Agnieszka Holland nakręci film o wzlocie i upadku Jerzego Kosińskiego

Agnieszka Holland pojawiła się na festiwalu filmowym w Karlovych Varach promując swój najnowszy film "Franz", poświęcony słynnemu pisarzowi Franzowi Kafce, którego premiera odbędzie się dopiero we wrześniu. Przy okazji mówiła też o nowych planach i przygotowaniach do realizacji "Rabbit Garden", filmowej biografii innego znanego pisarza, Jerzego Kosińskiego.

Jerzy Kosiński: wielki i kontrowersyjny

Urodzony w 1933 roku w Łodzi Jerzy Kosiński był jednym z najbardziej znanych polskich pisarzy emigracyjnych. Przeżył Holocaust, a w połowie lat 50. wyemigrował do USA, gdzie zrobił karierę jako pisarz i scenarzysta. Największą sławę przyniosła mu na powieść "Malowany ptak" (1965) mająca rzekomo być autobiograficznym zapisem jego przeżyć okupacyjnych, choć sam autor nigdy tego nie potwierdził.

Kolejnym sukcesem była powieść "Kroki" (1968) oraz "Wystarczy być" (1969). Na podstawie tej drugiej Hal Ashby nakręcił w 1979 roku komedię "Wystarczy być" z Peterem Sellersem w roli głównej.

Z czasem zaczęło się pojawiać coraz więcej kontrowersji wokół postaci Kosińskiego: zarzucano mu korzystanie z ghostwriterów ("Malowany ptak"), plagiat (w przypadku "Wystarczy być" miała to być "Kariera Nikodema Dyzmy"). W 1991 roku pisarz popełnił samobójstwo.

Jerzy Kosiński: trauma, wzlot, upadek

Wg Agnieszki Holland "Rabbit Garden" ma być próbą sportretowania pisarza, którego życie było pełne sprzeczności i niewiadomych: od wojennej traumy, przez wielki literacki sukces, aż po kontrowersje i samobójczą śmierć.

- Jego kariera to był wielki, niesamowity wzlot i bardzo brutalny upadek.Popełnił samobójstwo w 1991 roku, wtedy, gdy promowałam "Europę Europę" w Nowym Jorku: poznałam go w ostatnim dniu jego życia - mówiła reżyserka. - Jednocześnie pozostaje zagadką, dlaczego popełnił samobójstwo. Czy z powodu tego upadku, czy może z powodu traumy z dzieciństwa - dodała.

Jerzy Kosiński: ofiara "cancel culture"?

Holland nie omieszkała odnieść się do zjawiska "cancel culture", czyli unieważniania, wymazywania i bojkotu, sugerując, że Kosiński był jedną z jej pierwszych ofiar. - W pewnym momencie amerykańscy dziennikarze dowiedzieli się, że korzystał z usług ghostwritera lub ghosttłumacza. A kiedy powiedział, że jego książka "Malowany ptak" jest autobiograficzna, to nie do końca było prawdą - cytuje "Variety". - Tak czy inaczej, zbojkotowali go, wymazali - wskazała nawiązując do brutalnej nagonki na pisarza, która rozpoczęła się jeszcze pod koniec lat 80.

- I pojawia się pytanie, co jest ważniejsze: prawda artystyczna czy dosłowna? Łatwo jest wykreślić kogoś, ponieważ nie stosuje się do zasad, nie pasuje do schematów - podkreśliła. Film "Rabbit Garden" jest oparty na scenariuszu Jamiego Dawsona, a za produkcję  odpowiada Fred Bernstein, który wcześniej był producentem "Zielonej granicy".

 

Piotr Radecki