Prawda o Auschwitz

Posłuchaj

Podtrzymywanie pamięci o największej zbrodni w dziejach (Historie jak z książki/Trójka)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

 Obóz Auschwitz stał się dla świata symbolem terroru, ludobójstwa i Szoa. Utworzony został przez Niemców w połowie 1940 r. na przedmieściach Oświęcimia, włączonego przez nazistów do Trzeciej Rzeszy.

W 1944 r., w szczytowym okresie działania, obóz składał się z trzech części:

• Auschwitz I –  utworzonego w 1940 r. na terenie i w budynkach przedwojennych polskich koszar;
• Auschwitz II-Birkenau – największego z całego kompleksu, utworzonego w 1941 r. na terenie odległej od Oświęcimia o 3 km wsi Brzezinka, z której wysiedlono polską ludność, a zabrane im domostwa rozebrano. W Birkenau naziści wybudowali też większość urządzeń masowej zagłady;
• Auschwitz III – W latach 1942-1944, głównie przy różnego rodzaju niemieckich zakładach przemysłowych a także gospodarstwach rolniczo-hodowlanych, powstało ponad 40 podobozów, wykorzystujących niewolniczą siłę roboczą więźniów. Największy z nich o nazwie Buna utworzono w 1942 r. 6 km od obozu Auschwitz I, przy zakładach syntetycznej gumy i benzyny Buna-Werke. Zostały one wybudowane w czasie wojny przez niemiecki koncern IG Farbenindustrie, któremu SS dostarczało więźniów do pracy.

Wszystkie obozy i podobozy Niemcy odizolowali od świata zewnętrznego i otoczyli ogrodzeniem z drutu kolczastego. Teren administrowany przez komendanta i kontrolowany przez esesmanów z załogi KL Auschwitz przekraczał obszar znajdujący się w obrębie drutów. Zajmował powierzchnię 40 kilometrów kwadratowych (tzw. Interessengebiet — strefa interesów), rozciągającą się wokół obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau.

Miejscową ludność, Polaków i Żydów mieszkających w sąsiedztwie tworzonych obozów wysiedlono. Część ich domostw wyburzono a w pozostałych zamieszkali oficerowie i podoficerowie SS z załogi obozowej i ich rodziny. Na terenie przyobozowym władze obozowe zorganizowały zaplecze techniczne obozu, warsztaty, magazyny, biura a także koszary dla esesmanów.

– Wokół oceny tego, czy i na jakim etapie można było zatrzymać Holokaust, jest cały czas żywa dyskusja. Władze polskie były pierwszymi, które dołożyły dużych starań, by informacje o obozach koncentracyjnych i obozach zagłady dotarły do Aliantów. Od 1944 roku, wiedza ta zaczęła się przebijać w mediach. Natomiast, wcześniej, nawet jeżeli funkcjonowały gdzieś obozy koncentracyjne, to nikt nie spodziewał się tego, na jaką skalę prowadzona była zagłada – zwraca uwagę Grzegorz Rutkowski.

Ponadto w audycji:

• Nina Majewska-Brown "Tajemnica z Auschwitz. Prawdziwa historia" – historia kobiety, która trafiła do Auschwitz jako zakładniczka za swojego męża, żołnierza AK.
• Materiały archiwalne: wspomnienie więźnia nr 92, który był w pierwszym transporcie do Auschwitz, wspomnienie Stanisławy Leszczyńskiej – położnej, wspomnienie Seweryny Szmaglewskiej oraz anonimowej więźniarki.

***

Tytuł audycji: Historie jak z książki
Prowadzi: Marek Stremecki
Gość: Grzegorz Rutkowski (historyk, Muzeum Historii Polski), Nina Majewska-Brown (autorka książki "Tajemnica z Auschwitz. Prawdziwa historia")
Data emisji: 27.01.2019
Godzina emisji: 13.07

mat. prasowe Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau/ml