Miasto moje, a w nim… Piosenki warszawskie!
2025-02-12, 15:02 | aktualizacja 2025-02-13, 14:02
Muzeum Warszawy przedstawia wyjątkową książkę z autorskim wyborem piosenek o Warszawie. "Piosenki warszawskie. Antologia tekstów" to 77 utworów, które opowiadają o Warszawie. Najstarszy tekst pochodzi z końca XVIII wieku, a najnowszy z 2023 roku. Są wśród nich zarówno ballady uliczne, jak i piosenki kabaretowe i estradowe, pieśni hymniczne, utwory punkowe i rapowe. Towarzyszą im komentarze twórców wyboru: Bartka Chacińskiego, Jacka Hawryluka i Jana Emila Młynarskiego. Muzyczna kronika dziejów miasta, jego mieszkanek i mieszkańców, przemian obyczajowych i społecznych ukazała się 6 grudnia nakładem Muzeum Warszawy.
Którędy biegła linia K? W którym dziesięcioleciu nagrano ponad trzy i pół tysiąca tang? Jak daleko z Warszawy na Jamajkę? Gdzie stoją domy z betonu, w których nie ma wolnej miłości?
Na kartach "Piosenek warszawskich" przewija się ferajna barwnych postaci prawdziwych, zmyślonych i legendarnych. Spotykają się Czarna Mańka i Olga z ulicy Mandarynki, Tata Tasiemka i Papa Jawor, Krwawy Wiktor i hetman Piotr Ożarowski, jubilat Jarzyna i Rum-Helka, ekipa z Ursynowa i łobuzy z Kercelaka. Występują Czesław Niemen, Molesta, Agnieszka Osiecka, Stanisław Grzesiuk, Irena Santor, Andrzej Włast, sanah, Władysław Szpilman, Dezerter, Orkiestra Uliczna z Chmielnej, Wojciech Młynarski, Hemp Gru… Ponad klasami społecznymi, stylami muzycznymi, granicami dzielnic i wiekami złożonej historii Warszawy, od pieśni z końca XVIII wieku o insurekcji kościuszkowskiej po kawałek z 2023 roku, w którym raper Kaz Bałagane pyta "Jak żyć w WWA?".
Piosenki warszawskie. Antologia tekstów Autorka koncepcji książki i redaktorka tomu Julia Odnous-Pawlińska zaprosiła do współpracy wyjątkowe trio. Bartek Chaciński, Jacek Hawryluk i Jan Emil Młynarski dokonali wyboru 77 piosenek, które mówią o Warszawie – dosłownie, w przenośni i w sugestii. Każdemu tekstowi towarzyszy krótki komentarz o kontekście powstawania utworu, osadzający go również w historii muzyki nie tylko warszawskiej, lecz także polskiej, a nawet światowej.
Dlaczego tak wiele utworów opowiada o Warszawie? Czy piosenkę warszawską można łatwo zdefiniować i czy da się opisać jej dzieje? Kulturoznawczą i historyczną perspektywę dodają teksty Piotra Kubkowskiego, Agnieszki Karpowicz i Igora Piotrowskiego z zespołu Pracowni Studiów Miejskich Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Noty rozdziałowe, Wprowadzenie i Posłowie pozwalają spojrzeć na piosenkę jako poezję miejskiej nowoczesności, prześledzić przemiany jej głównych tematów czy ewolucję języka. Przedstawione zostają także najważniejsze postaci tworzące i wykonujące piosenki, studia nagraniowe, sceny teatralne czy kabaretowe.
Wojciech Pawliński jest twórcą szaty graficznej książki, a także wyjątkowych ilustracji do każdego tekstu piosenki, które celnie oddają nie tylko treść, ale i klimat utworu. Błyskotliwy humor, wyczucie detalu, rozpoznawalny, geometryczny styl i intensywne kolory sprawiają, że piosenki ożywają i pobudzają wyobraźnię.
- "Piosenki warszawskie" to nie śpiewnik czy zbiór kanonicznych utworów lub próba opisania historii piosenki warszawskiej. Teksty piosenek potraktowane zostały jako wypowiedzi literackie, będące wyrazem i nośnikiem różnorodnych wizji miasta, powstałe w różnych okolicznościach historycznych i społecznych - wyjaśnia Julia Odnous-Pawlińska, twórczyni koncepcji książki i jej redaktorka. - W antologii znalazły się m.in. ballady uliczne, piosenki kabaretowe i estradowe, pieśni hymniczne, utwory punkowe i rapowe. Ostateczny wybór to 77 tekstów ułożonych według pięciu głównych zagadnień i tym samym rozdziałów książki: Afekty, Tożsamości, Zdarzenia, Czasoprzestrzenie, Zmysły - wskazuje.
Piosenki Warszawskie. Antologia tekstów
Koncepcja i redakcja merytoryczna: Julia Odnous-Pawlińska
Wybór i komentarze: Bartek Chaciński, Jacek Hawryluk, Jan Emil Młynarski
Projekt graficzny i ilustracje: Wojciech Pawliński
Opracowanie naukowe zagadnień, noty rozdziałowe: Piotr Kubkowski
Wprowadzenie: Agnieszka Karpowicz
Posłowie: Igor Piotrowski
Książka jest dostępna w księgarniach Muzeum Warszawy, w sklepie internetowym oraz w wybranych księgarniach.