Krupe – zamek Zborowskiego i Reyów, który nie miał szczęścia
2022-12-29, 17:12 | aktualizacja 2022-12-29, 19:12
Malowniczo położony nad rozlewiskami rzeki Wieprz, zamek w Krupem ma barwną i ciekawą historię. Chociaż od końca XVIII wieku jest ruiną, pozostałości murów świadczą o jego dawnej wielkości. Jego właścicielami byli m.in. Samuel Zborowski i, dwukrotnie, potomkowie naszego wielkiego poety Mikołaja Reja.
- Zamek w Krupem, przez miejscowych zwany fortecą, leży niedaleko drogi wojewódzkiej nr 812 z Chełma do Krasnegostawu.
- Jednym z pierwszych właścicieli zamku był znany awanturnik Samuel Zborowski, skazany na banicję za zabójstwo w czasie koronacji króla Henryka Walezego, a później – za złamanie tego wyroku – schwytany, skazany na śmierć i stracony.
Od zameczku do renesansowego zamku
- W 1492 roku ówczesny właściciel, Jerzy Krupski, wzniósł niewielki zameczek. Później przeszedł on w posiadanie znanego awanturnika, Samuela Zborowskiego, a po jego śmierci, jego potomków – Gnoińskich, a od 1577 roku Orzechowskich – mówi Marek Gaworski, autor książek i przewodników poświęconych polskim zamkom i pałacom. – To właśnie za sprawą Pawła Orzechowskiego pod koniec XVI wieku powstał renesansowy zamek i okazałe podzamcze – opisuje.
Zamek miał czworokątny kształt z czterema trzykondygnacyjnymi bastejami w narożnikach, które powstały podczas przebudowy na początku XVII wieku. W tym samym czasie budynki zostały ozdobione attykami oraz pięknymi, sgrafittowymi dekoracjami.
Pechowa posiadłość
Niestety, zamek nie miał szczęścia: nie dość, że często przechodził z rąk do rąk, to dosięgały go kolejne kataklizmy. Najpierw zniszczyli go Szwedzi ok. 1656 roku, niespełna 10 lat później pożar strawił mury i zabudowania gospodarcze. Kolejni właściciele, Reyowie, ok. 1670 roku częściowo odbudowali zamek. – Rodzina ta pod koniec XVIII stulecia nieopodal zbudowała dwór, do którego się przeprowadziła, a znaczenie samego zamku zmalało. Tym bardziej że w tym samym czasie zniszczył go kolejny pożar – opowiada rozmówca Marty Piaseckiej.
Kolejne szkody nastąpiły za sprawą dwóch wojen światowych, po których zamek zabezpieczono i obecnie jest on dostępny w formie malowniczo położonej trwałej ruiny.
Przeczytaj także
- Wojnowice: jeden z najciekawszych zamków na Dolnym Śląsku
- Oporów. Gotycki zamek na wodzie
- Zamek w Ciechanowie - jedna z najważniejszych twierdz na Mazowszu
- Zamek w Łęczycy. Królowie i jeńcy, czyli burzliwa historia i niesamowite legendy
Posłuchaj
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 29.12.2022
Godzina emisji: 9.39
pr