"Szatańskie tango" do obejrzenia w kinie. Film trwa ponad siedem godzin

W tym roku laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury został węgierski pisarz i scenarzysta László Krasznahorkai. Jako pisarza możemy go poznać dzięki przetłumaczonym na język polski utworom: "Szatańskie tango", "Wojna i wojna", "Melancholia sprzeciwu" i niedawno wydanym zbiorze opowiadań "A świat trwa". Na początku przyszłego roku pojawi się okazja, by noblistę poznać lepiej jako scenarzystę.

Posłuchaj audycji Trójki:

• Beata Balogová i jej powieść "Kornélie" we "Wszystkich książkach świata"
• "Norynberga" na ekranach kin. Audycja "Fajny film"

Krasznahorkai i Tarra - scenarzysta i reżyser

W drugiej połowie lat 80. Krasznahorkai rozpoczął bardzo owocną współpracę z przyjacielem, reżyserem filmowym, Bélą Tarrem. Najpierw wspólnie napisali scenariusz do filmu "Potępienie" (reż. Tarr, 1988). Później powstały dwa wybitne filmy zrealizowane na podstawie książek Krasznahorkaiego - "Szatańskie tango" (reż. Tarr, 1994) oraz "Harmonie Werckmeistera" (reż. Tarr, 2000) według powieści "Melancholia sprzeciwu". Krasznahorkai i Tarr pracowali również razem przy scenariuszach do filmów "Człowiek z Londynu" (2007) oraz "Koń turyński" (2011).

- Nie ma wątpliwości, że oni obaj pomogli sobie nawzajem. Jestem przekonany, że Béla Tarr rozpromował twórczość Krasznahorkaiego i w drugą stronę - Krasznahorkai pomógł zdobyć swój własny język Béli Tarrowi - mówił w rozmowie z PAP krytyk filmowy Miłosz Stelmach.

- Styl Krasznahorkaiego charakteryzuje się tym, że jego powieści nie są długie czy wymagające, ale pisze on bardzo długie i wymagające zdania. Béla Tarr właśnie przez styl pisarza i jego wydłużanie czasu trwania prostych czynności nie rozciąga fabularnie swoich filmów, ale nadaje im pewien rytm, który może przypominać rytm w stylu literackim Krasznahorkaiego. Béla Tarr próbował znaleźć kinematograficzny ekwiwalent literackiego stylu Krasznahorkoiego - uważa Stelmach. Przykładem 

Warszawskie Kino Muranów i Timeless Film Festiwal stwarzają okazję, aby obejrzeć filmy, które powstały dzięki współpracy Krasznahorkaiego i Tarra. Pokazy odbędą się na początku przyszłego roku.

"Szatańskie tango"

Film według opinii krytyki wyznaczył nowe granice języka kina, stając się dziełem-inspiracją dla wielu reżyserów, m.in. Gusa Van Santa. Ponad siedmiogodzinna, czarno-biała, pozbawiona niemal dialogów i zwyczajnie pojmowanej fabuły epopeja siłę swego oddziaływania zawdzięcza przede wszystkim długim, hipnotycznym ujęciom (film składa się z zaledwie 39 scen) oraz cyklicznej strukturze wyznaczanej powracającym motywem tańca - tytułowego szatańskiego tanga.

Film będzie można obejrzeć w Kinie Muranów 1 lutego 2026 roku o godzinie 13.30. "Szatańskie tango" będzie prezentowane w trzech częściach, oddzielonych przerwami. Część pierwsza będzie trwała 2 godziny 25 minut, druga część 2 godziny 10 minut, a trzecia 2 godziny 50 minut.

"Potępienie"

W tonącym w zimnym deszczu i błocie mieście widmie śledzimy losy bohaterów uwikłanych w trójkąt miłosny. On nieszczęśliwie kocha się w piosenkarce. Ona marzy o ucieczce z prowincji i prawdziwej karierze. Jej mąż zostaje wmieszany w nielegalne interesy. Po latach długie, nastrojowe ujęcia w czerni i bieli, a także zamiłowanie do postindustrialnego krajobrazu i posępnych bohaterów przygniecionych życiem staną się znakiem charakterystycznym kina Tarra.

Odrestaurowana wersja "Potępienia" będzie zaprezentowana 8 lutego 2026 roku o godzinie 16.

"Harmonie Werckmeistera"

Andreas Werckmeister był siedemnastowiecznym muzykologiem, którego prace miały przyczynić się do rozprzestrzenienia w Europie obowiązujących do dziś zasad harmonii. Film Béli Tarra to jednak hołd dla atonalności: wszystkiego, co enigmatyczne, poetyckie i niedopowiedziane. Film powstał na podstawie "Melancholii sprzeciwu" Krasznahorkaiego.

Film "Harmonie Werckmeistera" będzie będzie można obejrzeć 15 lutego 2026 roku o godzinie 16.

"Człowiek z Londynu"

Jeden z mniej znanych, późnych filmów Béli Tarra, w którego obsadzie znajduje się między innymi Tilda Swinton. Maloin prowadzi życie pozbawione perspektyw. Mieszka na brzegu niekończącego się morza i prawie nie zauważa otaczającego go świata. Zaakceptował już powolny i nieuchronny rozkład życia wokół niego i całkowitą samotność. Jednak jego życie nagle zmienia się, gdy staje się on świadkiem morderstwa.

Pokaz filmu "Człowiek z Londynu" 22 lutego 2026 roku o godzinie 16.

"Koń turyński"

Nagrodzony na festiwalu w Berlinie (2011), utrzymany w mrocznej atmosferze powolnego rozpadu, dwuipółgodzinny film jest medytacją nad agonią świata. Autorem scenariusza został jak zwykle współpracownik i przyjaciel Tarra László Krasznahorkai. Punktem wyjścia "Konia turyńskiego" jest anegdota o Fryderyku Nietzschem, który w 1889 roku pochylił się nad losem konia bitego przez chłopa przy drodze. Filozof obejmuje zwierzę za szyję i płacząc, popada w obłęd, który na zawsze oddzieli go od świata. Tarr i Krasznahorkai podkreślają, że to właśnie Nietzsche był dla nich źródłem inspiracji.

Film będzie można obejrzeć w Kinie Muranów 1 marca 2026 roku o godzinie 16.

Ewelina Kołaczek, Kino Muranów, PAP