Opactwo Cystersów w Sulejowie – perła wśród polskich zabytków

• Zespół klasztorny w Sulejowie, niedaleko Piotrkowa Trybunalskiego, był jedynym obronnym opactwem Cystersów na ziemiach polskich. 
• W tutejszym klasztorze bywało wielu polskich królów. Jednym z nich był Władysław Jagiełło, który pojawił się w Sulejowie wraz ze swoją armią tuż przed bitwą pod Grunwaldem.
• To jeden z najważniejszych polskich zabytków, wpisany na listę pomników historii.

Opactwo Cystersów w Sulejowie zostało ufundowane w 1176 roku przez księcia Kazimierza Sprawiedliwego. Jego mury obronne powstały jednak prawdopodobnie dopiero w XV wieku, po kilkukrotnych najazdach Tatarów, które kończyły się poważnymi zniszczeniami klasztoru. Fortyfikacje wzmocniono sześcioma basztami i wieżami. Najstarsza z nich, zwana mauretańską, była tu już wcześniej, ale została spalona przez Tatarów. 

Pod koniec XVI wieku zabudowania Cystersów były już bardzo dobrze chronione. Świadczy o tym fakt, że Zygmunt August przeniósł do Sulejowa skarbiec swoich wojsk zaciężnych, znajdujący się wcześniej na zamku w Rawie Mazowieckiej.

Miejsce ulubione przez królów

Klasztor w Sulejowie ogólnie cieszył się dużą popularnością wśród polskich królów. Bywali w nim Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki, Kazimierz Jagiellończyk i Jan Kazimierz. Tuż przed bitwą pod Grunwaldem miejsce to odwiedził Władysław Jagiełło. Jak niesie wieść gminna, polscy rycerze przed słynną potyczką z Krzyżakami ostrzyli swoje miecze właśnie na kolumnach portalu sulejowskiego kościoła.

W drugiej połowie XVII wieku rozpoczął się powolny upadek klasztoru. W 1655 roku został on spalony przez Szwedów. W latach 30. i 90. XVIII wieku był niszczony przez kolejne pożary. Dodatkowo, rozwijające się nowe techniki prowadzenia sztuki wojennej spowodowały, że dotychczasowe fortyfikacje nie były już w stanie zapewnić zakonnikom ochrony. 

Upadek i renesans klasztoru w Sulejowie

W 1819 roku prymas Franciszek Skarbek-Malczewski podpisał dekret likwidujący majątki zakonne. Klasztor Cystersów przeszedł wówczas w ręce prywatne. Zabudowania klasztorne z biegiem lat były zaniedbywane, aż popadły w ruinę. 

Budynki dawnego opactwa zostały odrestaurowane przez obecnych właścicieli. Perłą całego kompleksu jest zabytkowy kościół św. Tomasza Kantuaryjskiego. Został zbudowany w stylu romańskim w pierwszej połowie XIII wieku. Świątynia, udekorowana wewnątrz niezwykłymi freskami, uchodzi za jeden z najcenniejszych kościołów w Polsce. 

W trakcie zwiedzania opactwa można skosztować specjałów kuchni klasztornej. Odbywają się tutaj też różnego rodzaju wydarzenia kulturalne.

Posłuchaj

4:39

Opactwo Cystersów w Sulejowie – perła wśród polskich zabytków (Trójka po królewsku)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Czytaj też: 

• Toszek – zamek ze złotą kaczką w podziemiach
• Pałac Królewski we Wrocławiu – miejskie muzeum w dawnej rezydencji monarchy

***

Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 28.09.2023
Godzina emisji: 10.48

kc