Dekada bez Jeremiego Przybory
2014-03-04, 07:03 | aktualizacja 2014-03-04, 08:03
Pisarz, poeta i aktor, współtwórca Kabaretu Starszych Panów. 10 lat temu, 4 marca zmarł Jeremi Przybora. Mistrz słowa rymowanego, uważany za "ojca" piosenki poetyckiej, był jednym z najwybitniejszych twórców powojennej polskiej sztuki estradowej. Dziś w Trójce przypominamy jego twórczość.
Jeremi Przybora tworzył w oryginalnym stylu, pełnym wykwintnego humoru, liryzmu i poetyckich metafor, który w znacznej mierze wpłynął na współczesną polszczyznę. Jego teksty wykonywali wybitni aktorzy - Kalina Jędrusik, Barbara Krafftówna, Irena Kwiatkowska, Wiesław Gołas i Wiesław Michnikowski, a piosenki Przybory były wielokrotnie nagradzane na festiwalach w Opolu i Sopocie.
Wraz z Jerzym Wasowskim stworzył Kabaret Starszych Panów - słynny program rozrywkowy dla telewizji, potem powstał "Kabaret Jeszcze Starszych Panów". Był autorem scenariusza filmu "Upał" w reżyserii Kazimierza Kutza, pisał libretta do spektakli teatralnych, w tym do polskiej wersji "Piotrusia Pana" oraz teksty piosenek do "Symfonii buffo".
Płyty z piosenkami Kabaretu Starszych Panów w sklepie Polskiego Radia >>>
Przez kilkadziesiąt lat był związany z Polskim Radiem. Początkowo pracował jako spiker, później był twórcą licznych programów, w tym "Teatrzyku Eterek". Za całokształt pracy artystycznej otrzymał w 1974 roku "Złoty Mikrofon", a w 1996 roku Polskie Radio uhonorowało go "Diamentowym Mikrofonem". Zmarł w 2004 roku w Warszawie.
Jeremi Przybora urodził się 12 grudnia 1915 roku. Studiował w Szkole Nauk Politycznych i na Wydziale Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Przed drugą wojną światową był spikerem w rozgłośni warszawskiej Polskiego Radia, po wojnie pracował w Rozgłośni Pomorskiej w Bydgoszczy. Po powrocie do Warszawy trafił do redakcji rozrywki, gdzie stworzył Radiowy Teatrzyk "Eterek". Był też lektorem Polskiej Kroniki Filmowej, autorem książek i librett teatralnych.
Wydał kilkanaście książek, między innymi "Spacerek przez Eterek", "Baśnie Szeherezadka", "Kabaret Starszych Panów", "Dziecko szczęścia", "Divertimento", "Wdowa po kwartecie smyczkowym". Był także autorem autobiografii "Przymknięte oko opaczności". W 2001 roku ukazała się książka zatytułowana "Piosenki prawie wszystkie" zawierająca 226 tekstów Przybory.
W plebiscycie "Polityki" z 2000 roku, Jeremi Przybora wraz z Jerzym Wasowskim został uznany za wielką osobowość telewizyjną. Laureat tytułu Mistrza Mowy Polskiej, przyznanego przez jury złożone z wybitnych językoznawców i ekspertów. Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Niektóre piosenki z Kabaretu Starszych Panów zostały nagrane w nowej wersji w 2010 roku przez Macieja Maleńczuka i Pawła Kukiza pod tytułem "Starsi Panowie”. We wrześniu ubiegłego roku w Teatrze Polskim w Warszawie wystawiono spektakl "Listy na wyczerpanym papierze", który zrealizowano na podstawie listów miłosnych Agnieszki Osieckiej i Jeremiego Przybory”, wydanych w 2010 roku.