Poeta sztuki na rozdrożu: Marc Chagall – "Paryż przez okno".

Niewielu jest w historii sztuki twórców tak wyrazistych i oryginalnych w swojej wizji, jak Chagall. Urodzony w pobliżu Witebska na dawnych Kresach Pierwszej Rzeczypospolitej, był artystą magicznym, którego sztuki nie da się zaszufladkować w żadnym stylu. Chyba najprościej byłoby powiedzieć, że Marc Chagall był poetą sztuki. Malując obraz "Paryż przez okno" z 1913 roku (Muzeum Solomona R. Guggenheima w Nowym Jorku), poetycko przekazał nam rozterki, z którymi wtedy walczył.

Rok 1913 był dla Chagalla trudny. Malarz już od trzech lat mieszkał nad Sekwaną. Rozwijał się artystycznie, poznawał awangardę sztuki i przyswajał elementy niektórych ruchów awangardowych, jak kubizm orficki, ale nigdy nie przystał do żadnego z nich. Jego malarstwo "szlifowało się w ogniu" wielkich zmian w sztuce, których Paryż był wtedy epicentrum.

Charakterystyczny oniryczno-baśniowy styl Chagalla właściwie już się ukształtował. A jednak czegoś mu brakowało. O czym marzył, siedząc w pracownio-mieszkanku w słynnym "Ulu" ("La Ruche"), przedziwnej budowli w dzielnicy Montparnasse ukrywającej w swym brzuszysku ponad 100 pracowni malarskich i rzeźbiarskich?

Przeczytaj  także:

• Nauczyciel Toulouse-Lautreka i van Gogha, o którym zapomniał cały świat
• Dlaczego Gustav Klimt włożył czerwony notatnik w dłoń Sonji Knips?
• Aktorka i malarz, miłość i śmierć. Zagadka "Portretu rosyjskiej aktorki" Konrada Krzyżanowskiego

Na to pytanie odpowiada obraz "Paryż przez okno", który zawiera wiele tajemnic ukrytych po swojej "trzeciej stronie". Obraz radosny, ale i zarazem nieco smutny. A przede wszystkim – po prostu piękny. Wybierzmy się zatem na rozdroże, na jakim znalazł się w 1913 roku Chagall, i dowiedzmy, dlaczego na tym płótnie znalazł się mroczny bóg Janus, jedno z najważniejszych bóstw staroitalsko-rzymskich.

***

Tytuł audycji: Trzecia Strona Obrazu
Autor audycji: Jarosław Jaworski
Data emisji: 24.03.2025
Godzina emisji: 11.15

pr/kor