Artystki, wizjonerki i krytyczki. Cztery wystawy o sztuce kobiet w MSN

Dwie otwierające się w tym samym czasie wystawy "Kwestia kobieca 1550–2025" i "Miasto Kobiet" z rozmachem rozpoczynają drugi rok działalności MSN-u w nowej siedzibie. 

500 lat sztuki kobiet w Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Blisko 200 artystek z całego świata, od Artemisii Gentileschi i Angeliki Kauffmann przez Tamarę Łempicką, Fridę Kahlo, i Evę Hesse po Marlene Dumas, Tracey Emin, Leonor Antunes, Yoko Ono i Talę Madani. "Kwestia kobieca" i "Miasto kobiet" to opowiedziana na nowo historia sztuki, która prowadzi do rewizji tak zwanego kanonu i podważa przyjęty pogląd, że kobiety artystki przed XX wiekiem były rzadkimi wyjątkami.

"Kwestia kobieca" przygotowana została przez kuratorkę i historyczkę sztuki Alison M. Gingeras, którą publiczność poznała podczas współtworzonej przez nią, cieszącej ogromnym powodzeniem, wystawy Aleksandry Waliszewskiej "Opowieści okrutne".

Posłuchaj audycji w Trójce:

• Olga Boznańaka w "Brakującej Połowie Dziejów" 
• Narcyza Żmichowska, prekursorka polskiego feminizmu w "Brakującej Połowie Dziejów"

Druga, otwierająca się równolegle wystawa zatytułowana "Miasto kobiet", składa się z czterech odrębnych części, za które odpowiadają kolejne kuratorki i badaczki: "Z trzewi" kuratoruje Julia Bryan-Wilson, "Inne jutra" – Michalina Sablik i Vera Zalutska, "Jej Serce" to efekt pracy Karoliny Gembary, wreszcie "Byłyśmy. Międzynarodowy Rok Kobiet 1975", którego kuratorką jest Wiktoria Szczupacka.

Cztery sekcje tematyczne oscylują wokół zagadnień takich jak związek ciała, płci i infrastruktury, rozwinięcie feminizmu jako wielowymiarowego ruchu, prawa reprodukcyjne kobiet oraz socjalistyczny feminizm.  "Miasto kobiet” jest dopełnieniem przekrojowej, historycznej wystawy, która odbywa się równolegle w instytucji - "Kwestia kobieca 1550-2025”. Razem mają tworzyć komplementarny obraz.

Kobiety nieobecne w sztuce? Nic bardziej mylnego!

"Kwestia kobieca" nie tylko rozprawia się z mitem nieobecności artystek w sztuce, ale przede wszystkim stanowi świadectwo ich trwałej i dynamicznej działalności twórczej.

Wystawa pokazuje ich zróżnicowaną twórczość, czasami zestawioną w sposób zaskakujący: obok dworskiego autoportretu Elizabeh Vigee-Lebrun z XVIII wieku, nadwornej portrecistki Marii Antoniny, ludowy portret Felicji Curyło, Przodownicy Artystek Ludowych z Zalipia. 

Wystawa dobitnie pokazuje siłę tkwiącą w nowym podejściu do historii sztuki, które domaga się sprawiedliwości, oddania głosu "niewidzialnym”. Pokazuje, że choć często niedoceniane i działające wbrew różnym zakazom społecznym, kobiety, a także osoby niebinarne, nieustannie realizowały swoją twórczą misję: zdeterminowane wykorzystywały artystyczne działania, by potwierdzić i utrwalić swoją obecność oraz ważność własnych indywidualnych przeżyć.

Kobiety artystki, twórczynie, wizjonerki i krytyczki

- "Kwestia kobieca" gromadzi prace niemal 150 artystek, podzielone na dziewięć działów tematycznych. Począwszy od alegorycznych wyobrażeń kobiecej siły przez artystyczne przedstawienia macierzyństwa po tematy dostępu do edukacji, wojny, mistycyzmu i własnej tożsamości, wystawa pokazuje, że kobiety konsekwentnie zabierały głos jako twórczynie, krytyczki i wizjonerki. Co wiemy o sprawczości kobiet w czasie wojen i w jaki sposób w ważnych momentach dziejowych zmieniają się ich role społeczne? Kwestia kobieca koncentruje się na ciągle żywym dialogu między płcią, władzą i czynnym działaniem artystycznym – opowiadała kuratorka Alison M. Gingeras.

Na wystawie zaprezentowane zostały zarówno dzieła najnowsze, jak i obrazy twórczyń renesansowych, barokowych i dziewiętnastowiecznych. Ponieważ "Kwestia kobieca" obejmuje bardzo długi okres dziejów sztuki, aby zachować czytelność ciągłości kobiecego autorstwa, prezentuje ona przede wszystkim figuratywne prace malarskie i rzeźbiarskie.