Zamek w Pasłęku. "Mówili, że bronią go diabli"
Zamek w Pasłęku. "Mówili, że bronią go diabli"
2023-01-02, 13:01 | aktualizacja 2023-01-02, 13:01
Odbudowana po II wojnie światowej dawna krzyżacka warownia jest atrakcją turystyczną Pasłęka – jednego z najciekawszych i najładniej położonych miast Pojezierza Iławskiego.
Najwcześniejsze wzmianki o założonym przez Prusów Pasłęku pochodzą z pierwszej połowy XIII wieku. W latach 60. tego samego stulecia Zakon Krzyżacki wzniósł tam drewniano-ziemną strażnicę. Ulokowano ją na wzgórzu i w kolejnych latach rozbudowano o szereg umocnień oraz szeroką fosę, oddzielającą budowlę od grodu. W latach 30. XIV wieku stał już w tym miejscu murowany zamek, składający się z trzech kondygnacji.
Kolejnym etapem ewolucji budowli było dobudowanie dodatkowego skrzydła, wieży i murowanych krużganków. Gmach zyskał na znaczeniu, gdy w drugiej połowie XV wieku stał się siedzibą komtura, czyli zwierzchnika domu zakonnego, który uciekł tutaj ze zdobytego przez Polaków Elbląga. Zamek pozostawał w rękach krzyżaków do lat 20. XVI wieku, a jego przejęcie przez polskie wojsko nie było proste. – Walki były tak zacięte, że polscy żołnierze mówili, że bronią go diabli, a nie ludzie – mówi historyk Marek Gaworski.
Smutny koniec z rąk Armii Radzieckiej
Król Zygmunt August, na prośbę elbląskich mieszczan, nakazał zburzyć zamek w Pasłęku. Skończyło się jedynie na rozebraniu jego zewnętrznych murów, jednak w 1543 roku budowlę zniszczył pożar miasta. Została odbudowana trzydzieści lat później na rozkaz rodu Hohenzollernów. W czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648) zamek był miejscem narady, która miała zdecydować o dalszym losie Polski. Dyskutowali o tym szwedzki król Karol X Gustaw oraz elektor brandenburski Fryderyk Wilhelm.
W kolejnych latach strategiczne znaczenie zamku zdecydowanie zmalało. Warownia została poważnie uszkodzona w trakcie oblężenia, a jej ostateczny upadek rozpoczął się w XVIII wieku. Dzieła zniszczenia dokonała Armia Czerwona w 1945 roku.
Na przełomie lat 50. i 60. zdecydowano o odbudowie zamku w Pasłęku. Dziś jest on siedzibą władz miasta, znajduje się w nim także biblioteka Izba Historyczna, kino oraz świetlica dla dzieci.
Posłuchaj
4:11
Dodaj do playlisty
Czytaj też:
- Krupe – zamek Zborowskiego i Reyów, który nie miał szczęścia
- Szydłowiec: wczesnorenesansowy zamek na wyspie
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 2.01.2023
Godzina emisji: 9.39
kc