Unikatowe, barokowe gabloty wracają do zamku Książ: przez 80 lat były schowane w magazynach

• Barokowe gabloty zostały zaprojektowane i wykonane ponad 300 lat temu na zamówienie jednej z najważniejszych postaci w historii zamku Książ, hrabiego Konrada Ernesta Maksymiliana von Hochberga.
• Odzyskane gabloty były w bardzo różnym stanie zachowania: od średniego zniszczenia po całkowitą destrukcję. Te najłatwiejsze do renowacji i konserwacji już są prezentowane, pozostałe mają trafić do zamku Książ do końca roku 2024.

Wywiezione, zmagazynowane, rozesłane

W jaki sposób te gabloty opuściły zamek Książ i znalazły się w stolicy Wielkopolski? – Te meble, podobnie jak niestety większość wyposażenia zamku w trakcie działań podczas II wojny światowej i tuż potem, zostały wywiezione bądź zrabowane – opowiada prezes Zamku Książ, Anna Żabska. – Akurat ta część została po prostu zmagazynowana: wywieziona najpierw do składnicy, później porozwożono te materiały zamku po różnych magazynach w różnych muzeach, które znajdują się na terenie Polski. I tak trafiły m.in. do Poznania – tłumaczy.

– Początkowo były zupełnie bez opisu, więc nie wiadomo było, skąd pochodzą. Tylko i wyłącznie dzięki czujności jednego z kustoszy, pracownika Muzeum Narodowego w Poznaniu, pana Michała Błaszczyńskiego, który skojarzył te meble, że mogą pochodzić z naszego zamku, po 80 latach te meble są znowu na miejscu – dodaje.

Naziści, komuniści, miejscowi

Zamek Książ przez niemal 500 lat był w rękach jednej rodziny, von Hochberg, która w przez ten czas gromadziła w nim obrazy i innego rodzaju sztukę. W roku 1939 został przejęty przez władze III Rzeszy, które planowały stworzyć w nim jedną z kwater Adolfa Hitlera. Istnieje także teoria, że w podziemiach powstał kompleks przemysłowo-magazynowy będący połączeniem fabryki zbrojeniowej z magazynami tajnych dokumentów i cennych depozytów. Przebudowa, która rozpoczęła się na początku lat 40. XX wieku, spowodowała poważne zniszczenie wystroju zamku. – Już wtedy spora część wyposażenia, to, co było cenniejsze, zostało wywiezione. Reszta została rozkradziona przez nazistów, później przez armię radziecką. Na końcu lokalni mieszkańcy, którzy mieli swobodne wejście do niepilnowanego zamku, wzięli parę rzeczy, które im się przydały – rozmówczyni Tomasza Miary opisuje historię dewastacji i zniszczenia zamku Książ. – Do dzisiaj trwają poszukiwania wyposażenia. Na szczęście wiemy, że wiele rzeczy przetrwało, chociażby w magazynach muzealnych – zdradza.

Osiem, a nawet dziewięć gablot w stylu orientalnym

Odzyskane gabloty to unikatowe, ponad 300-letnie meble zaprojektowane i zrobione na zamówienie jednego z najsłynniejszych właścicieli zamku Książ, hrabiego Konrada Ernesta Maksymiliana von Hochberga. – To meble barokowe, zamówione, by mógł przechowywać w nich swoje artefakty, które w tamtym czasie gromadził. Było to osiem różnej wielkości, różnej szerokości gablot w stylu orientalnym, na który była wtedy moda. Drugich takich państwo nie zobaczycie – zapewnia Trójkowa gościni. – Stan ich zachowania był różny: od takich, które względnie przypominały gabloty, po kompletne destrukty. Firma, która wygrała przetarg na rekonstrukcję i konserwację tych gablot, pracuje bardzo ciężko. Te, które było najłatwiej poddać konserwacji, już są prezentowane, ale reszta wymaga uzupełnień i specjalistycznych prac – opisuje.

– Kiedy do nas przyjadą, będą tak piękne, jak te, które można już dzisiaj zobaczyć. A wiemy o jeszcze jednej gablocie do kompletu, która znajduje się w magazynach Muzeum Narodowego w Warszawie. Będziemy podejmować wysiłki, aby i ona mogła trafić do zamku Książ – zapewnia.

Przeczytaj także:

• Niezwykłe eksponaty na wystawie "Kopernik i jego świat" w warszawskim Zamku Królewskim
• Rzadki, inkrustowany miecz wyłowiono z Wisły we Włocławku. Pochodzi z X wieku i należał do wikinga
• Zobacz zbiory warszawskiego Muzeum Narodowego w sieci. Ponad 43 tysiące obiektów!
• Masz w domu starą cukiernicę, fotografię, obraz? A czy na pewno wiesz, jak o nie dbać?

Posłuchaj

7:56

Unikatowe, ponad 300-letnie gabloty powróciły do zamku Książ. Na razie dwie, wkrótce kolejnych sześć (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Tomasz Miara
Gość: Anna Żabska (prezes Zamku Książ)
Data emisji: 29.01.2024
Godzina emisji: 13.14

pr/kul/kor-wm