Nagrody Literackie Gdynia przyznane. Lista laureatek

Nagroda Literacka Gdynia od dwudziestu lat jest przyznawana za wyjątkowe osiągnięcia polskich twórców. Zwycięskie nazwiska poznaliśmy 29 sierpnia na gali w Teatrze Muzycznym im. Danuty Baduszkowej w Gdyni. 

Nagrody przyznano w czterech kategoriach - esej, poezja, proza i przekład na język polski. Tegoroczne laureatki otrzymały charakterystyczne statuetki - Kostki Literackie oraz nagrody finansowe w wysokości 50 tysięcy złotych. Przyznano też dwutygodniowe rezydencje literackie, które umożliwią wyróżnionym twórczy pobyt w Gdyni.

Esej

W kategorii esej zwyciężyła Joanna Wilengowska za książkę "Król Warmii i Saturna" (Wydawnictwo Czarne). Esej Wilengowskiej to próba zachowania pamięci o skomplikowanej tożsamości poprzez pryzmat osobistej historii odchodzącego ojca. Książka prowadzi czytelnika przez wspomnienia, splątane z losami regionu naznaczonego stratą, wykluczeniem i nieustannymi zmianami granic. "Król Warmii i Saturna" staje się zarazem portretem rodzinnym, dokumentem o losach przesiedleńców i kroniką miejsca, w którym przeszłość nie daje o sobie zapomnieć. 

Do nagrody nominowani byli też Maciej Pisuk ("Staniemy się tacy jak on. Głosy z przeklętej ulicy"), Kora Tea Kowalska ("Patrz pod nogi. O zbieraniu rzeczy"), Weronika Kostyrko ("Róża Luksemburg. Domem moim jest cały świat") i Agnieszka Berlińska ("Szajna, Szajnisko. Portret zakulisowy"). 

Poezja

Laureatką w kategorii esej została Anouk Herman za tom poetycki "Silesian Gothic" (Wydawnictwo Girls and Queers to the Front). "Silesian Gothic" to poetycka podróż w krajobrazy Śląska i jego rekwizytów, emblematów i punktów charakterystycznych, przefiltrowanych przez queerową i feministyczną wrażliwość. Herman tworzy język pełen oporu i emancypacji, w którym tradycja spotyka się z wyobraźnią przyszłości.

W kategorii poezja nominowani byli też Agata Puwalską ("Otwarte światy"), Krzysztof Siwczyk ("Na przecięciu arterii"), Przemysław Suchanecki ("Łucznik") i Mateusz Żaboklicki ("Garadobedaro").  

Proza 

Elżbieta Łapczyńska wygrała w kategorii proza za swoją powieść "Mowa chleba" (Wydawnictwo Agora). W swojej książce Łapczyńska przenosi czytelnika do Rumunii lat osiemdziesiątych - świata brutalnego reżimu, w którym dzieci i kobiety stają się ofiarami systemowej przemocy. Autorka, znana z "Bestiariusza nowohuckiego", tworzy opowieść niepokojącą, pełną metafor i nieprawdopodobnych wytworów wyobraźni, a zarazem boleśnie realistyczną. To druga nominacja Łapczyńskiej do gdyńskiej nagrody.

W kategorii proza byli nominowani też Andrzej Dybczak ("Las duchów"), Agnieszka Jelonek ("West Farragut Avenue"), Izabela Tadra ("Hotel ZNP") i Michał Trusewicz ("Plemię").

Przekład

Za przekład na język polski doceniono Agnieszkę Kowaluk, która przetłumaczyła powieść Elfriede Jelinek "Dane odosobowe" (Wydawnictwo W.A.B.). "Dane osobowe" to proza rozpięta między żarliwym protestem a językowym eksperymentem, naszpikowana grami słownymi, filozoficznymi odniesieniami i rytmem, który nie daje wytchnienia. Kapituła uznała, że tłumaczenie Kowaluk oddaje wszystkie niuanse tej niełatwej materii - zarówno gwałtowny rytm frazy, jak i ironię, sarkazm czy otwartą polemikę z tradycją literacką i filozoficzną.

Oprócz Kowaluk do nagrody był nominowani Marcin Gaczkowski ("Walerian Pidmohylny, Miasto"), Barbara Jaroszuk ("Juan José Saer, Pasierb"), Magdalena Nowakowska ("Tamta Melaszwili, Kos, kos, jeżyna"), Aga Zano ("Sylvia Plath, Johnny Panika i Biblia Snów oraz inne opowiadania").

Rezydencje literackie

W związku z jubileuszową, dwudziestą edycją nagrody, kapituła przyznała również cztery dwutygodniowe rezydencje literackie, dzięki którym uhonorowane nimi autorki będą mogli poświęcić się pracy twórczej w Gdyni. Wybrano je spośród tegorocznych nominowanych. Są to: tłumaczka Barbara Jaroszuk, pisarki Agnieszka Jelonek i Weronika Kostyrko oraz poetka Agata Puwalska. 

O książkach rozmawiamy w Trójce we "Wszystkich książkach świata" oraz audycji "Plik Tekstowy". 

Ewelina Kołaczek