Czy można uzależnić się od sportu? Kiedy zdrowa pasja staje się problemem
Regularna aktywność fizyczna to jeden z filarów zdrowego stylu życia, wiadomo to nie od dziś. Ale co się dzieje, gdy treningi przestają być źródłem radości, a stają się obsesją? - Uzależnienie od sportu jest jedną z form uzależnienia behawioralnego - mówi w audycji "Zapraszamy do Trójki" Katarzyna Andrusikiewicz, psycholożka i terapeutka.
Uprawianie sportu może stać się formą uzależnienia.
Foto: Gutesa/Shutterstock
- Często zaczyna się niewinnie, od ćwiczeń dla zdrowia, chęci poprawy kondycji, lepszego wyglądu - opowiada w Trójce Katarzyna Andrusikiewicz.
Sport jako uzależnienie. Czy to w ogóle możliwe?
Zanim jednak zdążymy się zorientować, ćwiczenia przeradzają się w przymus, stają się pewną formą uzależnienia behawioralnego. - To rodzaj uzależnień od wykonywania jakiś czynności - podkreśla rozmówczyni Pawła Turskiego.
To są treningi mimo bólu, kontuzji, to jest poczucie winy, kiedy nie możemy ćwiczyć. Takim kluczowym elementem jest zaniedbywanie innych sfer życia.
Uzależnienie od sportu to stan, w którym ktoś odczuwa przymus wykonywania ćwiczeń fizycznych, i to mimo negatywnych konsekwencji dla zdrowia i życia społecznego. To obsesja związana z aktywnością fizyczną, utratą kontroli nad treningami i kontynuowaniem ćwiczeń pomimo kontuzji czy wyczerpania.
Mechanizm uzależnienia
Lekarze tłumaczą, że kiedy podczas ćwiczeń jest ciężko, wytwarzają się endorfiny. Jednak po pewnym czasie organizm się rozwija i to, co było trudne, już takie nie jest.
Na przykład, jeśli kiedyś endorfiny wytwarzały się po 40 minutach biegania, teraz taki trening jest super łatwy i endorfiny pojawią się dopiero po półtorej godzinie. Prowadzi to do stanu przeciążenia organizmu w wyniku adaptacji fizjologicznej. To dokładnie tak, jak z narkotykami.
Skutki nadmiernego treningu
Uzależnienie od sportu i nadmiernych ćwiczeń może prowadzić do poważnych konsekwencji:
- Fizycznych: Kontuzje, osłabienie układu odpornościowego, zaburzenia hormonalne.
- Psychicznych: Depresja, lęk, zaburzenia snu, izolacja społeczna.
- Społecznych: Problemy w relacjach, zaniedbywanie obowiązków zawodowych czy rodzinnych.
W skrajnych przypadkach może dojść do poważnych problemów z sercem czy zaburzenia odżywiania.
Jak sobie radzić z uzależnieniem od sportu?
Na uzależnienie od sportu nie zwraca się jednak uwagi tak, jak na inne problemy. Winne temu jest odmienne postrzeganie społeczne.
- Sport kojarzy się z czymś zdrowym, pozytywnym, więc uzależnienie od niego może być trudniejsze do zauważenia i uznania za problem - podkreśla Katarzyna Andrusikiewicz. Z tego powodu nie opracowano jeszcze kompleksowej terapii uzależnienia od sportu. Choć, jak każde uzależnienie, niszczy ono ciało i życie.
Jeśli zauważymy, że sport staje się dla nas nie samą przyjemnością, ale obowiązkiem, powinniśmy skonsultować się ze specjalistą.
O uzależnieniu od sportu rozmawialiśmy w porannym wydaniu audycji "Zapraszamy do Trójki"
Izabela Dudkiewicz/kor