A gdyby Paderewski został prezydentem? [POSŁUCHAJ]
2022-12-11, 23:12 | aktualizacja 2022-12-13, 11:12
Autorskie słuchowisko Marka Kochana przypomnieliśmy w setną rocznicę zaprzysiężenia Gabriela Narutowicza na urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (11.12.1922). Był pierwszym prezydentem II RP. Urząd sprawował 5 dni. 16 grudnia, podczas wizyty w galerii Zachęta, został zastrzelony przez powiązanego z endecją Eligiusza Niewiadomskiego. Prawica liczyła na zwycięstwo w ostatniej turze wyborów Maurycego hr. Zamoyskiego. Od początku protestowała przeciwko wyborowi Narutowicza, postrzeganego jako człowiek lewicy, mniejszości narodowych i PSL "Piast".
Głównym bohaterem słuchowiska jest Ignacy Jan Paderewski – światowej sławy pianista, kompozytor, ale też dyplomata, działacz niepodległościowy. Po powrocie do odradzającej się Polski (wybrał trasę z Gdańska przez Poznań do Warszawy), w 1919 roku, został premierem oraz pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych. Reprezentował Polskę na konferencji w Paryżu, której efektem było podpisanie traktatu wersalskiego. Zdawszy sobie sprawę, że nie uda mu się zrealizować swoich idei w skonfliktowanej politycznie Polsce, wycofał się z polityki i w 1921 ponownie opuścił kraj. W Stanach Zjednoczonych powrócił do koncertowania.
Słuchowisko pod tytułem "Prezydent Paderewski" skłania do refleksji nad alternatywną wersją naszej historii: jak potoczyłyby się losy Polski po odzyskaniu niepodległości, gdyby to Paderewski został pierwszym prezydentem II RP.
Rolę tytułową zagrał sugestywnie Olgierd Łukaszewicz, a występująca w roli żony artysty polityka Marzena Trybała, została w tym roku uhonorowana Nagrodą Teatru Polskiego Radia – Wielkim Splendorem.
Przed słuchowiskiem zaprosiliśmy na krótkie spotkanie z Markiem Kochanem.
Przed premierą spektaklu w 2019 roku tak zapraszał na nie autor:
***
Marek Kochan – "Prezydent Paderewski" – 11.12.2022 – 51’29”
17 stycznia 2019 roku minęło równo sto lat od powołania polskiego rządu, którego szefem był Ignacy Jan Paderewski. Rząd ten poparły wszystkie liczące się stronnictwa polityczne. Paderewski, jak pisano, był pierwszym premierem wśród pianistów i pierwszym pianistą wśród premierów. Jego ogromny autorytet i sława wirtuoza przyczyniły się do uznania niepodległej Polski na konferencji pokojowej w Wersalu w 1919 roku.
Trzy lata później wybrany na pierwszego prezydenta Gabriel Narutowicz zginął w zamachu. – Czy, gdyby prezydentem został Ignacy Jan Paderewski, wypadki potoczyłyby się inaczej? Czy taki scenariusz był możliwy? Jaki wpływ na to mógł mieć znany jasnowidz inżynier Stefan Ossowiecki? – pyta Marek Kochan, który napisał i wyreżyserował spektakl pt. "Prezydent Paderewski" (na podstawie sztuki wyróżnionej w Konkursie na Nową Polską Sztukę Teatralną "Niepodlegli", organizowanym przez PKO BP i Teatr Polski w Warszawie).
Obsada sztuki "Prezydent Paderewski" (fot. Marta Rebzda) Obsada: Henryk Talar (inżynier Stefan Ossowiecki, jasnowidz), Olgierd Łukaszewicz (Ignacy Jan Paderewski), Mariusz Bonaszewski (marszałek Józef Piłsudski), Marek Lewandowski (Roman Dmowski), Robert Czebotar (prof. Prosper Szmurło), Mirosław Zbrojewicz (prof. fizyki Mieczysław Wolfke), Ewa Kania (Eusapia Palladino, jasnowidząca), Marzena Trybała (Helena Górska-Paderewska), Marcin Troński (pułkownik Albin Ryś-Bohoboyski), Olga Omeljaniec (baronowa Rozencwajg-Dzieduszycka), Mateusz Kwiecień (Kryspin Dzieduszycki, gracz), Szymon Rząca (Kręcisław Wrona, totumfacki Paderewskiego).
Realizacja akustyczna: Maciej Kubera, oprawa muzyczna i reżyseria: Marek Kochan.
***
Na "Scenę teatralną Trójki" w niedzielę (11 grudnia) zaprosili Barbara Marcinik i Wojciech Dorosz.
kor