Nieboczowy - wieś, która uratowała miasta nad Odrą
Zbiornik retencyjny Racibórz Dolny oddano do użytku cztery lata temu. W czasie tegorocznej powodzi zadziałał na tyle skutecznie, że tysiące ludzi z miast położonych nad Odrą nie podzieliło losu mieszkańców Lądka Zdroju czy Kłodzka. Ale żeby powstał, trzeba było… przenieść wieś.
Nieboczowy
Foto: Anna Dudzińska
Nad koncepcją powstania zbiornika Racibórz Dolny zaczęto się zastanawiać 150 lat temu. Kiedy powstał, ochronił przed wielką wodą Racibórz, Opole i spłaszczył falę na Odrze tak, że mniej wody wpłynęło do Wrocławia, a miasto uniknęło powtórki koszmaru z roku 1997. Jednak, by marzenia geografów, hydrologów i inżynierów stały się faktem trzeba było przesiedlić całą miejscowość Nieboczowy.
Mieszkańcy Nieboczów mieszkają dziś siedem kilometrów od swojej rodzinnej wsi. Nie zmienili nazw ulic, przenieśli remizę, wyposażenie kościoła, a nawet cmentarz.
Dla większości z nich był to jednak bardzo bolesny proces, czas pełen konfliktów, sporów i niezgody, którą zakończył proces przesiedlenia. W sumie z liczącej pół tysiąca osób wiejskiej społeczności, przeniosło się 300. Co spowodowało, że ludzie zdecydowali się opuścić swoje domy i zamieszkać gdzie indziej?
Konieczność zbudowania zbiornika w Raciborzu to konsekwencja setek lat ingerencji człowieka w naturę. Od XVIII wieku Odrę prostowano i pogłębiano, by sprzyjała żegludze i przewożeniu towarów, a przede wszystkim śląskiego węgla. To oznaczało przekopy, śluzy, ostrogi, prostowanie meandrów, tworzenie wałów przeciwpowodziowych. W 1819 roku podpisano protokół bogumiński, którego konsekwencją była dalsza regulacja Odry.
Gościnią Anny Dudzińskiej była autorka reportaży prezentowanych w Programie 3. - Hanna Dołęgowska. Przypomnieliśmy fragmenty najważniejszych opowieści z relacjonowania tegorocznej powodzi.
W audycji rozmawialiśmy także z dr Małgorzatą Tkacz-Janik i Agnieszką Hobot, między innymi o tym, kiedy wreszcie empatia do rzeki i do siebie nawzajem przestanie przegrywać z cynizmem i chęcią szybkiego zysku…
Cały czas przypominaliśmy również, jak można pomagać tym, którzy w katastrofalnej powodzi stracili dorobek całego życia.
***
Tytuł audycji: Klub Trójki. Audiodokument
Prowadzi: Anna Dudzińska
Goście: Hanna Dołęgowska (reportażystka), dr Małgorzata Tkacz-Janik (aktywistka miejska) i Agnieszka Hobot (redaktorka Wodnych Spraw)
Tytuł reportażu: "Nieboczowiki"
Data emisji: 23.09.2024
Godzina emisji: 20.07
dm