100-lecie odzyskania niepodległości przez Irlandię
2020-09-07, 22:09 | aktualizacja 2020-11-06, 20:11
Ukraińska czy białoruska walka o niepodległość i rosyjski imperializm, na których skupiamy w Polsce uwagę – zapominając często o innych historiach. Tymczasem historie innych państw i krajów są nie mniej ciekawe.
W roku 2021 przypada 100-lecie uregulowania kwestii irlandzkiej niepodległości i traktatu irlandzko-brytyjskiego, który zakończył trwającą od 1919 roku wojnę.
– Można powiedzieć, że Irlandia to jedyny kraj, który po I wojnie światowej uzyskał niepodległość, kosztem zwycięskiego mocarstwa. Trzeba jednak powiedzieć, że ten proces był bardzo rozciągnięty w czasie. Symbolicznym zakończeniem go było wyjście Irlandii z Commonwealthu i ustanowienie republiki w 1949 roku – mówi Przemysław Biskup, analityk PISM.
Posłuchaj
Latem 1919 roku 15 tys. żołnierzy Irlandzkiej Armi Republikańskiej (IRA) stanęło naprzeciw 50 tys. żołnierzy brytyjskich. Dwuletnia wojna partyzancka przyniosła wiele ofiar po obu stronach. Irlandczycy wielokrotnie uciekali się do aktów terroru. W odpowiedzi, rząd w Londynie stosował szeroko zakrojone represje. Działania obu stron doprowadziły do wydarzeń tzw. "krwawej niedzieli", gdy oddziały popierających Wielką Brytanię Royal Irish Constabulary otworzyły ogień do tłumu w Dublinie, zabijając 12 osób. W odpowiedzi IRA doprowadziła 10 dni później do śmierci 17 żołnierzy brytyjskich.
Wojnę zakończył podpisany w grudniu 1921 roku traktat angielsko-irlandzki, jednocześnie powołujący do życia Wolne Państwo Irlandzkie (The Irish Free State), obejmujące 26 hrabstw południowych.
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Łukasz Jasina
Goście: Przemysław Biskup (analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych)
Data emisji: 7.09.2020
Godzina emisji: 21.09
ml