Reklama

Orońsko – Centrum Rzeźby Polskiej w pałacyku z bogatą historią

2023-07-19, 13:07 | aktualizacja 2023-07-19, 13:07

Niegdyś był domem arystokratów i miejscem, gdzie swą pracownię miał znany malarz batalista Józef Brandt. Dziś jest siedzibą Centrum Rzeźby Polskiej. Pałacyk w Orońsku to zabytek zdecydowanie wart odwiedzenia podczas podróży przez południowe Mazowsze.

Orońsko to miejscowość położona w południowej części województwa mazowieckiego, przy drodze łączącej Radom z Kielcami.
W Orońsku znajdziemy ciekawe założenie pałacowo-parkowe z XIX w., w którym siedzibę ma Centrum Rzeźby Polskiej. Artyści mają tutaj szansę tworzyć i prezentować swoje dzieła w niezwykłym otoczeniu, a sam pałacyk jest przepiękną, choć na pierwszy rzut oka skromną budowlą.

Korzenie wsi Orońsko sięgają XV stulecia. Tutejsze dobra należały początkowo do Andrzeja Starościńskiego, a później m.in. do rodzin Odrowążów i Radziwiłłów, właścicieli pobliskiego zamku w Szydłowcu. W XIX w. powstał w Orońsku kompleks składający się z niewielkiego pałacyku z oficyną, oranżerii, kaplicy, paru zabudowań gospodarczych i otaczającego to wszystko parku.

Główny budynek został zaprojektowany w stylu klasycystycznym, na planie wydłużonego prostokąta. Po stronie południowej znajdują się dwie czworoboczne wieżyczki, a na przeciwległym krańcu umieszczono główne wejście z kolumnami ozdobionymi figurami kobiet. Nad portalem wejściowym widnieją bardzo ciekawe kasetonowe zdobienia oraz herb fundatora całości, Franciszka Ksawerego Christianiego.

Pałacyk wielokrotnie przechodził z rąk do rąk. Jednym z jego właścicieli był ceniony XIX-wieczny malarz Józef Brandt. Artysta, lubujący się szczególnie w scenach batalistycznych, zorganizował sobie pracownię w tutejszej oranżerii.

Perełka architektury siedzibą Centrum Rzeźby Polskiej

W 1942 roku ówcześni mieszkańcy pałacu zostali z niego wysiedleni przez Niemców. Po zakończeniu II wojny światowej obiekt stał się własnością skarbu państwa. Umieszczono w nim kolejno: biura PGR-u, szkołę oraz przychodnię lekarską. Jak w wielu podobnych przypadkach, dawna rezydencja szlachecka mocno straciła swój blask. Pod koniec lat 60. budynek doczekał się remontu i stał się siedzibą Centrum Rzeźby Polskiej. Kolejne prace konserwatorskie miały miejsce na przełomie XX i XXI wieku – dzięki nim wnętrza i otoczenie pałacu zyskały wygląd zbliżony do tego z czasów Józefa Brandta.

– Zapewniam, że nikt, kto odwiedzi pałac, nie będzie zawiedziony. Zabytek nie jest zbyt znany w innych regionach Polski, więc tym bardziej wygospodarujmy sobie chwilę, aby podjechać do Orońska i poznać bliżej tę perełkę architektury, która jest także częścią naszej historii – zachęca Marek Gaworski, ekspert w dziedzinie polskich zamków i pałaców.