Ignacy Łukasiewicz. Założyciel pierwszej kopalni ropy naftowej na świecie (Klub Trójki)
Ignacy Łukasiewicz. Założyciel pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej
2022-03-14, 22:03 | aktualizacja 2022-03-15, 15:03
Naukowiec, filantrop, przedsiębiorca, społecznik, wynalazca, założyciela pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej. Rok 2022 został ustanowiony Rokiem Ignacego Łukasiewicza. "Należy on do zaszczytnego grona Polaków, których działalność wywarła wielki i pozytywny wpływ na rozwój naszej Ojczyzny, jak również całego świata" – głosi uchwała Sejmu. Co wiemy o tej wybitnej postaci?
Ignacy Łukasiewicz żył w latach 1822-1882. W marcu 2022 roku przypada 200. rocznica jego urodzin, a w styczniu – 140. rocznica śmierci. Ignacy Łukasiewicz był wynalazcą lampy naftowej i pionierem petrochemii. Twórca przemysłu naftowego nie ograniczał swojej działalności do spraw biznesowych. Był też społecznikiem. Już w młodości Łukasiewicz związał się z organizacjami niepodległościowymi. Jako dojrzały człowiek, pod koniec życia został wybrany do Sejmu Galicyjskiego. Wynalazek Łukasiewicza wyparła żarówka elektryczna Edisona, opatentowana w 1879 roku. Jednak na prekursorskich dokonaniach polskiego naukowca opiera się niemal całkowicie historia rozwoju w XX wieku.
Nieznane pochodzenie
– Genealogia naszego bohatera jest bardzo zagmatwana. Mało wiemy o jego przodkach. Zeznania, które składała rodzina, są bardzo rozbieżne. Mówi się o ormiańskich korzeniach Ignacego Łukasiewicza. Nie jest to jednak informacja poświadczona źródłowo. Jeśli popatrzymy na terytorialne pochodzenie jego ojca, Józefa, skierujemy wzrok ku ziemi sandomierskiej, kielecczyźnie, ewentualnie w kierunku Mazowsza. Drobna szlachta o nazwisku Łukasiewicz pochodzenia ormiańskiego występowała na terenie dzisiejszej zachodniej Ukrainy. Nie ma żadnego bezpośredniego powiązania pomiędzy rodzinami Ignacego Łukasiewicza a nazwiskiem Łukasiewicz, które pojawiało się w zupełnie innym rejonie – mówił w Trójce profesor Piotr Franaszek, historyk, biograf Ignacego Łukasiewicza.
– Jeszcze mniej wiemy o matce Ignacego. Być może ktoś starał się wyprowadzić wątek ormiański, patrząc na fizjonomię naszego bohatera. Była ona częściowo zbliżona do wyglądu osób pochodzenia ormiańskiego. Nie ma na to jednak żadnych dowodów – dodał.
Czytaj także:
"Nie zachowały się żadne trwałe ślady działalności Łukasiewicza"
– Po Ignacym Łukasiewiczu zachowało się niewiele. Co jednak najważniejsze, na ziemi podkarpackiej nadal funkcjonuje kopalnia, którą w 1854 roku współtworzył. W jej obszarze funkcjonuje muzeum jego imienia. Na Podkarpaciu i w Małopolsce pamięć o Ignacym Łukasiewiczu jest nadal żywa. Spacerując po alejkach muzeum, można poobserwować i zapoznać się z elementami, które były charakterystyczne dla czasów pionierskich, w których żył i pracował Łukasiewicz. Nie pozostał nawet ślad po jego dworze, który znajdował się nieopodal. Nie ma też rafinerii, w której pracował. Jedynie kopania przypomina o dawnej świetności i dokonaniach Łukasiewicza – zaznaczyła Barbara Olejarz, dyrektor Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce.
– Jesteśmy szczególnym miejscem, w którym Łukasiewicz z farmaceuty stał się naukowcem. Niestety nie zachowała się pierwsza na świcie działająca destylarnia, w której pracował. Miejsce spłonęło. W rynku do dnia dzisiejszego znajduje się dom, w którym Ignacy Łukasiewicz mieszkał i tworzył. Do Jasła przybył jako dzierżawca apteki. Po opuszczeniu Gorlic zamieszkał w Jaśle na stale. Jego dom został zniszczony podczas wojny. Budynek udało się odbudować, jednak nie zachowały się żadne trwałe ślady jego działalności – podsumował Mariusz Świątek, dyrektor Muzeum Regionalnego w Jaśle.
Posłuchaj
47:18
Dodaj do playlisty
Przypomnijmy, że w 2018 roku kopalnia ropy naftowej w Bóbrce koło Krosna (powstała w 1854 roku funkcjonuje do dziś) została wpisana na listę pomników historii w ramach akcji "100 Pomników Historii na stulecie odzyskania niepodległości". Obecnie oczekuje na wpis na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. To pierwsza na świecie kopalnia, w której wydobywano ropę naftową.
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Tomasz Zapert
Goście: prof. Piotr Franaszek (historyk, biograf Ignacego Łukasiewicza), Barbara Olejarz (dyrektor Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce), Mariusz Świątek (dyrektor Muzeum Regionalnego w Jaśle)
Data emisji: 14.03.2022
Godzina emisji: 21.10