Bolesław Leśmian i tajemnice jego twórczości (Leniwe popołudnie/ Trójka)
Bolesław Leśmian i tajemnice jego twórczości
2023-07-09, 15:07 | aktualizacja 2023-07-09, 15:07
– Trzeba było wielu lektur na temat Kopernika, żeby dowiedzieć się czegoś naprawdę pewnego. Dokładnie taka sama sytuacja jest w przypadku Leśmiana. Jeden autor przepisywał od drugiego, a rzeczy pewnych było niewiele – podkreślał w Polskim Radiu Piotr Łopuszański, biograf Bolesława Leśmiana i Mikołaja Kopernika.
- Bolesław Leśmian uznawany jest przez znawców za najbardziej oryginalną indywidualność artystyczną polskiej literatury XX wieku.
- Tematyka nieistnienia należała do kwestii podstawowych i zarazem najtrudniejszych, którą poeta poruszał w swojej twórczości.
- Jednym z admiratorów twórczości Bolesława Leśmiana był Stanisław Lem.
Dla autora "Solaris" Leśmian stanowił przykład wspaniałego poety "wymyślającego nowe sposoby istnienia". Paradoksalnie owa poetycka wyobraźnia, nieokiełznana językowo i tematycznie, tworząca zachwycające obrazy i historie, krążyła wokół tematu śmierci. Tak jakby u Leśmiana istnienie było wciąż zagrożone przez swoje pozaludzkie i niepokojące przeciwieństwo.
Bolesław Leśmian
Bolesław Leśmian urodził się prawdopodobnie 22 stycznia 1877 roku w Warszawie. Lata szkolne i studenckie spędził w Kijowie. Ukończył tam gimnazjum filologiczne oraz Wydział Prawny.
W latach 1903-1906 podróżował po Europie. We Francji ożenił się z malarką Zofią Chylińską, a w latach 1906-1911 przebywał w Warszawie, gdzie współpracował z Teatrem Artystycznym. Po dwuletnim powrocie do Francji osiedli się w Łodzi, gdzie w sezonie pełnił funkcję kierownika literackiego Teatru Polskiego. W 1918 roku objął stanowisko notariusza w Hrubieszowie, a cztery lata później przeniósł się do Zamościa.
Nowy język śmierci
U Leśmiana istnienie było wciąż zagrożone przez swoje pozaludzkie i niepokojące przeciwieństwo. Był twórcą języka pozwalającego w poezji mówić o podstawowych sytuacjach egzystencjalnych. Stąd też tyle w jego twórczości groteskowych czy fantastycznych "ballad" i "opowieści" o tych, którzy nie żyją, a którzy wciąż w jakiś sposób wyrażają swoje istnienie, walczą o nie, nie chcą zerwać nici łączących ich z materialnym światem.
"Bardzo ludzki Bóg"
Tematyka śmierci nierozerwalnie łączy się w literaturze z kwestiami metafizycznymi, z pytaniem o Byt Najwyższy. Leśmianowski Bóg, jak mówił w jednej z rozmów w Polskim Radiu profesor Marian Stala, jest bardzo ludzki. Przejmującym przykładem tego poetyckiego ujęcia jest wiersz "Żołnierz”. Tytułowy bohater, powróciwszy z wojennej wyprawy, słaby i poraniony, nie znajduje zrozumienia u ludzi. Spotyka na swojej drodze uosobioną figurę Chrystusa Frasobliwego, równie "niedoskonałą", przepełnioną cierpieniem, i wraz z nią wyrusza w świat.
Posłuchaj
49:34
Dodaj do playlisty
- "Bywalec zieleni" to kolejna książka Piotra Łopuszańskiego poświęcona Bolesławowi Leśmianowi.
- Autor przedstawia wiele nieznanych faktów, ciekawych dokumentów, przytacza nowe informacje.
- Przypomina także zapomniane teksty poety, obala wiele nieprawdziwych opowieści o nim i jego bliskich, cytuje nekrologi, listy, wspomnienia.
Ponadto w audycji:
- Alina Mleczko, wybitna instrumentalistka, nominowana m.in. do Fryderyków opowiedziała o swojej pasji do saksofonu i miłości do jazzu;
- Wykonywała utwory m.in. Agnieszki Osieckiej i Marka Gaszyńskiego, piosenkarka Iwona Niedzielska opowiedziała o profilaktyce zdrowotnej.
***
Tytuł audycji: Leniwe popołudnie
Autorka audycji: Anna Popek
Data emisji: 9.07.2023
Godzina emisji: 14.05
PR Historia/zch/kd