Zabytkowe medale we wrocławskim Muzeum Narodowym

• Medale, podobnie jak monety, wybija się za pomocą tłoków – górnego i dolnego. Pomiędzy nie wkłada się metalową płytkę, z której ma zostać wykonany medal.
• Początkowo monety i medale wybijano ręcznie, później pracę mincerza zastąpiły maszyny. Dzięki temu produkcja stała się tańsza i szybsza.
• Znajdujące się w zbiorze Muzeum Narodowego we Wrocławiu tłoki pochodzą z wrocławskiej kolekcji sprzed II wojny światowej. Są w niej m.in. stemple służące do bicia medali nagrodowych dla uczniów wrocławskich szkół z 1. poł. XVII w.

Najpierw ręcznie, potem maszynowo

– Medale były wykonywane z różnych materiałów: głównie ze złota, srebra, brązu, ale także z cyny. Mogły być odlewane bądź wybijane: ta wystawa dotyczy medali wybijanych za pomocą tłoków – opowiada Magdalena Karnicka, kuratorka wystawy "Utrwalone w metalu" w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. – Początkowo, jak w przypadku monet, medale wybijano ręcznie za pomocą tłoków górnego i dolnego. Dolny tłok był umieszczany w czymś w rodzaju imadła, górny mincerz trzymał w ręce. Między nimi znajdowała się płytka z odpowiedniego metalu. Mincerz uderzał młotkiem w górny tłok i tak były odbijane medale – tłumaczy.
– Robili to doświadczeni rzemieślnicy, więc raczej nie popełniali błędów, choć na niektórych egzemplarzach widać przesunięcia: to, co zostało odbite na awersie i rewersie, nie pokrywa się dokładnie. Z czasem pracę mincerza zastąpiły maszyny: można było sprawniej, dokładniej i w większych ilościach wybijać medale – dodaje.

Przeczytaj także

• Wystawa "Machiny Leonarda da Vinci". Projekty i konstrukcje według szkiców mistrza
• Kalejdoskop różnych spojrzeń. Wystawa "Tu zaszła zmiana"
• Najwybitniejsze dzieła, największych twórców. Wystawa "Elementarz Polskiej Kultury"

Medale szkolne, koronacyjne, hołdownicze

Za tymi zabytkowymi tłokami i medalami kryją się epizody z historii Wrocławia, ale też kraju i Europy. – Medale nagrodowe dwóch szkół wrocławskich – gimnazjum św. Marii Magdaleny oraz gimnazjum św. Elżbiety – mogły powstawać dzięki darowiznom od bogatych mieszczan wrocławskich. Ale także dzięki rozporządzeniu Rady Miasta Wrocławia, która w 1643 roku nakazała nagradzanie uczniów obu szkół właśnie medalami – wyjaśnia Magdalena Karnicka. – Na ekspozycji można też obejrzeć medal jubileuszowy upamiętniający koronację cesarza Karola VI oraz medal z okazji hołdu mieszczan wrocławskich złożonego Fryderykowi Wilhelmowi II – dodaje.

Posłuchaj

6:34

Utrwalone w metalu - wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu (Trójka do południa)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka przed południem
Prowadzi: Katarzyna Cygler
Gość: Magdalena Karnicka (kuratorka wystawy "Utrwalone w metalu" w Muzeum Narodowym we Wrocławiu)
Data emisji: 7.01.2022
Godzina emisji: 11.21

pr