Grabki Duże – niecodzienny pałac, substytut meczetu (Trójka po królewsku)
Grabki Duże – niecodzienny pałac, substytut meczetu
2023-10-11, 12:10 | aktualizacja 2023-10-11, 12:10
W XVIII wieku miał tam stanąć meczet – skończyło się jedynie na pałacu, który ponoć służył właścicielowi jako harem. Świętokrzyska wieś Grabki Duże może się pochwalić jednym z najciekawszych zabytków w całym regionie.
- Grabki Duże to – wbrew nazwie – niewielka wieś, położona kilka kilometrów od Szydłowa w województwie świętokrzyskim.
- W miejscowości znajduje się ciekawy architektonicznie pałacyk zbudowany na planie greckiego krzyża, jeden z wyjątkowych przykładów stylu rokoko w Polsce.
- Historia pałacu owiana jest tajemnicą – ponoć miał on służyć właścicielowi jako harem.
Historia wsi Grabki Duże sięga XVI wieku, gdy była ona własnością rodziny Kozielków. Potem często zmieniała właścicieli, aż w XVIII stuleciu nabył ją małogoski kasztelan Stanisław Rupniewski herbu Szreniawa. Po powrocie z tureckiej niewoli w 1742 roku, podobno już jako wyznawca islamu, postanowił wybudować w swoich dobrach meczet. Nie uzyskał jednak na to zgody, więc wzniósł pałacyk, który – według legend i wiekowych przekazów – miał spełniać rolę haremu.
Pałac z wielką sypialnią pośrodku
Projektantem budowli był włoski architekt Franciszek Placidi, uznawany za jednego z największych twórców eklektyzmu. Wśród jego licznych dzieł są m.in. elementy ołtarzy w katedrze wawelskiej i w kościele Mariackim w Krakowie, a także projekty przebudowy pałaców w Wolborzu i Kozienicach.
Późnobarokowy pałac w Grabkach został ukończony pod koniec pierwszej połowy XVIII wieku. W części centralnej posiada wielki salon, który miał być sypialnią pana domu. Po bokach umieszczono mniejsze pomieszczenia i ośmioboczne przedsionki oraz okrągłe klatki schodowe prowadzące na piętro z owalnymi pokojami. Pod budynkiem głównym znajdują się podziemne przejścia do bocznych pawilonów, w których miały się znajdować herbaciarnia i dom modlitwy.
Pałac zachęcający do podróżowania
Budynek został zniszczony pod koniec II wojny światowej. Po remoncie był siedzibą instytucji państwowej, lecz niedługo potem został opuszczony i znów zaczął popadać w ruinę. Na początku lat 90. został własnością prywatną i po kolejnym remoncie prezentuje się bardzo efektownie.
– Tak niezwykłe miejsca, jak ten pałac, sprawiają, że mamy wielką ochotę ruszyć na wycieczkę i poznawać każdy zakątek naszego pięknego kraju – mówi o otoczonym aurą tajemniczości pałacu w Grabku Marek Gaworski.
Posłuchaj
3:26
Dodaj do playlisty
Czytaj też:
- Toszek – zamek ze złotą kaczką w podziemiach
- Pałac Królewski we Wrocławiu – miejskie muzeum w dawnej rezydencji monarchy
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 11.10.2023
Godzina emisji: 10.45
kc