Noc świętojańska. Jakie zwyczaje są z nią związane? (Leniwe przedpołudnie/Trójka)
Noc świętojańska to nie tylko polska tradycja. Jak świętują ją Włosi?
2023-06-18, 15:06 | aktualizacja 2023-06-18, 16:06
Pochodząca z Bazylikaty, małoznanego włoskiego region Lucia Pascale opowiadała Annie Popek o tradycjach związanych z nocą Świętojańską. – Jest u nas taka legenda związana z ostropestem plamistym, rośliną pochodzącą z obszaru o duże wartości lecznicze – mówiła.
– Wieczorem 23 czerwca młode kobiety, czy też kobiety niezamężne kładą tę roślinę na parapecie, jeśli zakwitnie tej nocy, będzie to oznaczało, że będzie ona wychodziła za mąż, w ciągu najbliższego roku – wyjaśnia tłumaczka literatury włoskiej.
Obrzędy zapewniające urodę
Włosi przygotowują także wodę świętojańską. – Przed domem czy na balkonie do miseczki należy wlać wodę, dodać kwiaty polne i niektóre zioła np. rozmaryn, lawendę i dziurawiec, nazywany ziołem świętego Jana. Tak przygotowaną wodę należy pozostawić na zewnątrz, aby chłonęła rosę z tej wyjątkowej nocy. Rano po wstaniu w wodzie myjemy twarz i ręce – zachęca Lucia Pascale, dodając, że według legend ma to zapewnić długotrwałą urodę.
Kwiat paproci. Dlaczego go szukano?
Według słowiańskich wierzeń w tę szczególną noc, jedyny raz w roku zakwitał kwiat paproci. Próbujący go zdobyć byli narażeni na liczne niebezpieczeństwa i zakusy złych sił, ale ten, komu udało się go znaleźć i przynieść do domu, miał ponoć zapewnione wielkie szczęście, mądrość i bogactwo.
Nie tylko kwiat paproci. Magiczna moc ziół
Ogromnie istotną rolę w dawnych obrzędach odgrywały również rośliny, które właśnie w tym okresie są w największym rozkwicie. Przed najkrótszą nocą w roku zioła zbierali nie tylko zielarze i zielarki, w ten szczególny czas robili to wszyscy, wierząc, że rośliny zerwane tego wieczora po zachodzie słońca będą miały szczególną moc.
Przeczytaj także:
- Noc Świętojańska. Co świętowali nasi przodkowie?
- Najkrótsza noc w roku. Słowiańskie święto zakochanych
- Noc Kupały - święto ognia i płodności
Jak dawniej obchodzono w Polsce noc świętojańską?
W wigilię dnia św. Jana na wzgórzach i leśnych polanach palono ogniska – sobótki. Wokół nich tańczyły ubrane na biało dziewczęta, przepasane bylicą, czarodziejskim zielem o niezwykłej mocy i śpiewały pieśni miłosne. Chłopcy popisywali się zręcznością, skacząc przez płomienie.
Gdzie dziś świętuje się Noc Kupały?
Obecnie Noc Kupały, zwana także Nocą Świętojańską czy Sobótką, świętowana jest na całej półkuli północnej. Im bardziej na północ, tym jej obchody bardziej uroczyste. Do dziś w Skandynawii i krajach bałtyckich jest to dzień wolny od pracy. Z dawnych zwyczajów do dziś przetrwały głównie te związane z puszczaniem wianków na wodę czy spotkaniami na świeżym powietrzu, bo pogoda sprzyja.
Posłuchaj
49:08
Dodaj do playlisty
Gdzie dziś świętuje się Noc Kupały?
Obecnie Noc Kupały, zwana także Nocą Świętojańską czy Sobótką, świętowana jest na całej półkuli północnej. Im bardziej na północ, tym jej obchody bardziej uroczyste. Do dziś w Skandynawii i krajach bałtyckich jest to dzień wolny od pracy. Z dawnych zwyczajów do dziś przetrwały głównie te związane z puszczaniem wianków na wodę czy spotkaniami na świeżym powietrzu, bo pogoda sprzyja.
Zespół Pieśni i Tańca Częstochowa/Noc Świętojańska
Noc Świętojańska zwana też Nocą Kupały to słowiańskie święto związane z letnim przesileniem Słońca, obchodzone jest w czasie najkrótszej nocy w roku, co przypada około 21-22 czerwca; w tym roku święto obchodzone będzie w środę 21 czerwca 2023 roku.
***
Tytuł audycji: Leniwe przedpołudnie
Autorka audycji: Anna Popek
Data emisji: 18.06.2023
Godzina emisji: 11.0
gs