Obrazy "Łukaszowców" – polska historia na wystawie światowej w 1939 roku

• Wojna uniemożliwiła sprowadzenie dzieł "Łukaszowców" do Polski, po ich prezentacji na wystawie światowej w Nowym Jorku w 1939 roku.
• Niedawno dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wróciły one do naszego kraju i są wystawiane w Muzeum Narodowym w Warszawie. 

Polska sztuka na wystawach światowych

Profesor Joanna Sosnowska mówiła o roli wystaw światowych w polskiej przedwojennej sztuce. W 1925 i 1937 roku odbyły się one w Paryżu, ta w 1939 roku w Nowym Jorku. – Wielkie światowe wystawy to idea XIX-wieczna, a były to duże przedsięwzięcia takie jak Crystal Palace w Londynie, czy wieża Eiffela w Paryżu. Wystawa w 1925 roku była wielkim triumfem sztuki art deco. Polska została tam zauważona jako kraj ze sztuką z tradycjami, ale również wpisującą się w nowoczesność. Po wyjściu ze światowego kryzysu, na kolejną wystawę cieniem rzucała się wojna w Hiszpanii. Polska propozycja w 1937 roku została skrytykowana za zbytnią nowoczesność – mówiła. 

Zwarty przekaz oparty na historii

W 1939 roku polska ekspozycja wyglądała zupełnie inaczej. – Nasz kraj zaprezentował się jako państwo z wieloletnią historią, dokonaniami, które można zaliczyć do najważniejszych wydarzeń w Europie. Na wystawie w Nowym Jorku postawiono na program historyczny, to była zwarta całość – powiedziała Joanna Sosnowska. 

Czytaj też:

• Robert Kostro: losy obrazów Łukaszowców są wpisane w historię Polski
• Polskość po pandemii. Robert Kostro: historia jest wciąż ważna

Tradycje wolnościowe i obrona cywilizacji

Robert Kostro dodał, że elementy nawiązujące do historii pojawiły się już na paryskiej wystawie w 1937 roku. – Były to rzeźby Bolesława Chrobrego, Władysława Jagiełły, ale również osiągnięcia naukowe i kulturalne. Podczas wystawy nowojorskiej w 1939 roku postanowiono pokazać najważniejsze sceny z historii Polski. Historycy opracowali program wydarzeń świadczących o republikańskich, wolnościowych polskich tradycjach, broniących cywilizacji. Najpierw myślano o sprowadzeniu dzieł Jana Matejki, ale z tego zrezygnowano – podkreślił.

Szybko namalowany spójny cykl obrazów

Zwrócono się do Bractwa Św. Łukasza, artystycznej grupy pod kierunkiem Tadeusza Pruszkowskiego. – Ci artyści uprawiali malarstwo nawiązujące do renesansowych tradycji – mówił Robert Kostro. – "Łukaszowcy" tworzyli wspólne dzieła, twórczość tego typu nie była wówczas częsta. Te obrazy były malowane szybko, oglądane na żywo robią duże wrażenie i jest to spójny cykl – zaznaczyła Joanna Sosnowska.

Posłuchaj

37:48

Obrazy "Łukaszowców" – polska historia na wystawie światowej w 1939 roku (Klub Trójki)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Piotr Semka
Goście: prof. Joanna Sosnowska (historyk sztuki, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk), dr Robert Kostro (dyrektor Muzeum Historii Polski)
Data emisji: 19.10.2022
Godzina emisji: 21.11

mo