Jak uratować polskie księgarnie?, cz. 1 (Trzy strony dźwięku/Trójka)
Jak uratować polskie księgarnie przed unicestwieniem?
2024-03-16, 13:03 | aktualizacja 2024-03-17, 10:03
Ratowanie księgarń jest ratowaniem polskiej kultury – przekonują polscy księgarze. O coraz słabszej pozycji tradycyjnych księgarń w walce ze sklepami internetowymi oraz potrzebie prawnego uregulowania polskiego rynku księgarskiego rozmawiali Max Cegielski i jego goście w audycji "Trzy strony dźwięku".
- W ciągu ostatniego roku upadło ponad sto księgarń w Polsce.
- Tradycyjne księgarnie nie wytrzymują konkurencji cenowej ze strony sklepów internetowych.
- Księgarze apelują o rozwiązania systemowe, ratujące rynek.
"W najwyższym stopniu niepokoi nas skrajnie niski poziom czytelnictwa w naszym kraju. Zajmujemy trzecie miejsce od końca w Unii Europejskiej. Tak samo martwi nas upadek ponad tysiąca księgarni w ostatnich kilkunastu latach, a te sprawy są ze sobą ściśle powiązane" – to fragment oświadczenia wystosowanego przez Stowarzyszenie Księgarzy Polskich, widniejącego na oficjalnej stronie internetowej organizacji. Nosi ono dramatyczny tytuł: "Zanim znikną ostatnie księgarnie w polskich miastach i miasteczkach".
To jest zapaść
Dane nie są optymistyczne, tylko bowiem w ciągu ostatniego roku w Polsce upadło ponad sto księgarń. – To jest już zapaść – twierdzi Zofia Szpojankowska. Zdaniem prezeski Stowarzyszenia Księgarzy Polskich, głównym czynnikiem przyczyniającym się do tego zjawiska jest brak regulacji cenowych na rynku księgarskim. – Jeżeli nie załatwimy tej sprawy teraz, w ciągu najbliższych trzech do pięciu lat w Polsce nie będzie księgarń – alarmuje rozmówczyni Maksa Cegielskiego.
Tradycyjne księgarnie są wypierane z rynku przez sklepy internetowe, oferujące lepsze ceny książek, ale nic poza tym. – Nie są w stanie się utrzymać nawet księgarnie takie jak moja, które organizują spotkania autorskie, mają fantastyczną selekcję książek, traktują książkę jako coś naprawdę wyjątkowego, nie tylko jako towar, ale jako dobro kultury – mówi warszawski księgarz Łukasz Zych.
Posłuchaj
8:32
Dodaj do playlisty
Zabójcze rabaty
Ratunkiem dla księgarzy mogłoby być prawo ujednolicające ceny książek we wszystkich kanałach dystrybucji. Łukasz Zych tłumaczy mechanizm, który sprawia, że księgarnie internetowe mają o wiele atrakcyjniejsze ceny od tych stacjonarnych. – To jest standard, że w dniu premiery w internecie jest 40 procent zniżki od ceny okładkowej. Księgarze, żeby zarobić i w ogóle się utrzymać, po prostu muszą sprzedawać w cenie okładkowej, tutaj za bardzo nie wchodzą w grę żadne rabaty – mówi gość Trójki.
Z kolei wydawcy książek, uwzględniając wysokie rabaty stosowane przez sklepy internetowe, podnoszą ceny, co dodatkowo uderza w tradycyjne księgarnie.
Posłuchaj
7:56
Jak uratować polskie księgarnie?, cz. 2 (Trzy strony dźwięku/Trójka)
Dodaj do playlisty
Zysk kosztem jakości
Łukasz Zych przekonuje, że ratowanie księgarń jest niezwykle ważne dla polskiej kultury. Ostrzega też przed perspektywą oligopolizacji rynku, czyli zdominowania go przez małą grupę internetowych sklepów. – Oznacza to, że rynek kształtują duzi gracze, którym przede wszystkim zależy na zysku, a nie na jakości. W związku z tym jakość spada. Książka staje się produktem wyłącznie masowym, a oprócz tego ceny, tak czy inaczej, rosną.
Posłuchaj
6:14
Jak uratować polskie księgarnie?, cz. 3 (Trzy strony dźwięku/Trójka)
Dodaj do playlisty
Tlen potrzebny na co dzień
Zofia Szpojankowska zwraca uwagę, że rozwiązania systemowe są o wiele ważniejsze od doraźnych działań. Jedna z naszych koleżanek powiedziała, że my nie potrzebujemy kroplówki i haustu tlenu. My potrzebujemy go na co dzień. Te wszystkie granty, które wbrew pozorom wymagają bardzo dużo pracy, (…) też często ograniczają, bo pozwalają wydać pieniądze na punkt A, który według ministerstwa jest bardzo ważny, ale w niektórych księgarniach ważniejszy jest punkt B, a tam już nie mogą przenieść tych pieniędzy – mówi prezeska Stowarzyszenia Księgarzy Polskich.
– Potrzebujemy uczciwej konkurencji, która się skupia nie na cenie, tylko formie i możliwościach sprzedaży – apeluje gościni audycji "Trzy strony dźwięku".
Posłuchaj
4:39
Jak uratować polskie księgarnie?, cz. 4 (Trzy strony dźwięku/Trójka)
Dodaj do playlisty
Czytaj też:
- Trudny los polskich księgarzy. "To są ostatnie podrygi"
- Księgarnie mają długi. Polski rynek czytelnictwa zmniejsza się z każdym rokiem
Gośćmi Maxa Cegielskiego w "Trzech stronach dźwięku" byli także Katarzyna Malinowska, Marcin Sztendel - producentka kreatywna i aktor, którzy opowiadali o "Tyle co nic".
Marcin Sztendel, Max Cegielski i Katarzyna Malinowska, fot. Michalina Bieńko/PR W Trójkowym studiu gościliśmy także Agatę Szydłowską, autorkę książki "Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL", w nawiązaniu do wystawy, którą dziennikarz Programu 3 Polskiego Radia widział w Muzeum Narodowym w Krakowie "Nowoczesność reglamentowana. Modernizm w PRL".
Agata Szydłowska i Max Cegielski, fot. Michalina Bieńko/PR ***
Tytuł audycji: Trzy strony dźwięku
Prowadzi: Max Cegielski
Goście: Zofia Szpojankowska (prezeska Stowarzyszenia Księgarzy Polskich), Łukasz Zych (warszawski księgarz), Katarzyna Malinowska (producentka kreatywna), Marcin Sztendel (aktor), Agata Szydłowska (autorka książki "Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL")
Data emisji: 9.03.2024
Godziny emisji: 10.08-13.00
wmkor/gs