W starym polskim kinie – losy kinematografii II Rzeczpospolitej
2022-01-24, 22:01 | aktualizacja 2022-01-26, 07:01
"I księgi mają swoje losy" ("Habent sua fata libelli") – mawiali starożytni Rzymianie. Zdaniem Tomasza Zaperta, prowadzącego poniedziałkowe wydanie "Klubu Trójki", tę sentencję można uwspółcześnić, książki zastępując filmami. O kinematografii II Rzeczpospolitej, jej twórcach i ich losach, rozmawialiśmy z Mirelą Tomczyk – redaktor naczelną pisma oraz portalu "Stare kino", Piotrem Kitrasiewiczem – autorem książki "Reżyserzy filmowi II RP" oraz filmografem Michałem Pieńkowskim.
- Od kilkunastu lat panuje moda na stare polskie kino z okresu dwudziestolecia międzywojennego.
- Dorobek filmowy takich twórców jak Ryszard Ordyński, Michał Waszyński, Mieczysław Krawicz czy Henryk Szaro omawia Piotr Kitrasiewicz w książce "Filmowcy przedwojennej Warszawy".
- W pionierskich dziejach polskiej kinematografii jest jeszcze wiele zagadek i tajemnic. Znaczna część filmów nie przetrwała, ale i wiele z nich zostaje odnalezionych w rozmaitych archiwach.
Moda na polskie kino dwudziestolecia międzywojennego
Od kilkunastu lat panuje moda na stare polskie kino – do dokonań rodzimej kinematografii sprzed ponad 80 lat powraca się w blogach, artykułach, a także w portalach internetowych. Przykładem na to jest portal "Stare-Kino", którego redaktorką naczelną jest Mirela Tomczak.
– Jest wysyp blogów, artykułów, filmów dokumentalnych, fabularnych. Pojawiło się bardzo dużo nowych informacji. Im dalej jest od 1939 roku, gdy polska kinematografia właściwie przestała istnieć, tym więcej się dowiadujemy – powiedziała publicystka.
"Filmowcy przedwojennej Warszawy"
Wiele informacji znalazło się w książce Piotra Kitrasiewicza "Filmowcy przedwojennej Warszawy". Gość Trójki opisuje w niej świat osiągnięć sztuki filmowej Warszawy okresu dwudziestolecia międzywojennego. – Uznałem, że jest to niezbędne, potrzebne – powiedział o swojej książce Piotr Kitrasiewicz.
– Jeżeli pisać książkę o przedwojennym polskim kinie, należy przedstawić nowy punkt widzenia. W tym przypadku tym nowym punktem widzenia byli reżyserzy. W książkach dotyczących dziesiątej muzy w okresie dwudziestolecia międzywojennego, które ukazywały się wcześniej, autorzy skupiali się głównie na aktorach.
Posłuchaj
W książce "Filmowcy przedwojennej Warszawy" omówiono dorobek realizatorski takich twórców jak Michał Waszyński ("Druga młodość", "U kresu drogi"), Mieczysław Krawicz ("Niedorajda", "Paweł i Gaweł"), Juliusz Gardan ("Czy Lucyna to dziewczyna?", "Dwie Joasie"), Henryk Szaro ("Ślubowanie", "Przedwiośnie"), Jan Nowina-Przybylski ("Cham", "Pan redaktor szaleje"), Ryszard Ordyński ("Uśmiech losu", "Janko Muzykant"), Leonard Buczkowski ("Straszny dwór", "Zakazane piosenki") i Józef Lejtes ("Dziewczęta z Nowolipek", "Młody las").
- "Aktor powinien umieć i wzruszać, i rozśmieszać". Barbara Krafftówna o swoich rolach;
- "Pani minister tańczy" - przedwojenna komedia w doborowej obsadzie;
- Pola Negri. "Była Polką, zawsze Polką i wszędzie Polką".
Wiele filmów do odkrycia
W pionierskich dziejach naszej kinematografii jest jeszcze wiele zagadek i tajemnic. Znaczna część tych filmów nie przetrwała, ale i wiele z nich odnajduje się w rozmaitych archiwach. – Jestem przekonany, że wiele filmów jeszcze się odnajdzie. Wiele z filmów, które jeszcze do niedawna były uznane za zaginione, odnalazły się – w całości lub tylko we fragmentach. To pokazuje nam i daje nadzieję, że jeszcze wiele takich filmów może się w przyszłości odnaleźć – podkreślił Michał Pieńkowski, specjalizujący się w opracowywaniu i dokumentowaniu przedwojennego zbioru filmowego.
Polskie kino dwudziestolecia międzywojennego, prof. Piotr Zwierzchowski/Akademia Polskiego Filmu
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Tomasz Zapert
Goście: Mirela Tomczak (publicystka, redaktor naczelna pisma i portalu "Stare-Kino"), Piotr Kitrasiewicz (autor książki "Filmowcy przedwojennej Warszawy"), Michał Pieńkowski (filmograf, Filmoteka Narodowa)
Data emisji: 24.01.2022
Godzina emisji: 21.11
kr