Pałac w Winnej Górze – świadek pamięci o generale Dąbrowskim (Trójka po królewsku)
Pałac w Winnej Górze – świadek pamięci o generale Dąbrowskim
2023-01-04, 11:01 | aktualizacja 2023-01-04, 12:01
Jego najsławniejszym właścicielem był generał Jan Henryk Dąbrowski, a w czasie II wojny światowej mieszkała tam zasłużona działaczka ruchu oporu Klementyna Mańkowska. Pałac w Winnej Górze jest turystyczną perełką Wielkopolski, o wyjątkowo bogatej historii.
Wielkopolska wieś Winna Góra swoją nazwę zawdzięcza znajdującym się tam niegdyś winnicom. Wzmianki o niej pojawiały się już w kronikach z pierwszej połowy XIII wieku, kiedy to książę Bolesław przekazał okoliczne dobra poznańskim biskupom. Jeszcze w tym samym stuleciu stanął tam dwór biskupi, niestety wieś została zniszczona kilkadziesiąt lat później na skutek najazdu Krzyżaków.
W XVIII wieku drewniany dworek zamienił się w murowaną budowlę w stylu klasycystycznym. W 1807 roku Napoleon Bonaparte przekazał Winną Górę wraz z przyległościami generałowi Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu. Bohater insurekcji kościuszkowskiej, opiewany w polskim hymnie państwowym, zamienił pałac w tzw. Świątynię Zwycięstwa, zawierającą pamiątki i dokumenty związane z walkami polskich żołnierzy. Miejsce stało się ważnym ośrodkiem polskiej myśli patriotycznej, odwiedzanym m.in. przez Juliana Ursyna Niemcewicza, Władysława Syrokomlę i Henryka Sienkiewicza.
Pałac jak Feniks z popiołów
W 1910 roku znajdujący się w opłakanym stanie pałac został zburzony, a na jego miejscu powstała budowla zaprojektowana przez architekta Stanisława Boreckiego. Ówczesny właściciel posiadłości Henryk Mańkowski nie zapomniał o swym sławnym poprzedniku – w odbudowanym pałacu znalazło się miejsce dla wielu pamiątek związanych z Dąbrowskim, łącznie z jego imponującą kolekcją monet (generał był zapalonym numizmatykiem).
Syn Henryka Mańkowskiego, Andrzej, był mężem Klementyny Mańkowskiej, która w czasie II wojny światowej odnosiła duże sukcesy jako agentka polskiego wywiadu. Po wojnie losy pałacu były nieco zawiłe – przez pewien czas mieścił się w nim zakład badawczy poznańskiego Instytutu Ochrony Roślin. Później w jednym z pomieszczeń otwarto salę pamięci Jana Henryka Dąbrowskiego. Gruntownie odremontowany w ubiegłej dekadzie, pałac w styczniu 2021 roku stał się oficjalnie instytucją kultury samorządu województwa wielkopolskiego – od tego czasu można go zwiedzać bez przeszkód.
Posłuchaj
4:06
Dodaj do playlisty
Zobacz też:
- Pałac Pod Blachą – wart odwiedzenia "kuzyn" Zamku Królewskiego w Warszawie
- Zamek w Pasłęku. "Mówili, że bronią go diabli"
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 4.01.2023
Godzina emisji: 9.37
kc/kor