"Reporter z pazurem", czyli wspomnienie o Ryszardzie Kapuścińskim [POSŁUCHAJ]
2024-03-05, 17:03 | aktualizacja 2024-03-05, 17:03
- Reporterem przestaje się być w momencie, jak człowiek staje się bardzo zblazowany… Nie będzie w tym pasji; tego zaangażowania, pazura, tej woli zrobienia czegoś naprawdę niezwykłego i jedynego - tak mówił autor "Cesarza" podczas spotkania z dziennikarzami na seminarium reportażu w Kazimierzu Dolnym w 1992 roku. Zachęcamy do wysłuchania reportażu Antoniego Rokickiego pt. "Reporter z pazurem".
- Ryszard Kapuściński (1932-2007) - reporter, publicysta i poeta – to jeden z najbardziej rozpoznawalnych na świecie polskich pisarzy.
- "Trzeba być dobrym dla ludzi" – te słowa widnieją na grobie autora m.in. "Podróży z Herodotem" na warszawskich Powązkach.
- Od jesieni 1956 roku, gdy po raz pierwszy wyjechał w zagraniczną podróż do Indii, Afganistanu i Pakistanu, przez całe dekady swojej dziennikarskiej pracy był świadkiem przemian historycznych, politycznych, społecznych, kulturowych, jakie dokonywały się na kilku kontynentach w XX wieku.
- Wielokrotnie ryzykował życie i zdrowie, aby opowiedzieć nam o tym, czego doświadczał i co zrozumiał z dziejących się na jego oczach zdarzeń.
- "Dla mnie podróż nie jest tylko przemieszczaniem się w sensie geograficznym, w przestrzeni, ale stanowi rodzaj przeżycia, wzruszenia, jest inspiracją dla przemyśleń. Siedząc w jednym miejscu, tracę zdolność odczuwania, wrażliwości" – opowiadał przyjacielowi, fotografikowi Czesławowi Czaplińskiemu.
Urodził się 4 marca 1932 roku w Pińsku, na Polesiu. Jako dziecko uwielbiał piłkę nożną. Był bramkarzem szkolnej reprezentacji. Miał jednak artystyczną duszę. Niewielu wie, że zanim zaczął pisać reportaże, tworzył wiersze. Pierwszą redakcją, w której zdobył pracę tuż po maturze, był "Sztandar Młodych". Później ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim.
Szczery uśmiech i uważne spojrzenie
Zyskiwał sobie rozmówców szczerym uśmiechem i uważnym spojrzeniem. Sławę przyniosły mu książki, które powstały dzięki pracy w Polskiej Agencji Prasowej i "Polityce". Odwiedził jako reporter ponad 100 krajów. – W całym swoim życiu nigdy nie wyjeżdżałem jako turysta. Nie znam w ogóle tego uczucia… – opowiadał Ryszard Kapuściński.
Mieć ze sobą klucze
Za każdym razem, kiedy wyruszał w daleką podróż, zabierał ze sobą klucze do domu. Jak mówił, musiał wiedzieć, że ma dokąd wracać. Był reporterem, historykiem, poetą, fotografem.
– Potrafił cierpliwie słuchać. W momencie, kiedy rozmawiało się z Ryszardem, było się dla niego najważniejszą osobą na świecie… – tak Ryszarda Kapuścińskiego wspomina Blanka Barkan-Popowska, przyjaciółka reportera.
Ryszard #Kapuściński, renowned 🇵🇱 journalist and press correspondent, was born #OTD 92 years ago. He is best known for his "literary reportage" and travel writing, mainly for his gripping Third World accounts. He is widely translated, with 15 of his books published in English. pic.twitter.com/wsP7zK8epZ
— Polish Embassy IRL (@PLinIreland) March 4, 2024
"Cesarz", "Jeszcze dzień życia", "Wojna futbolowa", "Imperium"
Był świadkiem dwudziestu siedmiu rewolucji, przybywał na frontach dwunastu wojen i cztery razy był przeznaczony do rozstrzelania. Gdy wracał z tych reporterskich wypraw - do Etiopii, Angoli, Hondurasu, rozpadającego się Związku Radzieckiego - powstawały jego słynne książki: "Cesarz", "Jeszcze dzień życia", "Wojna futbolowa", "Imperium". W "Lapidarium" napisał: "Mój temat główny to życie ubogich".
Posłuchaj
W reportażu wykorzystano m.in. nagrania archiwalne Polskiego Radia.
Ryszard Kapuściński, a prolific Polish non-fiction writer, was born 92 years ago. Known for his incisive and personal accounts of political and social upheavals, he won many prestigious awards all over the world for his outstanding contribution to reporting and literature. 📝 pic.twitter.com/kNr6skKS5h
— Polish Embassy UK 🇵🇱 (@PolishEmbassyUK) March 4, 2024
Ryszard Kapuściński:
- Ryszard Kapuściński urodził się 4 marca 1932 w Pińsku. Debiutował poetycko w wieku 17 lat, już jako dojrzały pisarz wydał dwa tomiki wierszy: w latach 80. "Notes" i "Prawa natury" w 2006 roku.
- Wiersze uważał za spontaniczny odruch serca, w jednym z radiowych wywiadów powiedział, że nie wyobraża sobie, by mogła istnieć jakakolwiek ludzka społeczność bez poezji.
- Owocem jego licznych podróży były książki, między innymi: "Cesarz", "Imperium", "Heban", "Podróże z Herodotem" czy "Jeszcze dzień życia".
- Jego publikacje zostały przetłumaczone na kilkadziesiąt języków. W latach 1958-1972 Ryszard Kapuściński pracował jako dziennikarz i korespondent Polskiej Agencji Prasowej.
- Twórczość reportażysty sprawiła, że krytyka literacka zmieniła podejście do dzieł z gatunku literatury faktu, uznając je za autonomiczne utwory literackie. Pisarz zmarł w 2007 roku.
***
Tytuł reportażu: "Reporter z pazurem"
Autor reportażu: Antoni Rokicki
Data emisji: 4.03.2024
Godzina emisji: 22.21
Antoni Rokicki/zch
wmkor