Pałac w Tyczynie – eklektyczna perełka architektury zamieniona w szkołę
2023-10-23, 15:10 | aktualizacja 2023-10-23, 15:10
Uczniowie Zespołu Szkół w Tyczynie mają szczęście do pobierania nauki w budynku o wyjątkowej urodzie. Jest nim XVII-wieczny pałac utrzymany w eklektycznej stylistyce.
- Tyczyn położony jest około 10 km od Rzeszowa, czyli stolicy Podkarpacia.
- Historia Tyczyna sięga lat 60. XIV wieku. Początkowo był on własnością królewską, a później przeszedł w ręce Ottona z Pilczy i jego małżonki Jadwigi. W XV wieku miejscowość ponownie weszła w skład majątków króla – tym razem Władysława Jagiełły – który podarował ją Janowi z Jičína.
- Najcenniejszym zabytkiem miasta, oprócz budowli sakralnych, jest okazały pałac, dawna rezydencja Branickich i Wodzickich.
Pierwszy obronny dwór stanął w Tyczynie w drugiej połowie XIV wieku. Należał do rodziny Pileckich, której jednym z najbardziej znanych przedstawicieli był pasierb króla Jagiełły, Jan. Pełnił on funkcje wojewody i kasztelana krakowskiego.
W latach 40. XVII wieku Tyczyn był własnością rodu Działyńskich, którzy toczyli o niego zażarty spór z Branickimi. Ci ostatni przejęli majątek w oparciu o ugodę, którą podpisano pod koniec tego samego stulecia. Przez długi czas zarządcą pałacu był znany hetman Jan Klemens Branicki, a po jego śmierci dożywotnią właścicielką została jego żona Izabela Poniatowska. W latach 90. XVI wieku dwór został spalony w trakcie najazdu Tatarów.
Pałac, jaki znamy dziś
Fundatorem obecnego pałacu był hrabia Ludwik Wodzicki. W latach 60. XVII wieku wzniósł on ciekawą, eklektyczną rezydencję, która w późniejszych latach była sukcesywnie rozbudowywana. Pod koniec XIX stulecia powstały m.in. oficyna i pawilon gościnny.
W 1820 roku pałac stał się własnością rodziny Wodzickich, która zaliczała się do najbardziej wpływowych rodów magnackich Krakowa. W 1911 roku Izabela, córka hrabiego Ludwika Wodzickiego oraz żona księcia Janusza Radziwiłła, sprzedała posiadłość Witoldowi Oznańskiemu, który utrzymał ją do lat 20. ubiegłego stulecia.
W czasie II wojnie światowej pałac w Tyczynie nie doznał poważniejszych zniszczeń, a latach 50. został poddany gruntownemu remontowi. W XXI wieku budynek doczekał się kolejnej renowacji, dzięki czemu dziś jest w bardzo dobrym stanie. Obecnie mieści się w nim szkoła.
Posłuchaj
Czytaj też:
- Tajemnica malowideł w średniowiecznej wieży książęcej na Dolnym Śląsku
- Zamek królewski w Kole: jedne z najbardziej malowniczych ruin w Wielkopolsce
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 23.10.2023
Godzina emisji: 10.45
kc