ze swoich zobowiązań międzynarodowych, a nie zachowywać się jak klient Stanów Zjednoczonych - podkreślił polityk.
Jego zdaniem mówienie o "NATO dwóch prędkości", co w amerykańskich mediach postulują niektórzy doradcy Donalda Trumpa, ma zmobilizować inne kraje. - NATO dwóch prędkości, podobnie jak Unia dwóch prędkości, to złe pomysły i raczej nie wierzę, by ktokolwiek chciał szczerze je realizować. Tu pytanie w stronę takich państw jak Niemcy: jak oni rozumieją współdziałanie w sprawach obronnych? Dużo o tym mówił premier Tusk - że wspólnie z Unią podejmie szeroko zakrojone działania - i Tarcza Wschód, i "kopuła". A tu się okazuje po kolejnych spotkaniach, że nie ma zgody na finansowanie tych przedsięwzięć - wyliczał.
- Myślę więc, że nie Stany i nie Donald Trump, ale raczej pretensje, żale i oczekiwania wzięcia się do pracy należy kierować do Olafa Scholza, Emmanuela Macrona i kilku innych osób - mówił Krzysztof Szczucki.
Skuteczność zależna od wydatków
- Zwycięstwo Rosji w wojnie z Ukrainą to tragedia dla Polski, dla naszego bezpieczeństwa, dla całego regionu. Dla Polski wsparcie dla Ukrainy powinno być jednym z priorytetów szczytu - przekonywał w "Śniadaniu w Trójce" Miłosz Motyka z PSL - Trzeciej Drogi. Wskazał na państwa, które nie odczuwają presji migracyjnej, albo którym wydaje się, że "konflikt jest zamrożony", bo kluczowe ataki nie są ukierunkowane na infrastrukturę cywilną, lecz krytyczną.
- Kolejna rzecz to zwiększenie wydatków na obronność i na wzmocnienie własnego potencjału obronnego. Zawierane teraz umowy są rozłożone w czasie. Nie nadrobimy szybko czasu, który Rosja wykorzystała na przestawienie gospodarki na tryb wojenny. To myślenie musi się zmienić. Jeśli NATO ma być skuteczne, a to jest pakt obronny, nie humanitarny, to wszystkie kraje powinny wydawać więcej na obronność. To powinno być podstawą tego szczytu - podkreślił.
Pomysł prezydenta na szczyt NATO
Na postulat podniesienia wydatków krajów NATO na obronność do 3 proc. PKB, jaki na szczycie NATO chce zgłosić prezydent Andrzej Duda, zwrócił w radiowej Trójce uwagę Łukasz Rzepecki z Kancelarii Prezydenta. Jego zdaniem jest to "realistyczna wersja". - My płacimy 4 proc. PKB. Pan prezydent będzie zachęcał swoich partnerów na szczycie NATO, by podnieśli wydatki do 3 proc. PKB - powiedział.
💬 Przed zbliżającym się szczytem NATO chciałem odwiedzić jednostkę radiotechniczną. Spotkałem się z żołnierzami, którzy służą Rzeczypospolitej i strzegą naszego nieba. To cisi aniołowie, którzy odpowiadają za nasze bezpieczeństwo.
— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) July 3, 2024
Gość "Śniadania w Trójce" przyznał, że bardzo go cieszy stanowisko PSL. - To pokazuje, że kwestia bezpieczeństwa jest naszą wspólną wizją, że to jest ponad podziałami. Przypomnę, że prezydent Andrzej Duda był jednym z pierwszych przywódców zapraszających na arenie międzynarodowej Ukrainę do UE i do NATO. Zwiększenie wydatków na obronność, zwiększenie liczby żołnierzy NATO - to będą te postulaty, z którymi, na to liczymy, pojedziemy wspólnie, jako rząd polski, do Waszyngtonu i będziemy naszą rację stanu przedstawiać - podkreślił.
Wydatki krajów NATO na obronność. Polska w ścisłej czołówce sojuszu
W tym roku 23 kraje członkowskie NATO przekroczą próg 2 proc. wydatków obronnych. Proponowany przez prezydenta Dudę próg 3 proc. przekraczają tylko Polska, USA i Grecja. Niektórzy doradcy Donalda Trumpa proponują, by kraje wydające na obronność poniżej progu 2 proc. nie były objęte gwarancjami bezpieczeństwa wynikającymi z art. 5 NATO. Pomysł prezydenta Dudy, by minimalny próg wydatków obronnych w sojuszu podnieść do 3 proc. PKB, podchwycił jednak Donald Trump.
Posłuchaj
0:51
Biały Dom traktuje postulat prezydenta Andrzeja Dudy podniesienia progu wydatków obronnych w ramach NATO do 3% PKB jako wyraz presji na sojuszników - relacja Marka Wałkuskiego (IAR)
Dodaj do playlisty
Polskę na szczycie NATO będzie reprezentował prezydent Andrzej Duda. Towarzyszyć mu będą m.in.: szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz, szef BBN Jacek Siewiera oraz szef MSZ Radosław Sikorski.
