Każdy mózg jest inny! O neuroróżnorodności
2022-03-20, 10:03 | aktualizacja 2022-03-20, 17:03
Dysleksja, ADHD, zespół Tourette'a, spektrum autyzmu – to zaburzenia, z którymi zmaga się mnóstwo dzieci i dorosłych. Z jednej strony utrudniają im życie, ale z drugiej stwarzają przed nimi wiele ciekawych możliwości i czynią ich jedynymi w swoim rodzaju. Czym jest neuroróżnorodność?
- Neuroróżnorodność to termin określający zróżnicowanie ludzkich mózgów w takich sferach jak towarzyskość, umiejętność uczenia się, zachowanie koncentracji czy nastrój.
- Do neuroróżnorodnych zaliczają się m.in. osoby zmagające się z dysleksją, ADHD, zespołem Tourette'a'a czy osoby w spektrum autyzmu.
- "Poznaj, by zrozumieć. Projekt o neuroróżnorodności" to inicjatywa założona przez trzy licealistki – Adę, Emilkę i Gabi. Celem dziewczyn jest edukowanie ludzi na temat różnic występujących w mózgu.
Na czym polega neuroróżnorodność?
Neuroróżnorodność to określenie na różnorodność ludzkich mózgów w takich sferach jak towarzyskość, umiejętność uczenia się, zachowanie koncentracji, nastrój i innych funkcji umysłowych. Jako neuroróżnorodne identyfikuje się coraz więcej dzieci i dorosłych. Wielu z nich mierzy się z takimi zaburzeniami jak dysleksja, ADHD, zespół Tourette'a'a i spektrum autyzmu.
Jak wyjaśniła Ada Świerżewska, licealistka, która z koleżankami – Emilką i Gabi – tworzy inicjatywę "Poznaj, by zrozumieć. Projekt o neuroróżnorodności", dyskletyk może mieć trudności w czytaniu i pisaniu oraz w skupieniu się, ale "nie oznacza to, że nie może mieć innych, cudownych cech, które również mogą być wynikiem dysleksji". – Niektórzy z dysleksją mogą np. świetnie wyobrażać sobie różne, trójwymiarowe kształty. Neuroróżnorodność nie skupia się tylko na trudnościach, ale też na różnych "supermocach" – mówiła w "Zagadkowej niedzieli".
- Umysł, który pracuje w niestandardowy sposób;
- Dysleksja to problem dzieci i dorosłych. Jak sobie z nią radzić?;
- Dziecko z ADHD - diagnoza, zaświadczenie, zadania szkoły.
ADHD nie przekreśla szansy na sukces
Jeszcze inaczej działa mózg osoby z ADHD, które fachowo nazywa się zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. – To nadmierna ruchliwość, niemożność usiedzenia w jednym miejscu. Osoby z ADHD cały czas muszą coś robić. Nie mogą czytać zbyt długo jednej książki, bo im się nudzi. ADHD może też wiązać się z impulsywnością, tym, że jesteśmy zniecierpliwieni i mamy trudności z zachowaniem ciszy – wymieniała nastolatka.
Ada Świerżewska podkreśliła, jak ważne jest czytanie historii osób neuroróżnorodnych, które wiele osiągnęły. – Trzeba zauważyć, że neuroróżnorodność nie przekreśla sukcesu i szansy na dobre życie – zwróciła uwagę. Przykładem takiej osoby jest Simone Biles, zmagająca się z ADHD czterokrotna złota medalistka olimpijska, zdobywczyni brązowego medalu olimpijskiego i wielokrotna mistrzyni świata. Uważana przez wielu za najlepszą amerykańską gimnastyczkę wszech czasów, 25-latka otwarcie i bez wstydu mówi o tym, że jej mózg różni się od tego, co uznawane jest za normę.
Do popularnych i odnoszących sukcesy neuroróżnorodnych osób zaliczają się także m.in. amerykańska piosenkarka Billie Eilish, która cierpi na zespół Touretta (zespół tików głosowych i ruchowych) oraz światowej sławy piłkarz Lionel Messi, który został zdiagnozowany z zaburzeniami w spektrum autyzmu. Zaburzenia w spektrum autyzmu, jeszcze do niedawna nazywane zespołem Aspergera, objawiają się na przykład silnym zainteresowaniem jedną, wąską dziedziną życia, a także trudnościami z nawiązywaniem i utrzymywaniem relacji, ograniczoną mimiką i nieumiejętnością utrzymywania kontaktu wzrokowego.
Posłuchaj
"Poznaj, by zrozumieć. Projekt o neuroróżnorodności"
"Poznaj, by zrozumieć. Projekt o neuroróżnorodności" to inicjatywa założona przez trzy licealistki – Adę, Emilkę i Gabi w ramach olimpiady "Zwolnieni z Teorii". Celem dziewczyn jest edukowanie ludzi na temat różnic występujących w mózgu, a przez to czynienie świata lepszym, bardziej otwartym i wspierającym miejscem. ''Hej! Jesteśmy grupą licealistów, którzy chcą pozytywnie wpływać na świat, który nas otacza. Jesteśmy otwartymi i gotowymi do działania osobami, które interesują się psychologią i naukami ścisłymi, ale również rozwojem i problemami społeczeństwa.'' – piszą o sobie na stronie internetowej projektu.
– Byłam wychowywana w środowisku, które zwracało uwagę na to, jak czują się inni ludzie i w jaki sposób są traktowani. To ważne, bo nie jesteśmy tu sami. Poza tym sama jestem neuroróżnorodna, więc jest to temat bliski mojemu sercu – powiedziała Ada Świerżewska w rozmowie z Katarzyną Stoparczyk. – To, że coś jest inne, nie oznacza tego, że jest złe, tylko to, że jest po prostu wyjątkowe – zaznaczyła.
Spektrum autyzmu, neuroróżnorodność i pedagogika empatyczna. Jak wspierać, żeby nie ranić/Akademickie Centrum Wsparcia
***
Tytuł audycji: Zagadkowa niedziela
Prowadzi: Katarzyna Stoparczyk
Gość: Ada Świerżewska (współtwórczyni inicjatywy "Poznaj, by zrozumieć. Projekt o neuroróżnorodności")
Data emisji: 20.03.2022
Godzina emisji: 9.10
kr