Papusza – poetka przeklęta, genialna, odrzucona
2013-08-09, 09:08 | aktualizacja 2015-01-21, 10:01
- Zachwycił się nią sam Julian Tuwim, chociaż ona nigdy nie uważała, że pisze wiersze. Jednak za popularność zapłaciła bardzo wysoką cenę – mówił o Bronisławie Wajs Michał Nogaś. Kobieta jest bohaterką nowej książki Angeliki Kuźniak zatytułowanej "Papusza”.
Posłuchaj
Bronisława Wajs, po cygańsku nazywaną Papuszą (czyli lalką), to poetka odkryta przez Jerzego Ficowskiego i wynoszona na piedestał przez Juliana Tuwima. Jej wiersze, proste piosenki pełne tęsknoty za przyrodą, są do dzisiaj chlubą cygańskiego dziedzictwa.
– Książka Kuźniak to przejmująca, wzruszająca i kolorowa opowieść o życiu tej kobiety. Opowieść o artystce, która dosłownie wyszła ze swoimi piosenkami z lasu. Mówię piosenkami, bo Papusza nigdy nie nazywała swojej twórczości wierszami, ale właśnie piosenkami – mówił Michał Nogaś w audycji "Trójkowy znak jakości”.
Bronisława Wajs żyła w taborze, bardzo wcześnie wyszła za mąż i szybko została porzucona przez męża. Później wyszła za kolejnego, o wiele starszego mężczyznę, przeżyła też płomienny romans. - Żyła z wróżenia, kradzieży, opiekowała się rodziną, a pewnego dnia zainteresowało się... literkami. Zaczęła pytać o nie dzieci i uczyć się na własną rękę – opowiadał Michał Nogaś.
Posłuchaj rozmów o książkach "Z najwyższej półki" >>>
Gdy Jerzy Ficowski rozpoznał w niej poetkę i zrobiło się o niej głośno, została wyklęta przez swoich. Posądzenie o zdradę plemiennego kodeksu złamało Papuszy życie. Latami żyła w odosobnieniu i pogardzie. Ostracyzm odbił się głęboko na jej zdrowiu, również psychicznym. Gdy w 1987 roku zmarła, pochowano ją z dala od cygańskich mogił.
Angelika Kuźniak dotarła do unikalnych materiałów archiwalnych, które rzucają nowe światło na los legendy cygańskiej poezji. Pamiętnik Papuszy, jej listy do Jerzego Ficowskiego czy korespondencja z Julianem Tuwimem to także nieocenione źródło informacji dotyczących realiów życia polskich Cyganów. - Książka powstawała blisko 8 lat, bo tyle czasu zajęło autorce m.in. dotarcie do ludzi, którzy znali Papuszę i wejście do świata, który był jej domem – dodał Michał Nogaś.
Angelika Kuźniak będzie gościem Trójki w najbliższej audycji "Z najwyższej półki". Zapraszamy już w niedzielę po godz. 21.
"Trójkowy Znak Jakości" na naszej antenie w każdy piątek ok. 7.45; audycję przygotował Michał Nogaś. Zapraszamy do słuchania.
Jesienią w kinach pojawi się film o Papuszy, autorstwa Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauze.
(ei)