Śmieszne lata przełomu, czyli wystawa "Wolne żarty. Humor lat 90." w Muzeum Karykatury

• Wystawę "Wolne żarty. Humor lat 90." można oglądać w warszawskim Muzeum Karykatury od 22 marca do 18 sierpnia.
• Autorzy wystawy sięgnęli do przeróżnych źródeł: od oficjalnych wydawnictw, przez podziemne gazetki, ziny, po telewizję, wideo, żywiołowo rozwijające się gry komputerowe, wreszcie treści raczkującego wtedy internetu.

– Karykatura przecina się tu z komiksem, piętrowe metafory sąsiadują z imieninowym żartem o seksie, wreszcie: papier miesza się z cyfrą. Wszak uroczo anachroniczne dziś słowo "multimedialny" odgrywało w latach 90. niebagatelną rolę: dlatego też nie ograniczamy się do analogowej twórczości satyryków-plastyków – sięgamy również po telewizję tamtej doby (seriale komediowe, ale i awangardowe eksperymenty spod znaku Totartu), humor prosto z Internetu (koniecznie wielką literą!) czy muzykę JAJCARSKĄ – piszą o wystawie jej kuratorzy.

Najweselszy barak w obozie

Przełom 1989 i 1990 roku to symboliczna granica, moment wejścia w nowe czasy. Czy kiedy zmieniła się rzeczywistość, na początek polityczna, wtedy także zmieniło się słynne polskie poczucie humoru? W końcu nie bez powodu nasz kraj nazywano "najweselszym barakiem w obozie".

– Poczucie humoru być może nie, ale zmienił się sposób, w jaki żartowaliśmy: okazało się, że można trochę więcej, i humor stał się bardziej bezpośredni. To były też zarzuty wobec niektórych kabareciarzy, że kiedyś żart trzeba było bardziej zawoalować, a teraz można lecieć między oczy. I leciano – mówi Bartek Przybyszewski. – Tytułowe "Wolne żarty" to zdecydowane nawiązanie do tego, że skończyła się już cenzura i wolno żartować oficjalnie. Ale z jakim rezultatem? Noooo… rozmaitym, lepszym lub gorszym – dodaje Olga Drenda.

Przeczytaj także:

• Światowy street art w przestrzeni miejskiej Katowic. Wystawa dzieł najważniejszych artystów
• Pierwsza edycja maltańskiego biennale: ciekawie, ambitnie, udanie. Z podwójną polską obsadą
• Człowiek wobec wojny. Wystawa "Nie śpię, kiedy jest wojna" w Sopocie

Kto mieszka w Polsce, ten się w cyrku nie śmieje

To powiedzenie, jeszcze z czasów przed przemianami, było powtarzane bardzo długo także po roku 1989. – Jak wiem, powracało na rozmaitych manifestacjach politycznych i w internecie. Ja je poznałam z obiegu online’owego – mówi Olga Drenda.

Na wystawie, zgodnie z zapowiedziami, jest nie tylko humor "papierowy", ale również "multimedialny": wtedy właśnie pojawiły się w telewizji zachodnie formaty komediowe. – Są też takie zjawiska jak gry wideo, gdyż z nimi, z pismami, które opowiadały o grach wideo, z grupami graczy, związanych było dużo dowcipów rysunkowych – tłumaczy Bartek. – Tak więc zakres wystawy jest bardzo szeroki i dotyczy zarówno tych form, które były przed rokiem 1989, jak i po nim – wskazuje.

Pomarańczowa Alternatywa, ziny i inni

Nowością lat 90. są graffiti, które w czasach PRL-u były pieczołowicie zmywane przez milicję czy inne służby porządkowe. Zresztą farby w sprayu były wcześniej niedostępne; farba była w wiaderku, a malowało się pędzlem. – Krasnale Pomarańczowej Alternatywy zapowiadały już street art, pojawia się kreatywność grafficiarska, humor subkulturowy, ziny, humor okołomuzyczny i awangardowy – dodaje Olga Drenda.

Wystawę "Wolne żarty. Humor lat 90." można oglądać od 22 marca do 18 sierpnia.

Posłuchaj

10:02

„Wolne żarty. Humor lat 90.” - nowa wystawa w Muzeum Karykatury

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Tomasz Miara
Goście: Olga Drenda, Bartek Przybyszewski (2/3 zespołu kuratorskiego wystawy "Wolne żarty. Humor lat 90." w Muzeum Karykatury w Warszawie)
Data emisji: 21.03.2024
Godzina emisji: 13.41

pr/wmkor