Ekologia i polityka Unii (Europejski Klub Trójki)
Ekologia a Unia Europejska. Jak Wspólnota dba o środowisko?
2014-06-04, 02:06 | aktualizacja 2014-06-04, 15:06
Ekologia w polityce Unii Europejskiej często budzi kontrowersje. Jakie są założenia oraz praktyczne posunięcia Wspólnoty? Kto odpowiada za spójną politykę w tym aspekcie? O tym rozmawialiśmy w "Europejskim Klubie Trójki".
Posłuchaj
Dodaj do playlisty
Sprawy związane z ekologią uznano za wspólną sprawę zrzeszających się krajów w latach 70., czyli po dwudziestu latach od momentu powstania zalążka Unii, jakim była Europejska Wspólnota Węgla i Stali. - Pierwszy program działań unijnych powstał w 1972 roku i był związany z ruchem ogólnym, wywołanym przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Zaczęło się wówczas rozbudowywać prawo ochrony środowiska różnych krajów i na tej fali tematem zajęła się również Unia - mówi dr Janusz Radziejowski, Wszechnica Polska Szkoła Wyższa TWP.
Jak dodaje Dariusz Szwed z Zielonego Instytutu, nie bez znaczenia był wówczas również społeczny ruch ekologiczny, Ruch Zielonych, który swoje korzenie wywodzi z 1968 roku. - W całej ówczesnej Europie Zachodniej działał w ramach ruchu antynuklearnego i antywojennego. Trochę nam się kojarzy z hipisami, ale to był bardzo poważny ruch społeczny, który odrzucił również wiele założeń industrialnych, na których był wówczas zbudowany świat w ogóle - opowiada.
Zasada zrównoważonego rozwoju pojawiła się na przełomie lat 70. i 80. - To hasło zostało wprowadzone do dokumentów Pierwszego Szczytu Ziemi w 1992 roku w Rio de Janeiro, w ramach imprezy, której konsekwencje trwają do dziś. Powstały wtedy podstawowe dokumenty kierujące działaniami w zakresie ochrony środowiska współcześnie - przypomina Janusz Radziejowski.
Zasada zrównoważonego rozwoju balansuje trzy sfery: ekologiczną, społeczną i gospodarczą, jak tłumaczy Dariusz Szwed. - Mówiąc po ludzku, można powiedzieć, że skoro nie ma gospodarki bez ludzi, tak nie ma ludzi bez środowiska. Bazą wszelkich polityk państwa czy polityk regionów jest właśnie środowisko, na którym zbudowane jest społeczeństwo, a na nim dopiero budowany jest nasz wymiar gospodarczy - wyjaśnia Dariusz Szwed.
Europejska Wspólnota Węgla i Stali już w nazwie akcentowała ważność przemysłu ciężkiego, a ten nie kojarzy się z ekologią. Ochrona środowiska naturalnego pojawiła się wśród celów EWG w latach 70. Dziś jest jednym z priorytetowych celów UE. Dyrektywy i programy podkreślają znaczenie zrównoważonego rozwoju, problem zmian klimatycznych, racjonalnej gospodarki odpadami, wyczerpywania się zasobów naturalnych i kształtowania się postaw ekologicznych.
Naturalnie, część praktycznych decyzji budzi kontrowersje: od spraw relatywnie drobnych, jak walka z papierosami, skończywszy na sprawach strategicznych, jak stosunek do energetyki jądrowej i do gazu łupkowego. Nie budzi już jednak kontrowersji np. pomysł z lat 70., by przestrzegać norm emisji hałasu.
Zapraszamy do wysłuchania całego "Europejskiego Klubu Trójki", który poprowadził Jerzy Sosnowski.
Audycja powstała w ramach projektu Euranet Plus.
(sm/mk)