Po pierwsze, przemyślane zakupy. Jak poprzez złe wybory szkodzimy planecie? [POSŁUCHAJ]

• Młode pokolenie dokonuje swoich wyborów, kierując się tym, co jest dobre dla planety? Zaskakujące wyniki sondażu.
• Miliony ton ubrań kupowanych i wyrzucanych. Ile statystycznie trwa radość z bluzki "upolowanej" na promocji?
• Znikające plaże i pustynie pod warstwą wyrzuconych ubrań. Jak fast fashion zmienia krajobraz na Ziemi?

Kupujemy za dużo ubrań. Ubrań złej jakości, z kiepskich materiałów. W swoich szafach mamy takie, których nigdy nie założyliśmy. Większość z nich ląduje na śmietniku, nie nadają się do recyklingu. 

Jak wynika z badań przeprowadzonych we wrześniu 2023 roku przez CBOS, młodzi ludzie nie są tak ekologiczni, jak by się wydawało. Najmniej ekologiczną grupą Polaków jest młodzież w wieku 18-24 lata. Jednym z objawów tego zjawiska są tzw. haule zakupowe. Młode dziewczyny, które wysypują przed kamerami wielkie worki pełne ubrań, ciesząc się, że za kilkaset złotych kupiły kilkadziesiąt rzeczy. 

Zakupy bez umiaru

 – Od kilku lat pasjonuję się tematyką ograniczania konsumpcji. Wolę mówić o tym, jak niekorzystne jest dla nas noszenie sztucznych materiałów, takich jak akryl czy poliester, albo o tym, że zakupy nie uszczęśliwiają. Mamy na to liczne badania, że ten strzał dopaminy, którego doświadczamy w momencie, kiedy coś tam kupujemy, jest bardzo krótkotrwały. Mówimy o minutach, wręcz nawet nie dniach, tylko minutach satysfakcji, radości z kupienia nowej rzeczy – mówi Paulina Zagórska. Jak twierdzi, impulsem do zmiany zachowania była dla niej ilość rzeczy, które sama posiadała, a które zaczęły ją przytłaczać. 

Przemysł modowy odpowiada za 92 miliony ton odpadów składowanych każdego roku na wysypiskach. W samej Polsce rocznie wyrzucamy około 2,5 miliona ton ubrań. Część z nich nigdy nie została założona. 

Posłuchaj

28:09

"Jak uratować świat" – Urszula Żółtowska (Reportaż/Trójka)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Wysypiska pełne ubrań na plażach i pustyniach

– Spontanicznie kupiona torebka z ekoskóry, która nie jest ani skórą, ani eko, będzie zalegać na wysypisku nawet 500 lat. Nas już nie będzie, naszych dzieci, wnuków, prawnuków, a ta torebka dalej tam będzie – mówi Katarzyna Zajączkowska, która od czterech lat prowadzi podcast "Odpowiedzialna moda", obrazując, co zakupy fast fashion znaczą dla naszej planety. 

 Czytaj także:

• Kolejne bluzki, spodnie, sweterki… kupujemy i wyrzucamy co roku tony ubrań
• Drugie życie poliestrowej bluzki – przełomowa metoda polskich naukowców
• Jak i gdzie kupować odzież z drugiej ręki? Radzi Senior Suarez

– Szokujące zdjęcia z pustyni Atacama w pustyni w Chile, gdzie trafiają tony używanych ubrań z Europy. Pozbywamy się problemu, usuwając śmieci poza swój widnokrąg. Plaże w Ghanie, gdzie nie widać już piasku, bo tam są metry, metry ubrań, które się tam nawet nie rozkładają. Pamiętajmy, że te poliestrowe rzeczy niestety po kilku założeniach potrafią trafić na wysypisko – mówi Katarzyna Zajączkowska.

Jak podkreśla, fast fashion prowadzi nie tylko do powstawania ogromu ubrań, wyrzucanych zaraz po założeniu, ale oznacza także tragiczne warunki pracy w szwalniach, 16-godzinne dnie robocze, czy tylko jeden wolny dzień w miesiącu dla osób, które szyją te ubrania. Szwaczki w większości pracują w strasznych warunkach, co m.in. pokazała katastrofa w kompleksie Rana Plaza, gdzie zawaliła się siedmiopiętrowa szwalnia. Zginęło wtedy 1200 osób. 

The fast fashion graveyard in Chile's Atacama Desert - BBC News/BBC New

***

Tytuł reportażu: "Jak uratować świat"
Autor reportażu: Urszula Żółtowska
Data emisji: 19.02.2024
Godzina emisji: 22.16

gs