Zamek w Kożuchowie – dawna własność królów, karmelitów i ewangelików
2023-09-19, 13:09 | aktualizacja 2023-09-19, 13:09
Ziemia lubuska znana jest z okazałych zabytków – jednym z nich jest zamek w Kożuchowie, będący przed wiekami własnością królów polskich. Do dziś zachowały się w nim fragmenty murów z XIV wieku.
- Kożuchów to niespełna 10-tysięczne miasto w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Kożuchów.
- W miasteczku można zwiedzić m.in. ciekawe fortyfikacje obronne, rynek z ratuszem, zabytkowe ewangelickie Lapidarium, dwa piękne kościoły oraz świetnie odrestaurowany zamek.
- Właścicielami zamku w Kożuchowie byli polscy królowie: Jana I Olbracht, Zygmunt I Stary i Zygmunt II August.
Historia założenia zamkowego w Kożuchowie sięga XIII wieku. Wówczas był to gród o drewniano-ziemnych umocnieniach. Na przełomie XIV i XV wieku, gdy tutejsze dobra należały do książąt głogowskich, zastąpiono go budowlą murowaną. W skład otoczonego murem kompleksu wchodziła wolnostojąca wieża w południowo-wschodnim narożniku, brama w części południowej, duży budynek mieszkalny od strony wschodniej oraz mniejsza budowla w części północno-zachodniej.
Kożuchów w rękach królów i zakonników
Na przełomie XV i XVI stulecia zamek znalazł się w posiadaniu króla Jana I Olbrachta, a nieco później także Zygmunta I Starego i Zygmunta II Augusta. W XVI i XVII wieku został rozbudowany m.in. o budynek bramny oraz o nowe skrzydło z arkadami. Ok. 1685 roku zaniedbaną już wówczas budowlę przejął zakon karmelitów, który urządził w niej klasztor. W XVIII wieku zakonnicy dobudowali m.in. dwa barokowe skrzydła oraz kaplicę.
Po sekularyzacji dóbr zakonnych w 1810 roku zamek przejęły władze pruskie, które najpierw urządziły w nim zbrojownię, a następnie, ok. 1870 roku, oddały go gminie ewangelickiej. Wtedy też w miejscu kaplicy pojawił się bardziej okazały kościół.
Powojenne losy zamku w Kożuchowie
Budowla szczęśliwie nie ucierpiała podczas II wojny światowej. Po jej zakończeniu obiekt było wykorzystywany do celów mieszkalnych i biurowych. Część kościelną nadal zajmowali ewangelicy. Na przełomie lat 70.i 80. przeprowadzono remont, a całość przekazano na cele kulturalne. Dziś mieści się tam Centrum Kultury. Zamek można zwiedzać, poznając jego historię i oglądając na przykład zbroje rycerskie z dawnej epoki. W jego piwnicach zachowały się najstarsze fragmenty murów, pochodzące z XIV wieku.
Posłuchaj
Czytaj też:
- Ząbkowice Śląskie – ruiny dawnego zamku książąt piastowskich
- Pałac w Szafarni – letnia rezydencja młodego Chopina
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 19.09.2023
Godzina emisji: 10.48
kc