Zapiski młodego Tischnera
2014-10-07, 12:10 | aktualizacja 2014-10-08, 15:10
Wśród dokumentów, które pozostały po ks. prof. Józefie Tischnerze, znajdowały się m.in. zeszyty, zawierające jego dziennik, pisany w latach 1944-49, czyli w okresie, kiedy chodził do szkoły.
Choć podobno na spotkaniach towarzyskich filozofowi zdarzało się czytać dla rozbawienia przyjaciół jego fragmenty, Rodzina uważała, że te intymne zapiski kilkunastoletniego chłopca nie powinny być upublicznione...
Niechęć Rodziny do upublicznienia notatek trwała aż do momentu, gdy dostrzegłszy, że blaknie atrament, którym zapisano kartki dziennika, przystąpiono do jego przepisania. Po konsultacji ze znajomymi Tischnera z dzieciństwa i usunięciu kilku drobnych fragmentów, które sprawiłyby przykrość wymienionym w nich osobom (a tego ksiądz Tischner na pewno chciałby uniknąć), "Dziennik 1944-49. Niewielkie pomieszanie klepek" został opublikowany w opracowaniu Mariana Tischnera i Wojciecha Bonowicza.
Otrzymaliśmy w ten sposób tekst niezwykły co najmniej z trzech powodów. Po pierwsze: mamy możność śledzenia, jak ze zdolnego, ale ostatecznie zwykłego chłopaka z Łopusznej rodzi się ten Tischner, którego poznaliśmy jako intrygującego myśliciela, kapelana "Solidarności", wreszcie - prowokującego publicystę. Kształtującą się osobowość zdradza czasem pojedynczy akapit, czasem zaskakujące zdanie, wtrącone mimochodem...
Po drugie: ostatnie strony dziennika, mówiące o okolicznościach podjęcia przez niego decyzji, by zostać księdzem, są niebywałym zapisem tego doświadczenia - psychicznego? duchowego? Wreszcie po trzecie: tekst stanowi, nieprzepuszczony przez filtr pamięci, dokument obyczajowości na Podhalu w latach tuż-powojennych. Wiadomo, że pojęcia tego, co wypada i czego nie wypada, zwłaszcza w stosunkach między płciami, zmieniają się z biegiem czasu. Ale żeby aż tak?!
O tej pasjonującej książce będziemy dziś rozmawiać z prof. Zbigniewem Stawrowskim z Instytutu Myśli Józefa Tischnera oraz współwydawcą tomu Wojciechem Bonowiczem .
Na "Klub Trójki" zapraszamy we wtorek (7 października) od godz. 21.05 do 22.00.
Jan Niebudek i Jerzy Sosnowski