Romowie w Polsce – coraz mocniej słyszalny głos. Joanna Talewicz: staliśmy się widoczni

• Romowie z całego świata od 1971 roku mają swoje własne hymn i flagę.
• Czwarty Międzynarodowy Kongres Romów z 1990 roku został objęty patronatem UNESCO. Wtedy też ustanowiono Międzynarodowy Dzień Romów, który obchodzony jest także w Polsce.
• Według raportu Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego ponad 70 proc. Polek i Polaków nie zna osobiście żadnego Roma.

Międzynarodowy Dzień Romów obchodzony jest co roku 8 kwietnia. – To święto jest ważne, bo to jedna z nielicznych dat, kiedy mówimy o naszych zasobach, o naszym potencjale i o naszych sukcesach – przekonuje dr Joanna Talewicz, szefowa Fundacji w Stronę Dialogu, z pochodzenia Romka.

– Mamy wiele dat w kalendarzu, które upamiętniamy, i zwykle są to daty tragiczne, jak choćby ta zbliżająca się, sierpniowa, związana z likwidacją obozu romskiego w Auschwitz. Podczas Międzynarodowego Dnia Społeczności Romskiej mówimy o tym, co nam się udało, i pokazujemy, jak silną jesteśmy społecznością, ile tak naprawdę drzemie w nas energii i potencjału – dodaje gościni Trójki.

Lekcje do odrobienia

Dr Talewicz zwraca uwagę, że społeczność romska jest jedną z wielu mniejszości narodowościowych, jakie żyją w Polsce. – Ta różnorodność w polskim społeczeństwie jest faktem i my musimy w jakiś sposób się z nią oswajać. Mam wrażenie, że wielu lekcji nie odrobiliśmy. Jednocześnie nie chcę zaprzeczać, że w naszej społeczności można zaobserwować negatywne rzeczy – przyznaje.  

Rozmówczyni Katarzyny Borowieckiej zwraca uwagę na problem ubóstwa, dotyczący wielu Romów. – To też implikuje całą masę różnych problemów, które dotyczą w ogóle społeczeństw wykluczonych czy dotkniętych problemem ubóstwa. Błędnie przekłada się odpowiedzialność na naszą kulturę, a to jest kwestia otoczenia społecznego.

Nie tylko złoto i długie spódnice

Joanna Talewicz przywołuje raport Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego, z którego wynika, że ponad 70 proc. Polek i Polaków nie zna osobiście żadnego Roma. – To jest bardzo możliwe, ale często jest też tak, że nie zdajemy sobie sprawy, kogo mijamy na ulicy, obok kogo siedzimy, kto jest naszym sąsiadem i sąsiadką. Romskość to nie tylko te skojarzenia, które najczęściej przychodzą nam do głowy, czyli długa spódnica, masa złota i ten charakterystyczny, stereotypowy look, który często nam się przypisuje. To są też osoby, które nie różnią się od innych osób, które mijamy często na ulicy.

– Faktem jest, że to często mało przyjazne otoczenie powoduje, że osoby z naszej społeczności nie chcą mówić o swoim pochodzeniu. Nie dlatego, że nie są dumne, ale dlatego, że wiedzą, że to się spotka z jakąś reakcją, na którą będą musiały odpowiedzieć – mówi prezeska Fundacji w Stronę Dialogu.

Wejść do mainstreamu

W 2023 roku na jednej z platform streamingowych pojawił się popularny serial "Infamia", przedstawiający świat romskiej społeczności w Polsce. Joanna Talewicz, która była konsultantką przy tej produkcji, jest bardzo zadowolona z rozgłosu, jaki zyskał serial.

– Staliśmy się widoczni, staliśmy się częścią mainstreamowej dyskusji, co jest po prostu szalenie ważne. (…) Potrzebujemy widoczności w mainstreamie, żeby wreszcie opowiedzieć naszą historię naszym głosem, żeby móc kształtować wizerunek naszej mniejszości w taki sposób, który jest nasz, a nie w taki sposób, który opowiadają inni. Nie chcę negować tych innych opowieści, one też są częścią tej narracji, ale przyszedł czas, żebyśmy to my mieli głos, żebyśmy weszli na scenę i dostali ten mikrofon – twierdzi gościni "Zapraszamy do Trójki".

Posłuchaj

16:14

Romowie w Polsce – coraz mocniej słyszalny głos (Zapraszamy do Trójki)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Zapraszamy do Trójki
Prowadzi: Katarzyna Borowiecka
Gość: dr Joanna Talewicz (szefowa Fundacji w Stronę Dialogu)
Data emisji: 9.04.2024
Godzina emisji: 16.39

kc/kormp