Życie z osobą rozumiejącą świat inaczej. Eliza Kącka o swojej książce "Wczoraj byłaś zła na zielono"
2024-04-17, 12:04 | aktualizacja 2024-04-18, 18:04
Życie z dzieckiem ze spektrum inności to doświadczenie, które ludziom postronnym trudno sobie wyobrazić, ale które także trudno opowiedzieć. Gościni Michała Nogasia spróbowała: jej niezwykle osobista książka "Wczoraj byłaś zła na zielono" ukaże się już w maju. I właśnie o niej, a raczej wokół niej, toczyła się rozmowa.
- Eliza Kącka jest badaczką literatury, felietonistką, krytyczką.
- Książka "Wczoraj byłaś zła na zielono" Elizy Kąckiej ukaże się w maju.
- "Wczoraj byłaś zła na zielono" to literacka opowieść o doświadczeniu życia matki wychowującej, żyjącej z córką z innością.
– Tytuł książki jest cytatem, jednym z tajemniczych zdań, które padło w czasie naszej już ponad 18-letniej znajomości. Mówi się o tym jako o synestezji, czyli takim widzeniu, które uczucia, bądź głoski, widzi w kolorach. Nie mam tego rodzaju doświadczenia i nie mam pojęcia, co moje dziecko miało na myśli, ponieważ moje dziecko nie tłumaczy się z tego, co myśli, tylko po prostu mówi takie rzeczy – opowiada Eliza Kącka, badaczka literatury, felietonistka, krytyczka, autorka bardzo osobistej książki "Wczoraj byłaś zła na zielono".
Nie mam pojęcia
– Co z tym fantem teraz zrobić, nie mam zielonego pojęcia: zanotowałam, zostało w pamięci, na papierze. I tyle wiem. To moje "nie mam pojęcia", które w różnych odmianach i wariantach pojawia się w tej książce, jest rezultatem obcowania z taką osobą, jaką jest moja córka. Z osobą nie tyle tajemniczą, co po prostu rozumiejącą świat inaczej. To wcale nie jest łatwe wyznanie, że ma się do czynienia z innością na co dzień, którą trzeba emocjonalnie zabezpieczyć, poznawczo opracować, jakoś samemu sobie później opowiedzieć. A moje dziecko zafundowało mi taką porcję inności, jak nieczęsto zdarza się w życiu – przyznaje.
Spektrum inności
Gościni Michała Nogasia przyznaje, że całkowicie świadomie zdecydowała się nie używać nazwy diagnostyczno-medycznej, by nazywać inność swojej córki. I powodem bynajmniej nie był strach bądź inna tego typu emocja. – Ta inność ma nazwę, bo mówimy o szeroko pojętym spektrum (…) moje dziecko o tej inności samo mówi i wie - zapewnia. – Postawiłam na tę inność, o której tutaj tak parapoetycko mówię, gdyż w swoim życiu spotkałam już wiele matek z dziećmi ze spektrum. I każde z nich było różne, bo trudno to inaczej nazwać. Ale też te różnice są tak fundamentalne, tak bardzo dotyczą tego, jak mówimy, czy w ogóle myślimy, jaki mamy świat wyobraźni autonomicznej, że dlatego właśnie nie używam tych pojęć – tłumaczy.
Przeczytaj także:
- "Wspólny świat" dla dzieci ze spektrum autyzmu i ich rodziców
- Izabela Tadra o książce "Hotel ZNP": zależało mi, aby stworzyć coś, nad czym możemy dyskutować
- Wyprawa na Karaiby z Ayanną Lloyd Banwo
- Czym żyje polska proza? Zyta Rudzka, Joanna Kuciel-Frydryszak i Grzegorz Piątek urodzinowo w Trójce
Algorytm konkretnego człowieka
Wydaje się oczywiste, że tytuł książki jest ważny, gdyż "sprzedaje”, mniej lub bardziej metaforycznie, jej zawartość. Jednak czasami, i tak jest w przypadku "Wczoraj byłaś zła na zielono", może stanowić klucz do zrozumienia. – To zdanie wylądowało w tytule książki nie dlatego, że jest ładne i się do niego przywiązałam, ale dlatego, że jest definicją naszej rozmowy. Rozmowy, w której ja muszę pytać, "opukiwać”, podchodzić, odpuszczać, znowu podchodzić, czasami pytać o to, co miała na myśli, a czasami próbować ją skłonić do tego, by jeszcze coś od niej wyciągnąć. A czasem przyjąć tajemnicę do wiadomości – wskazuje Eliza Kącka. – I kiedy to nasze trudne, dwuosobowe doświadczenie zdecydowałam się opowiedzieć literacko – podkreślam to, że literacko, a nie dokumentalnie – wtedy zrozumiałam, że muszę mówić o inności. Nie w polu konkretnej diagnozy, właśnie dlatego, żeby wydobyć ten osobny, bardzo indywidualny algorytm tego konkretnego człowieka.
Posłuchaj
***
Tytuł audycji: Ludzie
Prowadzi: Michał Nogaś
Gościni: Eliza Kącka (badaczka literatury, felietonistka, krytyczka, autorka książki "Wczoraj byłaś zła na zielono")
Data emisji: 16.04.2024
Godzina emisji: 23.07
pr