Sprawa Arctic Sunrise. Prawa statku na pełnym morzu (Trzecie oblicze dyplomacji/Trójka)
Sprawa Arctic Sunrise. Prawa statku na pełnym morzu
Tym razem w audycji wróciliśmy do roku 2013: ekolodzy z Greenpeace na pokładzie Arctic Sunrise, statku pod holenderską banderą, płyną w stronę rosyjskiej platformy wiertniczej, aby zaprotestować przeciwko wydobyciu ropy i zanieczyszczaniu Arktyki. Na pełnym morzu, czyli poza granicami wód terytorialnych, zostają zatrzymani przez rosyjską straż graniczną i specjalny oddział komandosów.
Arctic Sunrise w amsterdamskim porcie
Foto: Even Look/shutterstock.com
Dodaj do playlisty
Czy prawo międzynarodowe działa w praktyce?
Wszystkich 30 aktywistów pochodzących z 18 państw aresztowano i początkowo oskarżono o terroryzm. Z czasem postawiono im zarzut piractwa, za co groziło im wiele lat więzienia w kolonii karnej, w końcu kwalifikacja czynu zostaje zmieniona na chuligaństwo. Wśród zatrzymanych był Polak Tomasz Dziemianczuk. - Płynąc pod platformę nikt nie planował, że zostaniemy aresztowani. Wojska rosyjskie użyły broni palnej i flar ogniowych w pobliżu platformy, więc jeżeli ktoś narażał ją na niebezpieczeństwo, to na pewno były to wojska rosyjskie - mówił.
Po dwóch miesiącach ekolodzy zostali zwolnieni za kaucją, a w ramach amnestii z okazji 20-lecia uchwalenia rosyjskiej konstytucji wypuszczeni na wolność. Greenpeace wniósł skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a Holandia, pod której banderą okręt był zarejestrowany, pozwała Rosję przed innym trybunałem.
Kosmiczne problemy dyplomatyczne
- Czy Rosja miała prawo do takiego zachowania, miał odpowiedzieć międzynawowy trybunał arbitrażowy, ustanowiony na podstawie konwencji ONZ o prawie morza. Rosja prawie całkowicie zignorowała postępowanie sądowe, wysyłając pismo w którym stwierdziła, że trybunału i jego orzeczeń nie będzie uznawać - mówi Marek Wasiński z Katedry Prawa Międzynarodowego i Stosunków Międzynarodowych Wydziału Prawa Uniwersytetu Łódzkiego. Rosjanie nie pokryli także swojej części kosztów związanej z postępowaniem, w związku z czym Holandia, której zależało na wyroku, musiała pokryć całość.
Wyrok jasno określał kwestie, kto może zatrzymać statek na pełnym morzu, a także kiedy statek dopuszcza się piractwa. O szczegółach wyroku usłyszą Państwo w dołączonym nagraniu audycji.
***
Tytuł audycji: Trzecie oblicze dyplomacji
Autor: Łukasz Walewski
Gość: Marek Wasiński (Katedry Prawa Międzynarodowego i Stosunków Międzynarodowych Wydziału Prawa Uniwersytetu Łódzkiego), Tomasz Dziemianczuk (Greenpeace)
Data emisji: 15.05.2017
Godzina emisji: 7.40
gs/ei